Waarom haar bocht rond fracking Kamala Harris niet genekt heeft in Pennsylvania

De cruciale swingstaat Pennsylvania zit op grote reserves van olie en gas, die via fracking worden bovengehaald. In 2019 pleitte Kamala Harris voor een verbod op fracking. Nu wil ze frackers niets meer in de weg leggen. Waarom komt daar zo weinig reactie op, niet van voor- maar evenmin van tegenstanders?

Het was een thema tijdens het debat tussen presidentskandidaten Donald Trump en Kamala Harris, dat in Pennsylvania plaatsvond. Trump trok ten aanval tegen Harris’ vroegere voornemen om fracking uit te bannen. ‘Als zij de verkiezingen wint,’ zei hij, ‘wordt fracking in Pennsylvania op de eerste dag verboden.’

Harris repliceerde dat ze sinds 2020 niet langer voor een verbod op fracking is, en als vicepresident niets heeft ondernomen tegen de sector.

Tegen Trump, die onverpoosd ‘drill, drill, drill’ herhaalt, wierp ze op dat olie- en gasproductie onder Biden-Harris is toegenomen.

De discussie was om minstens twee redenen onzinnig. Ten eerste heeft de president niet de macht om fracking te verbieden. Alleen het Congres zou dat kunnen.

En ten tweede is het bizar dat een presidentskandidaat die het gebruik van niet-hernieuwbare grondstoffen wil tegengaan, er prat op gaat dat onder haar leiding extra gas en olie werden opgepompt. Heel geloofwaardig komt dat niet over.

Een derde element dat verwondering opwekt: sinds het debat is het thema grotendeels van het toneel verdwenen. Daar is geen eenduidige uitleg voor, maar allicht speelt dat fracking ook in Pennsylvania minder populair wordt.

Fracking verkeert in crisis. Neem bijvoorbeeld het plaatsje Towanda. Het hotel Paradise Inn & Suites opende de deuren om de toestroom van goedbetaalde arbeiders in de frackingsector op te vangen. De winkels pasten zich aan, zodat ze de kledij en het schoeisel van de sector in voorraad hadden. De eigenares van het hotel vraagt zich nu bezorgd af hoelang de crisis in de sector zal duren.

Op een uurtje rijden van Towanda ligt het gehucht Dimock, dat tot dusver het beruchtste slachtoffer werd van fracking. Eind 2009 bleken een aantal waterputten verontreinigd. Het water was bruin en stonk. De bewoners klaagden over hoofdpijn, misselijkheid en huiduitslag. De zaak werd wereldnieuws via de documentaire Gasland, die onder meer demonstreerde dat je het leidingwater in Dimock in brand kon steken omdat het zo veel methaan bevatte.

De frackingactiviteiten werden stilgelegd, hoewel het betrokken bedrijf eerst alle verantwoordelijkheid afwees.

Pas in 2022 heeft Coterra Energy schuldig gepleit en ermee ingestemd 16 miljoen dollar te betalen om een systeem te bouwen dat de bewoners weer zuiver leidingwater moet bezorgen. Het bedrijf zal ook 75 jaar lang de waterrekening betalen. Ook na die beloftes blijven een aantal bewoners hun drinkwater uit flessen halen. Het duurt nog wel even voordat het watersysteem helemaal in orde is.

Imagine this unfolding in your own life:

More than a decade ago, residents of northwestern PA won a major victory, forcing the suspension of toxic fracking operations in the area. But now, fracking is back, and it’s causing more harm than ever. RFK Jr. recently visited Dimock,… pic.twitter.com/eQdT7kcx8A

— Robert F. Kennedy Jr (@RobertKennedyJr) August 16, 2024

Waarom is fracking dan toch, ondanks de evidente gevaren die in Dimock te zien waren, een thema dat klimaatvriendelijke Democraten in de staat doet wankelen op hun benen? Gouverneur Josh Shapiro, die eerder een bezwarend rapport over de praktijk liet opstellen, en die als minister van Justitie in de staat een regeling afdwong van Coterra Energy, gaf dat bedrijf nu toch weer toestemming om te fracken in Dimock.

Boom and bust

‘Het is een symbolisch dossier’, zegt Berwood Yost, directeur van het Centrum voor Opinieonderzoek aan het Franklin & Marshall College in Lancaster, ‘Wie fracking ondersteunt, gaat ervan uit dat de staat een grondstof bezit die armere gebieden kan vooruithelpen. De armere, lager opgeleide bewoners in die gebieden zien een mogelijkheid om aan de armoede te ontsnappen.’ Dat sluit aan bij een mijnverleden in min of meer dezelfde regio’s, die nu fracken.

Het is wel een boom and bust-industrie. ‘Dat is met alle grondstoffen het geval’, aldus Yost. ‘Stijgt de prijs, dan groeit de productie. Daalt de prijs, dan zakt ze in. Mensen in die gebieden zijn dat gewoon, ze hebben het eerder meegemaakt. Daar kunnen ze mee leven.’

De boom kwam in 2022, na de Russische invasie van Oekraïne. Lng-gas, dat via fracking werd gewonnen, kon onder meer naar Europa worden uitgevoerd. Tegenwoordig haalt dat gas nog een zesde van de prijs die het in augustus 2022 opleverde, volgens The New York Times.

Ook de werkgelegenheid in de sector valt terug. De 130.000 banen die de sector voor Pennsylvania in het vooruitzicht stelde, zijn er niet gekomen. Volgens opnieuw The New York Times staat het aantal banen nu op 20.000, een vermindering sinds de 35.000 in 2014 en ver weg van de 130.000. Ook het aantal nieuwe putten dat gegraven wordt, is ingezakt.

Daarnaast blijft er natuurlijk het milieuprobleem. Ook potentiële Trumpkiezers die in de buurt van fracking wonen, hebben geregeld last van stank van gassen die vrijkomen. Ze maken zich zorgen over wat die stank met hun kinderen aanricht. Er worden geregeld rapporten gepubliceerd over kankers en andere kwalen die in frackinggebieden meer zouden voorkomen. De industrie spreekt dat tegen of minimaliseert het probleem via eigen rapporten. Gouverneur Shapiro, die dus zelf een vrij alarmerend gezondheidsrapport liet opstellen, stelt dat de nieuwe operatie in Dimock een veilige vorm van fracking zal tonen.

Geheimhouding

Jan Lemas van het anti-fracking Dimock Environmental Research Center gelooft er niets van. ‘Bekijk het zo: bij fracking ga je naar diepe rotslagen, ver onder het grondwater. Je gebruikt daarbij cement die barst, buizen die lekken, en extreme druk om het gas of de olie vrij te maken. Het proces gaat gepaard met een boel chemicaliën. Dat kun je niet doen en toch tegelijk het grondwater beveiligen.’

Het grondwater van Dimock, zegt ze, zal voor vele generaties bevuild zijn. Dat valt snel niet te repareren. Fracking, dat ooit werd beschouwd als het milieuvriendelijker alternatief, is volgens Lemas helemaal niet milieuvriendelijker.

Hoeveel gevallen als Dimock zijn er? ‘Dat weten we niet’, zegt ze. ‘Als iemand zijn land openstelt voor fracking, en plots vaststelt dat zijn putwater troebel en bruin wordt, dan komt die eigenaar eerst in contact met de regulator. Die verwijst door naar het frackingbedrijf. Dat onderneemt actie of voorziet in een compensatie, maar koppelt dat ook meteen aan een geheimhoudingsverklaring. Wie niet tekent, krijgt geen hulp. De geheimhoudingsverklaring maakt dat we geen idee hebben hoeveel gevallen er zijn, en of er ergere gevallen zijn dan Dimock. Mensen krijgen eenmalig 30.000 à 40.000 dollar, maar hun huis is veel minder waard dan voor de vervuiling. Die 30.000 of 40.000 dollar compenseert dat niet. Het huis wordt onverkoopbaar.’

Minder opbrengst van land dat wordt verhuurd voor fracking, minder jobs, bezorgdheid en ergernis over de neveneffecten: het maakt allemaal dat fracking niet langer héél populair is in Pennsylvania. Volgens één peiling, weliswaar van linkse signatuur, zouden nu zelfs meer bewoners tegen zijn dan voor. De meeste peilingen geven nog een lichte voorsprong voor de pro-frackers. De ‘drill, drill, drill’-mantra van Donald Trump klinkt nog goed tijdens meetings, maar is zelfs voor een deel van zijn aanhang niet meer zo aantrekkelijk. De gewezen presidentskandidaat Robert Kennedy maakte een campagnefilmpje tegen fracking (zie hoger). Hij ondersteunt nu Trump…

Zelfs Jan Lemas vindt het verbod op fracking dat Harris eerder verdedigde niet realistisch. ‘De industrie heeft geïnvesteerd en contracten gesloten, die je niet zomaar kunt opzeggen. Men zou manieren vinden om een ban te betwisten. Een afbouw van de sector ten voordele van hernieuwbare energie lijkt me al realistischer.’