Waarom nieuw behangpapier Boris Johnson in nauwe schoentjes brengt

De Britse premier Boris Johnson staat in het oog van de storm nadat er discussie ontstond over de financiering van de luxueuze renovatie die hij doorvoerde in zijn ambtswoning op Downing Street 11.

Ruim een week voor de lokale en regionale verkiezingen krijgt de Britse premier het hard te verduren. Recent gelekte uitlatingen over een derde lockdown in oktober 2020 oogsten veel kritiek. Volgens The Daily Mail zou de premier zich tijdens een hevige discussie schuldig hebben gemaakt aan een uitspraak die niet in goede aarde is gevallen aan de andere kant van het Kanaal: ‘Geen fucking lockdown meer! Laat de lijken dan maar met duizenden opstapelen!’ Alsof de druk op Johnson nog niet hoog genoeg was, ontstond er recent heisa over de peperdure renovatie van zijn ambtswoning.

Kiescommissie start onderzoek

The Guardianberichtte woensdag dat de Britse kiescommissie een formeel onderzoek startte naar de financiering van de renovatie van het appartement op Downing Street 11, waar hij samen met zijn verloofde Carrie Symonds introk nadat hij in juli 2019 tot premier werd verkozen. Het zou niet duidelijk zijn wie de renovatie heeft betaald. De commissie, een onafhankelijke instelling die de financiering van partijen en verkiezingscampagnes controleert, stelt over aanwijzingen te beschikken die erop duiden dat Johnson regels heeft overtreden.

Cummings op oorlogspad

In een blogpost schreef Dominic Cummings, voormalig adviseur van Johnson, dat de premier donaties van de Conservatieve partij wilde gebruiken om de renovatie te bekostigen. Cummings bindt zo de strijd aan met de man die hem vorig jaar nog de wacht aanzegde. Cummings verliet Downing Street op 13 november nadat er interne onenigheid was ontstaan over de te volgen koers tijdens de laatste fase van de Brexit-onderhandelingen met de EU. Bovendien berichtte The Guardian dat Cummings overhoop lag met Johnson nadat hij zich negatief had uitgelaten over de onbeslistheid van de premier.

Cummings categoriseerde Johnsons plannen om donoren in het geheim te laten betalen voor de herinrichting als onethisch, dom en mogelijk illegaal. Gelekte e-mails die verschenen in The Daily Mail doen uitschijnen dat een partijdonor 58.000 Britse pond schonk aan Johnson. Die som zou bijdragen aan de verbouwingen.

Lord Brownlow

Die donor luistert naar de naam Lord Brownlow, een zakenman en miljonair die volgens The Guardianal bijna drie miljoen pond schonk aan de partij waarvan hij tussen 2017 en 2020 vicevoorzitter was. In de gelekte email bevestigde hij aan Ben Elliot, de voorzitter van deConservative Party, dat hij twee betalingen had gedaan, eentje van 15.000 pond voor het algemene partijfonds, een andere van 58.000.

Waar die laatste voor diende, is niet duidelijk. Volgens The Daily Mail zou dat bedrag overeenkomen met de som die de Tories maanden eerder in het geheim betaalden voor de verbouwingen. De tabloid spreekt van een dekmantel om dat te verhullen. De mail lijkt immers te bewijzen dat de partij de buitenwereld wilde doen geloven dat een (nog steeds) onbestaande liefdadigheidsinstelling van Johnson het bedrag betaalde. The Guardianmeldt dat Brownlow die instelling zou voorzitten.

Achtergehouden donatie

Elk jaar mag de Britse premier 30.000 pond aan staatsgeld gebruiken om de ambtswoning naar eigen goeddunken te verbouwen. Zelden gebeurde dat echter zo luxueus als dit jaar. Het echtpaar Johnson – Symonds deed beroep op het talent van interieurdesigner Lulu Lytle en kocht onder meer voor tienduizenden ponden gouden rollen behangpapier. The Guardian meldt dat ze zo’n 200.000 pond zouden hebben uitgegeven. Waar dat geld vandaan komt blijft onduidelijk. BoJo zou dat extra geld aangenomen hebben als een lening of donatie en later weer hebben terugbetaald, wat hij in dat geval wel moest aangeven bij de kiescommissie.

Britse politici moeten donaties of leningen van sponsors van meer dan 500 pond immers binnen een termijn van 28 dagen aangeven, zodat elke mogelijke poging tot een voorkeursbehandeling opgespoord en verklaard kan worden. Het onderzoek zal nu moeten uitwijzen of Johnson zich daaraan gehouden heeft.

Johnson vertelde donderdag in een videoboodschap dat hij ging meewerken aan het volgens hem volstrekt onzinnige onderzoek. Volgens de premier hoeft niemand zich zorgen te maken. De beschuldigingen zijn echter serieus: als blijkt dat Johnson effectief schuldig is, kan de kiescommissie boetes tot 20.000 pond uitschrijven en indien nodig de zaak overhevelen naar de politie. In dat geval komt er een juridisch onderzoek, wat hij allerminst wil.

Johnson blijft rustig

Johnson kan dan wel zeggen dat er niets aan de hand is, zolang hij niet kan uitleggen waar het geld vandaan komt, zal Wallpapergate aan hem blijven kleven. ‘Zolang het onderzoek geen uitsluitsel biedt, zullen de Britten dan ook blijven denken dat er iets niet in de haak is’, zei NOS-journalist Tim de Wit in Terzake. Hij zou het zelf betaald hebben, maar weigerde prijs te geven of het geld in eerste instantie uit zijn eigen portefeuille kwam dan wel dat hij daarvoor geld heeft moeten lenen.

Serieuze gevolgen

Volgens The Guardian heeft Margaret Hodge van de Labour-partij klacht neergelegd bij parlementaire commissaris voor normen Kathryn Stone. De krant, die de klachtenbrief kon inkijken, meldt dat Hodge ervoor pleit de acties van Johnson te onderzoeken. Als blijkt dat hij de gedragscode overtrad, zou de premier persoonlijk gestraft kunnen worden.

Volgens Hodge is het immers belangrijk dat er ook een onderzoek naar het persoonlijk gedrag van de premier gevoerd wordt, aangezien de kiescommissie focust op de acties van de partij. ‘Johnson weigerde meermaals om open, eerlijk of transparant te communiceren over donaties en giften van extreem kapitaalkrachtige individuen of partijdonoren’, zo schrijft Hodge in haar klacht. ‘Niemand weet wie er achter die donaties schuilgaat, hoeveel ze de premier schenken of wat ze mogelijk terugkrijgen in ruil voor hun geld’, vervolgt de Labour-politica.

Hodge vreest dat Johnson zich zonder al te veel moeite van het schandaal zal ontdoen: ‘De vriendjespolitiek en de zwendel die welig tiert in Downing Street vereist controle. De premier moet zich verantwoorden. Hij kan zich niet zomaar uit dit schandaal wurmen.’

Als Stone de wensen van Hodge inwilligt, zou dat betekenen dat er vier verschillende onderzoeken lopen tegen de premier rond de Wallpapergate. The Guardian schrijft dat een onderzoek van Stone tot de schorsing van Johnson of zelfs tussentijdse verkiezingen kan leiden.