Amerikaans president Barack Obama wil 10.000 extra Syrische vluchtelingen opnemen. Een groot getal, maar wel een dat verbleekt in een rijtje andere cijfers. Die van Duitsland, Turkije of Libanon bijvoorbeeld.

Amerikaans president Barack Obama vraagt zijn regering de voorbereidingen te treffen om ’ten minste 10.000′ extra Syrische vluchtelingen op te nemen. Sinds de Syrische burgeroorlog uitbrak heeft de VS slechts 1.500 vluchtelingen uit dat land opgevangen. Dat schrijft AP op gezag van de woordvoerder van het Witte Huis.

Obama zal hiervoor wel nog toestemming moeten krijgen van het Congres.

Volgens AP gaat het om Syrische vluchtelingen die al in ‘de pijplijn zitten en aan het wachten zijn om toegelaten te worden tot de VS’. En dus niet om de duizenden die via Oost-Europa en Griekenland in Europa terechtkomen. Het persagentschap merkt dan ook op dat het ‘onduidelijk is hoe het toelaten van een grote hoeveelheid mensen die al in de procedure zitten, een hulp kan zijn voor de Europese landen die met een crisis te kampen hebben’.

Volgens de woordvoerder van het Witte Huis Josh Earnest is de meest efficiënte hulp die de VS kan geven, de 4 miljard dollar die het aan Europa geeft. Toch, aldus Earnest, heeft de president beslist om ook meer mensen toe te laten.

Nog 15.000 Syriërs in de wachtrij

De Verenigde Naties hebben in de afgelopen 5 jaar zo’n 17.000 Syriërs naar de VS doorverwezen, in het kader van hun hervestigingsprogramma . Ongeveer 1.500 verblijven nu in Noord-Amerika. Daar zouden deze maand nog 300 mensen bijkomen. Dat maakt dat er nu nog 15.200 Syriërs in de wachtrij staan.

Dus ook al wil Obama een extra inspanning doen, en daarvoor moet hij eerst de toestemming krijgen van het door de Republikeinen gedomineerde Congres, dan nog laat hij 5.200 Syrische vluchtelingen in de kou staan.

De extra inspanning van Obama is dan ook weinig indrukwekkend. Niet qua cijfer en evenmin als de politieke rekeningen worden gemaakt.

Politieke verantwoordelijkheid

Om te beginnen met de politieke verantwoordelijkheden. Als er nu zoveel chaos is in het Midden-Oosten en Noord-Afrika in het algemeen en Irak en Syrië in het bijzonder, dan ligt dat voor een aanzienlijk deel aan het buitenlandbeleid van de VS.

Obama’s voorganger George W. Bush viel in 2003 Irak binnen met – het later leugenachtig gebleken – argument dat dictator Saddam Hoessein massavernietigingswapens had. Irak is sindsdien in een bijna permanente staat van politieke instabiliteit en sektarisch geweld. Een situatie waarbinnen Islamitische Staat kon groeien, zo besluiten internationale waarnemers. De VS heeft de sjiitische regering-Al Maliki in het zadel geholpen. Die heeft de sektarische breuklijnen in het land bestendigd, wat de spanningen tussen de soennieten en de sjiieten deed toenemen. De groeiende onvrede bij de soennieten, was een ideale voedingsbodem voor de latere haatzaaierij van IS(IS).

Obama heeft weinig schuld aan de penibele situatie in Irak, maar kan wel op zijn verantwoordelijkheden gewezen worden in Syrië. Toen Bashar al-Assad de ‘rode lijn’ van Obama overschreed door gasaanvallen uit te voeren op zijn eigen bevolking, was de Amerikaanse respons op zijn zachtst gezegd weinig indrukwekkend. Uiteraard moet gezegd: de VS is niet langer de politieagent van de wereld, en Obama moet in de Syrische crisis dus rekening houden met landen als China, Rusland en Iran.

Ook inzake de militaire campagne in Libië – waarin Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk het voortouw namen – was Amerika meer dan een toeschouwer. Net zoals in Irak in 2003 werd relatief snel beslist om over te gaan tot militair ingrijpen, zonder dat daarbij veel rekening lijkt gehouden te zijn met de sociale en economische ‘nazorg’.

Libië is sinds de dood van despoot Muammar Khaddafi een land in chaos. Een land bovendien waarin het wemelt van de wapens – veelal door het Westen aangeleverd en verkocht. Zo liet Khaddafi schieten op zijn bevolking met wapentuig van het Belgische FN Herstal. Libië is nu een land via het welke veel vluchtelingen Europa proberen te bereiken en waar malafide mensensmokkelaars gouden zaken doen.

Nog los van die politieke analyse, zijn er ook nog de cijfers.

De VS telt 321.368.864 inwoners en heeft een Bruto Binnenlands Product (BNP) van 54.800 dollar (48.551 euro), aldus het CIA World Factbook. Volgens de Wereldbank heeft de VS het hoogste BNP van de wereld.

Ter vergelijking:

Duitsland: 800.000

Duitsland staat op plaats 4 in die ranking, telt ruim 80 miljoen en is van plan om 800.000 vluchtelingen op te vangen. Wolfgang Schäuble, de minister van Financiën, zou ‘met veel plezier 10 miljard euro willen inzetten om de vluchtelingen te helpen, aldus de VRT. De socialistische coalitiepartner van bondskanselier Angela Merkel, de SPD, zei zelfs dat Duitsland tot 500.000 vluchtelingen per jaar kan herbergen.

België: 4.621 asiel-aanvragen in augustus

België, op plaats 25 in de BNP-lijst, vraagt bij monde van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) nog eens 8.000 extra opvangplaatsen. Hij zal – als de huidige tendens aanhoudt – volgend jaar 600 miljoen euro extra nodig hebben. In het nieuwe spreidingsplan van de Europese Commissie wordt België verzocht 4.560 extra vluchtelingen op te nemen. In augustus alleen al, kreeg België 4.621 asielaanvragen binnen.

Turkije: 1,9 miljoen vluchtelingen en asielzoekers

Turkije, nog een buurland van Syrië, zou tegen eind 2015 bijna 1,9 miljoen vluchtelingen en asielzoekers tellen, zo schat de vluchtelingenorganisatie van de VN, de UNHCR. Onder hen 1,7 miljoen Syriërs.

Turkije vangt in 22 kampen zo’n 270.000 mensen op, op basis van het non-refoulement-principe. Die bepaling uit het internationaal recht verbiedt het om slachtoffers van vervolging terug te sturen naar hun vervolgers.

Het land is ook een transitland voor vluchtelingen die naar Europa willen. Vanop de Turkse kusten vertrekken dagelijks mensen in bootjes naar Griekenland, dat nabij ligt.

Libanon: 1,8 miljoen vluchtelingen

Echt indrukwekkend zijn de Libanese cijfers. Libanon (plaats 89 op de BNP-lijst van de Wereldbank) is een klein buurland van Syrië, met goed 6 miljoen inwoners. Er zouden volgens de VN tegen december van dit jaar 1,8 miljoen Syrische vluchtelingen in Libanon onderdak zoeken. Dat is dus bijna een derde van de totale bevolking. In steden als Beiroet zorgt dat voor grote druk op de woning- en arbeidsmarkt.

Jordanië: 1 miljoen vluchtelingen

Dezelfde verbluffende grootordes in Jordanië (plaats 94), tenslotte. Voor elke acht Jordaniërs zal het land eind 2015 één vluchteling tellen, schat de VN: 8.117.564 inwoners tegenover een geschat aantal van 1.000.630 vluchtelingen.