Wat scheelt er toch met de Amerikaanse eieren? ‘Voor Trump is de schaarste een groot probleem’
Hij beloofde dat hij als president de astronomische eierprijzen meteen zou doen zakken. In werkelijkheid werden de eieren sinds Donald Trumps machtsovername zo veel duurder dat zijn regering uitgerekend ‘nieuwe vijand’ Denemarken om hulp moet vragen.
De afgelopen twee maanden werden in de Verenigde Staten bijna 50 miljoen legkippen geruimd na uitbraken van vogelgriep. De gevolgen voor de consument laten zich raden. Eieren zijn in Amerika een schaars goed geworden. In sommige supermarkten mag de klant niet meer dan één dozijn eieren tegelijk in zijn winkelkar leggen.
Gemiddeld betaalt de Amerikaan vandaag meer dan 7 dollar voor 12 eieren. Dat is 140 procent meer dan een jaar geleden, en ongeveer het dubbele van wat je daar in ons land voor betaalt.
Voor de regering-Trump is de eierschaarste, net als voor de minder welgestelde Amerikaan, allesbehalve een bagatel. ‘Een ei is een goedkoop basisproduct’, zegt Xavier Gellynck, landbouweconoom aan de UGent. ‘Zeker als het economisch wat minder goed gaat, zullen eieren een belangrijker deel uitmaken van het dieet van de gemiddelde Amerikaan. Het is een uitstekend, voedzaam alternatief voor vlees. Voor Trump is die schaarste dus een groot probleem.’
Dat weet de Amerikaanse president ongetwijfeld ook. In de aanloop naar de verkiezingen schoof hij de schuld van de hoge eierprijzen nog nadrukkelijk in de schoenen van zijn voorganger Joe Biden. Trump beloofde dat de prijs van de eieren onder zijn bewind meteen zou zakken. In werkelijkheid ging die sinds zijn aantreden nog sneller de hoogte in. Of Trump het tij snel kan keren, is zeer twijfelachtig.
‘Amerikanen betalen nu 140 procent meer voor een ei dan een jaar geleden.’
‘Ik verwacht dat de prijzen nog verder zullen stijgen’, zegt Gellynck. ‘Door de vogelgriep moeten hele stallen geruimd worden. Dat betekent dat je weer nieuwe leghennen moet opkweken. Het duurt makkelijk een half jaar voor de cyclus is hersteld.’
Te laks
Bovendien lijken de VS het probleem niet echt onder controle te krijgen. ‘Hier in Europa hebben we sneller geschakeld’, vertelde viroloog Steven Van Gucht begin dit jaar aan de VRT. ‘In de VS zijn ze te laks geweest.’
Die ‘laksheid’ werd gevolgd door een grote, door Elon Musk georkestreerde ontslagronde bij de Centers for Disease Control (CDC), het orgaan dat de verspreiding in de gaten moet houden. ‘Er is op dit moment nauwelijks een centrale leiding rond vogelgriep’, vertelde de Amerikaanse arts en hoogleraar Peter Chin-Hong onlangs aan het Nederlandse nieuwsmedium Eén Vandaag.
‘Als je een uitbraak wilt indammen – vooral als dat virus een nieuwe pandemie kan veroorzaken – heb je een dirigent nodig die de leiding heeft. Normaal gesproken doet het CDC dat. Maar dat is nu stilgevallen.’
Om al die redenen mag het niet verbazen dat de regering-Trump – ondanks haar alom bekende beleidslijn – de oplossing buiten Amerika ging zoeken. De VS sloten vorige maand een akkoord met Turkije over de export van 420 miljoen eieren naar de VS. Recenter nog kwam het bericht dat de Amerikaanse autoriteiten dezelfde vraag stelden aan Denemarken, uitgerekend het land dat Trump zo schoffeerde door zijn aanspraken op Groenland.
In het vakblad AgriWatch vertelde de sectorverantwoordelijke van Deense eierproducenten dat de Verenigde Staten gevraagd hadden hoeveel eieren Denemarken kon leveren. Het Deense antwoord luidde dat ze wellicht niet op de vraag zullen ingaan. ‘In de eerste plaats bedienen we onze huidige klanten.’
‘Door Elon Musk is er geen centrale leiding meer rond vogelgriep.’
Logica zoek
Dat antwoord verbaast Gellynck niet. ‘Denemarken is zeker niet de Europese lidstaat met het grootste eieroverschot. Dat zijn Frankrijk, Nederland en ook wel België. Waarom de VS bij Denemarken uitkomen is mij een raadsel. De logica lijkt me hier, zoals wel vaker bij de regering-Trump, volledig zoek.’
De eierschaarste zou wel eens de voorbode kunnen zijn van een mogelijk nog groter probleem, vreest Gellynck. Het vogelgriepvirus is ondertussen al aangetroffen bij honderden melkveebedrijven. ‘Dat betekent dat er ook grote melktekorten kunnen ontstaan. Dat probleem was er al door blauwtong, maar het zal, als ik de onrustwekkende berichten van de experts hoor, alleen nog maar groter worden.’
Daarbovenop komt de handelsoorlog die Trump dreigt te ontketenen. ‘Een bar slecht idee’, zegt Gellynck. ‘Het staat al in de handboeken van een student in de eerste bachelor economie: vrijhandel beperken in naam van protectionisme haalt je economie onderuit. Op korte termijn red je misschien wat jobs, maar op de langere termijn zullen die toch verdwijnen. En helemaal aan het eind van de rit zal het altijd de Amerikaanse consument zijn die hiervoor opdraait.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
