De leiders van de Verenigde Staten, Japan en Zuid-Korea hebben de ‘gevaarlijke en agressieve acties’ van Peking in de Zuid-Chinese Zee veroordeeld tijdens een top na een bijeenkomst in Camp David, het Amerikaanse presidentiële buitenverblijf. China claimt al jaren stukken land in die zee, die het grotendeels als eigen territorium beschouwt.
De VS en hun twee Oost-Aziatische bondgenoten zullen hun samenwerking op het gebied van defensie uitbreiden tot ‘ongekende niveaus’, zei de Amerikaanse president Joe Biden tijdens een persconferentie aan de zijde van de Japanse premier Fumio Kishida en de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk Yeol in Camp David.
De top van vrijdag, de eerste op zichzelf staande ontmoeting tussen de leiders van de drie landen, vond plaats te midden van een toenadering tussen Japan en Zuid-Korea en oplopende spanningen tussen de VS en China.
In een gezamenlijke verklaring staat dat de drie landen voortaan elk jaar een militaire oefening gaan houden en dat ook de leiders elkaar jaarlijks zullen ontmoeten op een nieuwe top. Daarmee willen Washington, Tokio en Seoel een gezamenlijke vuist vormen tegen China. Ze spreken van de ‘illegale maritieme territoriale aanspraken van China in de Zuid-Chinese Zee’ en zeggen zich te verzetten tegen elke actie die de orde verstoort in het gebied.
Intimidatie Zuid-Korea
De Volksrepubliek had de afgelopen maanden vaker geprobeerd om de Zuid-Koreaanse president Yoon te intimideren. Chinese staatsmedia veroordeelden Yoon voor zijn inmenging in wat Peking als een interne aangelegenheid beschouwt met Taiwan. Ze suggereerden zelfs dat hij de waardigheid van Zuid-Korea opofferde door te ‘buigen’ voor Japan en misdaden over het hoofd te zien die tijdens de koloniale overheersing van het Koreaanse schiereiland waren gepleegd.
Tussen 1910 en 1945 was Korea een kolonie van het Japanse keizerrijk, en ook in de decennia daarna lagen de landen regelmatig met elkaar in de clinch
De Chinese ambassadeur in Zuid-Korea Xing Haiming ging nog verder. Hij suggerereerde aan de Zuid-Koreaanse oppositieleider Lee Jae-myung de toeleveringsketen mogelijk te verhuizen: “Sommigen [in Zuid-Korea] wedden erop dat de Verenigde Staten zullen winnen en China zal verliezen. Maar dit is duidelijk het verkeerde oordeel….Wat met zekerheid gezegd kan worden, is dat degenen die inzetten op de nederlaag van China daar later zeker spijt van zullen krijgen.”
(Nog) geen trilateraal defensiepact
Met aanmoediging van Washington navigeren Tokio en Seoul zich nu een weg door de historische geschillen.
Dit is een van de redenen waarom de leiders nog geen wederzijds defensiepact zouden overwegen zoals de Verenigde Staten dat afzonderlijk hebben met zowel Zuid-Korea als Japan – die zelf geen formele bondgenoten zijn – volgens Amerikaanse functionarissen die niet geïdentificeerd wilden worden tijdens de voorbeschouwing op de top, schrijft Reuters.
“Wat we de afgelopen maanden hebben gezien is een adembenemende vorm van diplomatie, die werd geleid door moedige leiders in zowel Japan als Zuid-Korea,” zei Kurt Campbell aan Reuters, Bidens coördinator voor Indo-Pacifische zaken.
De landen spraken ook af om een systeem te installeren waardoor ze live informatie kunnen delen over raketlanceringen van Noord-Korea. Ten opzichte van Rusland verklaarden de leiders harde sancties te zullen handhaven en hun energieafhankelijkheid van Moskou verder te zullen verminderen.
Taiwan en halfgeleiders
De drie leiders spraken zich opnieuw uit tegen éénzijdige pogingen om de status quo in de Indo-Pacifische regio te wijzigen en bevestigden opnieuw ‘het belang van vrede en stabiliteit in de Straat van Taiwan als onmisbaar element van veiligheid en welvaart in de internationale gemeenschap’.
Ze gaven aan dat economische veiligheid een nieuwe pijler van hun partnerschap zou vormen. Om het hoofd te bieden aan ‘economische dwang’ beloofden ze samen te werken aan de opbouw van meer veerkrachtige toeleveringsketens voor halfgeleiders, batterijen en andere technologieën, rapporteert het Japanse persagentschap Nikkei. Taiwan is niet toevallig de grootste producent van halfgeleiders ter wereld, Zuid-Korea is de tweede.
Bij aanvang van de bijeenkomst prees de Amerikaanse president Joe Biden Japan en Zuid-Korea voor hun “politieke moed” om samen te komen en zei hij dat “de wereld een veiligere plek is wanneer de landen samenwerken”.
Broze toenadering
Yoon citeerde de voormalige Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt die zei dat vrijheid niet gegeven is, maar iets is waar voor gevochten moet worden en voegde eraan toe: ‘Onze drie landen moeten stevig verenigd zijn zodat onze vrijheid niet bedreigd of beschadigd wordt.’ Je Japanse premier Kishida zei dat de bijeenkomst liet zien dat de drie landen ‘vanaf vandaag (een) nieuwe geschiedenis schrijven’.
Sommige analisten plaatsen wel enkele kanttekeningen. De toenadering is immers nog fragiel.
Biden is een 80-jarige Democraat die bij de presidentsverkiezingen van 2024 een nieuwe termijn van vier jaar ambieert. Hij zal het waarschijnlijk opnieuw moeten opnemen tegen oud-president Donald Trump, die zich sceptisch heeft uitgelaten over de vraag of Washington baat heeft bij zijn traditionele militaire en economische allianties.
Zuid-Korea heeft volgend jaar parlementsverkiezingen. Japan moet verkiezingen organiseren voor oktober 2025. Wat analisten zien als een nog steeds broze toenadering tussen de twee naties blijft controversieel onder sommige kiezers van beide landen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier