Na de Amerikaanse presidentsverkiezingen zit Europa met de handen in het haar.
Moeten we ons in deze week van de Wapenstilstand voorbereiden op meer wapengekletter? Moeten we ons, met Donald Trump straks in het Witte Huis, opmaken voor meer handelsoorlogen? Het wordt in elk geval turbulenter, en Vlaanderen is kwetsbaar.
Trump is vooral een isolationist. Hij zal meer geld pompen in de Amerikaanse strijdkrachten, maar minder geneigd zijn tot interventie. Dat is niet noodzakelijk goed nieuws voor Europa. Het zal regionale mogendheden namelijk nog meer aanzetten om zelf het heft in handen te nemen: Israël is daar het beste voorbeeld van.
Een ander risico is dat terughoudendheid ook niet meteen de kans op een grootmachtenconflict verkleint. Trump is bijvoorbeeld minder geneigd om tussenbeide te komen in het conflict tussen China en Taiwan. Dat kan leiden tot misrekeningen en incidenten.
Het grootste risico is de combinatie van handelsoorlogen en geopolitieke hoogspanning. Als Trump werkelijk losgaat op China met enorm hoge handelstarieven, dan komt de hele machtsbasis van de Communistische Partij in het gedrang en rest er Xi Jinping weinig anders dan de handschoen op te nemen.
Je krijgt dan een situatie waarbij Trump denkt dat hij een ‘deal’ kan maken, terwijl hij China eigenlijk dwingt tot een keuze tussen overgave en open confrontatie. Trump zal dan verbouwereerd zijn dat zijn deal niet aanslaat en dan begint de anti-Chinese houding bij de Amerikaanse bevolking en het ego van Trump zelf te spelen.
Daarbij moeten we benadrukken dat Trump die spanningen niet veroorzaakt. De meeste diepe trends in de wereldpolitiek zijn al lange tijd zichtbaar: het conflict met China en het feit dat Europa steeds meer over zich heen laat walsen door andere mogendheden. Ik ben overigens niet meteen van mening dat de wereld onder Harris vreedzamer zou zijn, maar het zou er wel beheerster aan toe gaan.
Ik vrees vooral dat België en Vlaanderen heel erg zwak zullen staan. Aan de ene kant voel je hier ook wel wat bewondering voor Trump en haasten politici zich om hem te feliciteren. Maar het isolationisme zal ons land keihard treffen en onze politiek is daar mentaal gewoon niet klaar voor. De federale regeringsonderhandelingen zeggen op dat vlak genoeg.
Vriendelijke woorden aan het adres van Trump zullen ons echt niet ontslaan van de Amerikaanse verwachtingen op vlak van defensie, bevrijden van de ontwrichtende industriepolitiek of behoeden voor een al even schadelijk protectionisme. De komende vier jaar worden in dat opzicht vooral één lange beproeving op het vlak van staatsmanschap.
