Waarom sommige Trump-kiezers nu spijt hebben van hun stem

Na twee turbulente regeringsmaanden beginnen sommige Trump-stemmers hun keuze te betreuren. Dalende beurzen, duizenden ontslagen ambtenaren, maar ook dure eieren zorgen voor twijfels bij zijn kiezers.

‘Het Trump-tijdperk zal binnen dertig dagen instorten.’ Met deze voorspelling trok de Democratische strateeg James Carville eind februari aandacht in The New York Times, en maande hij Democraten aan om zich voorlopig nog niet te verzetten. Meer dan twee weken later lijken die woorden haast profetisch.  De Amerikaanse aandelenmarkten vertonen verontrustende dalingen, de massaontslagen in de federale overheid stuiten op groeiende weerstand, en economen waarschuwen dat het beleid van de president tot een recessie zou kunnen leiden.  Zorgt dat ook voor twijfels bij zijn kiezers?

Hoe Donald Trump de techbazen (en vooral Elon Musk) een stuk armer maakt

Dure eieren

‘Ik voel me zo stom, schuldig, vol berouw. Ik ben absoluut beschaamd dat ik op Trump heb gestemd.’ Klare taal van een 30-jarige vrouw uit Minnesota in The Wall Street Journal. Ze noemde haar stem ‘de grootste fout van mijn leven’. Ze is lang niet de enige: Amerikaanse media laten steeds vaker Trump-kiezers aan het woord die berouw hebben over hun stem.

In een interview in december zei Trump zelf dat hij zijn verkiezingsoverwinning te danken had aan de dure prijzen van boodschappen. Een van zijn voornaamste campagnebeloftes was dan ook dat hij de economie zou ‘redden’ en het leven goedkoper zou maken voor de doorsnee Amerikaan.  Die belofte is hij nog niet nagekomen. De Dow Jones-index staat lager dan op verkiezingsdag, en ook boodschappen en benzine zijn er niet goedkoper op geworden.

Het symbool bij uitstek werd, vreemd genoeg, de prijs van eieren. Een uitbraak van vogelgriep zorgde plots voor stijgende prijzen. ‘Gewone mensen merkten de prijs van eieren op’, vertelde Steven, een jonge Trump-kiezer uit New York, aan The Atlantic. Op sociale media hadden mensen er plezier in, met memes over eieren als luxegoederen, zoals een dozijn eieren in een juwelendoosje. 

Sarah Longwell, Republikeins strateeg en uitgever van de conservatieve nieuwssite The Bulwark, ziet  in haar focusgroepen een groeiende tendens: Trumps trouwe aanhangers zijn tevreden met zijn radicale aanpak. Maar ze wijst erop dat hij won dankzij minder partijgetrouwe kiezers, die voor hem stemden omdat ze dachten dat hij de economie beter zou aanpakken. ‘Die kiezers merken dat de taak waarvoor ze hem verkozen hebben – de economie herstellen – niet wordt uitgevoerd’, schrijft ze in The Atlantic.

Invoerheffingen

De invoerheffingen die Trump heeft opgelegd aan producten uit Canada, Mexico,  China en Europa, een verkiezingsbelofte die velen als campagneretoriek afdeden, beginnen hun economische tol te eisen. De meeste economen verwachten dat ze de consumentenprijzen alleen maar verder de lucht indrijven. Een recente CNN-peiling toont dan ook aan dat 61 procent van de Amerikanen de taksen afkeurt.

Zelfs zijn trouwste medestanders in de media beginnen kritische vragen te stellen. Zo ging Peter Doocy, normaal gesproken een van Trumps favoriete journalisten bij Fox News, openlijk de confrontatie aan met het Witte Huis: ‘Dit Witte Huis wil dat honderdduizenden ambtenaren met pensioen gaan. Maar het is moeilijk om dat argument te maken als hun pensioenrekeningen in een wurggreep gehouden worden.’

Elon Musk en de ontslagen bij de overheid

De meest controversiële figuur in Trumps regering is Elon Musk. Als hoofd van het Department of Government Efficiency (DOGE) heeft de miljardair carte blanche gekregen om de federale overheid te ontmantelen. Een CNN-peiling toont aan dat hij bij slechts 35 procent van de Amerikanen een positief imago heeft.

Musks ontslaggolf treft het hele land. Jennifer Piggott, een drievoudige Trump-kiezer die op de fiscale dienst van het ministerie van Financiën in West Virginia werkte, verloor haar baan. Ze vertelde Reuters dat ze niet opnieuw op Trump zou stemmen. ‘Niemand die ik ken zag de verwoesting aankomen die deze regering ons leven zou toebrengen’, voegde ze toe.

Trump beloofde ook belastingverlagingen zonder te raken aan de sociale zekerheid en Medicare, de federale ziekteverzekering voor mensen ouder dan 65. Die programma’s zijn bijzonder populair bij de Amerikaanse bevolking.  Maar volgens experts kan hij zijn beloftes onmogelijk nakomen zonder daar drastisch in te knippen. Volgens CNN-peiling is 62 procent van de Amerikanen nu bezorgd dat Trumps hervormingen te ver gaan en belangrijke overheidsprogramma’s zullen ontmantelen. Zelfs 27 procent van zijn eigen kiezers deelt deze zorg.

Factcheck: geen bewijs voor uitspraak Donald Trump dat ‘4,7 miljoen Amerikanen van 100 jaar of ouder uitkeringen ontvangen’

Breuken binnen de Republikeinse Partij: Trump tegen Massie

Ook binnen de Republikeinse Partij beginnen de eerste barstjes te verschijnen. Afgelopen maandag verklaarde Trump openlijk de oorlog aan partijgenoot Thomas Massie, een Congreslid uit Kentucky, toen die weigerde een begrotingsvoorstel te steunen.

De reactie van Massie was opvallend: ‘Er is iemand die denkt dat hij mijn stem kan beïnvloeden door mijn herverkiezing te bedreigen. Dat werkt niet bij mij’, schreef hij op X. Er volgde een verrassende golf van steunbetuigingen van andere Republikeinen en conservatieve journalisten.

Korte wittebroodsweken

Traditioneel genieten Amerikaanse presidenten van een ‘honeymoon’-periode tijdens hun eerste maanden in het Witte Huis. Een periode waarin de publieke opinie hen het voordeel van de twijfel gunt en ze het politieke kapitaal hebben om hun agenda door te drukken. Maar voor Trump is die periode bijzonder kort geweest – als ze er überhaupt al is geweest. De gemiddelde goedkeuringspercentages tonen Trump nu ‘duidelijk onder water’ met 47,3 procent positief en 49 procent negatief. 

Tot nu toe heeft Trump vooral geregeerd via presidentiële besluiten, door ruzie te maken met bondgenoten en door onpopulaire invoerheffingen in te voeren. Nu wacht hem een zwaardere strijd in het Congres, waar Republikeinen onderling verdeeld zijn over hoe ze zijn agenda moeten doorvoeren en nog geen overeenstemming hebben bereikt over een begrotingsplan.

Trump is al zijn hele politieke leven lang een polariserend figuur. Ook zijn eerste termijn werd vooral gekenmerkt door verdeeldheid, controverse en lage goedkeuringspercentages. Zijn vaste kiezersbasis is hem altijd trouw gebleven. Maar als Trump de economie keldert, zijn er duidelijke signalen dat hij ook bij hen steun zou kunnen verliezen.  Zijn wittebroodsweken lijken dus voorbij nog voor ze echt begonnen zijn.