‘We moeten Erdogan raken waar het hem écht treft, in zijn portefeuille’

Mark Demesmaeker, Europees Parlementslid (N-VA), over de financiële middelen die vanuit Europa naar Turkije vloeien: ‘We moeten ons de vraag durven stellen of onze euro’s de Turkse democratie niet eerder ondermijnen dan versterken.’

Het Europees Parlement heeft gisteren het strengste rapport ooit over Turkije goedgekeurd. Eindelijk opent men over politieke grenzen heen – deels – de ogen: eens de toetredingsonderhandelingen opgeschort zijn, moet ook de pre-toetredingssteun geschorst worden.

Wij willen echter meer en zowel de toetredingsgesprekken als de financiering onmiddellijk stopzetten. Voor N-VA kan Turkije nóóit lid worden van de Europese Unie. Europa moet werk maken van een nieuw soort relatie met Turkije, waarbij moet worden nagedacht over de onderlinge handelsbetrekkingen en natuurlijk ook over een stevige strategie rond veiligheid en migratie.

Het rapport, een stortvloed van kritiek aan het adres van Turkije, komt er bijna exact een jaar nadat er tanks over de Bosporusbrug rolden en de militaire staatsgreep verijdeld werd. De harde repressie tegen (mogelijke) politieke opponenten die volgde, gaat echter onverminderd verder.

Voor vrije media, kritische stemmen en mensenrechtenactivisten biedt het rijk van Erdogan enkel een beperkte beweegruimte tussen de gevangenismuren. Angstige burgers vrezen vervolging en slaan op de vlucht. Ondernemers zien hun eigendommen genationaliseerd en verhuizen naar West-Europa. De waarde van alle in beslag genomen ondernemingen wordt geschat op 10 miljard dollar. Hiernaast blijven westerse toeristen weg van de Turkse stranden. De economische impact is vernietigend.

Ook het maatschappelijk weefsel lijdt zwaar onder de repressie. Naar schatting 8000 academici, 4000 rechters en meer dan 100.000 ambtenaren werden het voorbije jaar de laan uitgestuurd, 2000 scholen en 13 universiteiten werden gesloten. Meer dan de helft van de journalisten die wereldwijd zit opgesloten, verblijft in een Turkse cel. Duizelingwekkende cijfers. Democratie is voor Erdogan een lastig spook uit het verleden dat hij verjaagt met bruut geweld en propaganda.

Op deze economische, culturele en politieke zuivering staat de rest van Europa afkeurend te kijken. Uit een peiling van het gerenommeerde Chatham House blijkt dat 61% van de Europeanen tegen Turkse toetreding tot de Europese Unie is. In ons land loopt dat zelfs op tot 73%.

En toch stelt de Europese ontwerpbegroting voor om ook in 2018 640 miljoen euro aan zogenaamde pre-toetredingssteun naar Ankara te laten stromen. Die middelen, onder meer bedoeld om de Turkse democratie uit te bouwen, lijkt Erdogan echter te investeren in rubberen kogels om gay prides te beschieten, in inkt om arrestatiebevelen voor leerkrachten uit te vaardigen, in bullebakken die Koerdische kinderzenders uit de ether te halen. Zelfs Mickey Mouse is niet veilig meer in dit Turkije.

We moeten ons de vraag durven stellen of onze euro’s de Turkse democratie niet eerder ondermijnen dan versterken. Elke Europese begroting die geld aan Erdogan schenkt, lijkt eerder gebruikt te worden in strijd met de normen en waarden die Europa wil uitdragen. Persvrijheid, diversiteit en mensenrechten: alles wordt gekortwiekt op het kapblok van Erdogan. En de traditionele fracties in het Europees Parlement? Zij keuren keer op keer deze Europese begrotingen goed en blijven geschenken richting Ankara sturen.

Sinds 2007 gaf de Europese Unie al 979,6 miljoen euro – bijna 1 miljard – enkel voor democratische hervormingen aan Turkije. Weggegooid geld, blijkt vandaag meer dan ooit. Europa dacht met miljoenen broodkorrels Turkije naar een welvarende democratie te leiden, maar het eindstation blijkt een regelrechte autocratie.

Niettemin weet men van geen ophouden: voor de periode 2014-2020 voorziet Europa 4,5 miljard euro voor Turkije, dat daarmee meer zal krijgen dan alle andere kandidaat-lidstaten samen. Dit zijn uitgaven die Europa veel beter kan gebruiken om bijvoorbeeld de eigen grensbewaking te versterken.

Hoelang nog Europa? Hoeveel resoluties gaan we nog indienen, hoeveel achteruitgangsrapporten goedkeuren, hoeveel stoere woorden uitroepen?

Raak Erdogan waar het hem écht treft. In zijn portefeuille. Al de rest is slechts getoeter. Want wat is de waarde van al die weerstand, wanneer diezelfde traditionele fracties budget na budget goedkeuren?

Onze Europese collega’s staan op de barricade en leggen stoere verklaringen af tegen al dat Turks onrecht, maar het ontbreekt hen aan de moed om de geldkraan dicht te draaien. We roepen hen dan ook op om àlle toetredingssteun aan Turkije stop te zetten en de uiteindelijke begroting voor 2018 niet goed te keuren. Stop met Europese centen in de autocratische vergeetput van Erdogan te gooien. Stem tegen, samen met de N-VA-Europarlementsleden.