Het was bloedstollend spannend, met name in een handvol staten waar de presidentskandidaten haasje-over speelden in de tellingen. Donald Trump was niet alleen competitief, en veel competitiever dan de peilingen hadden aangegeven, maar hij nam de leiding in kiespersonen, en won strijdstaat na strijdstaat.
Op de middag van de verkiezingen schatte The New York Times dat er 84 procent kans was dat Hillary Clinton president zou worden. Anderen legden de kans iets minder hoog: op 70 procent. Velen verwachtten een overrompelende overwinning voor Clinton waarbij na een uurtje of zo iedereen wel overtuigd zou zijn van het resultaat.
Bleek dat eventjes ver van de werkelijkheid.
De resultaten gingen weliswaar voor een groot aantal staten volgens verwachting, maar andere staten deden het verre van klassiek. Zo was Hillary Clinton, geholpen door vroege stemmen, een tijdje in de running in de resoluut conservatieve staten Texas en Georgia, terwijl Donald Trump lange tijd een voorsprong had in Virginia – de staat van Hillary’s kandidaat vicepresident Tim Kaine, en een staat waar hij de laatste weken niet meer in investeerde. Uiteindelijk gingen deze staten nog volgens de verwachtingen: Clinton won in Virginia, en Trump won in Texas en Georgia. .
Florida ging zoals verwacht op het scherp van de snee. Eerst lag Trump voor, dan weer Clinton, dan opnieuw Trump. Niet lang nadat hij in Florida als winnaar uit de bus kwam haalde hij ook het fel betwiste North Carolina binnen.
Op dat moment begonnen Hillary Clintons dominostenen te vallen.
Het in principe zwaar Democratische Michigan werd een nek-aan-nek-race. In Wisconsin, waar Hillary Clinton zelfs geen campagne gevoerd had – zo zeker was ze van de zege in die staat – lag Trump aanzienlijk voor in de tellingen. In New Hampshire waren de twee nauwelijks gescheiden. In Pennsylvania, waar Clinton eerst een forse voorsprong opbouwde, beende Trump haar bij, en lag hij ook op winst. In Ohio, dat ook nipt hoorde te zijn, won Trump met uiteindelijk aanzienlijke voorsprong.
Zo ging het: in staten waar het nipt zou worden, won Trump. In staten waar Clinton veilig leek, zoals Philadelphia, was ze dat niet.
In totaal aantal stemmen lag Trump rond 7 uur in de Belgische ochtend ruim 1,3 miljoen voor.
In mineur gestart
De Trumpcampagne begon de avond, althans naar buitenuit, met getemperde verwachtingen. Campagnemanager Kellyanne Conway gaf kritiek op partijgenoten, zoals de familie Bush, die zich ver hielden van de kandidaat. Ze noemde het “erg” dat “we oud-presidenten hebben, die niet voor ons stemmen, en voormalige genomineerden die niet voor ons stemmen”. Ze leek een nederlaag te willen afwentelen op de partijtop.
Een anonieme topmedewerker van Trump verklaarde aan CNN dat “een mirakel” nodig was voor een overwinning van zijn kandidaat.
De Trumpcampagne spande een proces in wegens vermeende onregelmatigheden in Nevada, maar kreeg geen gelijk van de rechter.
In het Clintonkamp overheerste daarentegen optimisme. In Rochester, New York, stonden kiezers in rij voor het graf van Susan B. Anthony, icoon van de vrouwenbeweging en pro-stemrecht activist. Deze kiezers waren meer dan klaar om de eerste vrouwelijke president te omarmen.
De milde zekerheid in het Clintonkamp sloeg snel om in de richting van nerveuze onzekerheid.
En de New York Times hield niet op met de verwachtingen bij te stellen. Was men in de loop van dinsdag begonnen met 84 procent kans voor Clinton, dan was men tegen 4u45 in de Belgische woensdagochtend gekanteld naar 91 procent in het voordeel van Trump.
Velen verwezen naar de brexitstemming in juni van dit jaar als precedent voor wat in de VS aan de hand was.
Minder vrouwen, minder vakbondsmensen
Uit exit polls was al gebleken dat vele kiezers ‘een sterke leider’ en ‘verandering’ als belangrijk aanwezen. Ook zou volgens sommige exit polls gebleken zijn dat het vrouwenvoordeel van Clinton lager uitviel dan eerst gedacht… De zwarte stem lag lager dan bij Obama. In Michigan zou slechts de helft van de gesyndiceerde arbeiders op Clinton gestemd hebben, terwijl bijna alle vakbondsleiders Clinton ondersteunden.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier