In een stemming die vooral moeilijk lag binnen de Republikeinse meerderheid heeft de Amerikaanse Senaat een wet goedgekeurd waarbij het niet langer mogelijk is voor spionagedoeleinden onbeperkt telefoongesprekken te monitoren.
Voor het eerst sinds 11 september wint privacy het enigszins van (vermeerderde) spionagemogelijkheden.
De Senaat sloot zich aan bij de USA Freedom Act die eerder in het Huis van Afgevaardigden was goedgekeurd. Door deze wet is het niet langer mogelijk massaal “metadata” over telefoongesprekken in te zamelen. De spionagedienst NSA (National Security Agency) kon sinds de goedkeuring van de Patriot Act naar believen en zonder toestemming van een rechter nagaan wie op welk moment hoelang met wie belde – en hoe vaak ze eerder hadden gebeld. Om het gesprek zelf af te luisteren was wel de toestemming van een rechter nodig, maar de meta-informatie hielp volgens voorstanders, waarbij de Republikeinse Senaatsvoorzitter Mitch McConnell, om terreurverdachten op het spoor te komen.
De praktijk om op grote schaal telefoongegevens in te zamelen werd in 2013 door NSA-klokkenluider Edward Snowden onthuld. Hij onthulde ook dat zo de gegevens van miljoenen gesprekken werden gevolgd.
Vertragingstactiek
Volgens tegenstanders van deze vorm van surveillering, aangevoerd door de Republikeinse presidentskandidaat Rand Paul, ging het om een veel te brede bevoegdheid.
Op 1 juni moest het parlement de Patriot Act, die onder president Bush werd gestemd, hernieuwen. Rand zorgde voor vertraging zodat de wet verliep en de NSA tijdelijk geen wettelijke basis meer had om telefoongegevens te vergaren.
De Senaat stemt nu in met een andere aanpak en vult het gat in de wetgeving.
Er komt een overgang van zes maanden en nadien zullen de telefoongegevens, waarover de telefoonmaatschappijen beschikken, alleen door NSA geraadpleegd mogen worden als een rechter daartoe het mandaat geeft.
De nieuwe wet werd in de Senaat met 67 tegen 32 goedgekeurd. Paul zelf stemde tegen, onder meer omdat hij de overgang te lang vindt, maar ook omdat hij vindt dat er nog altijd te ruime mogelijkheden tot afluisteren bestaan, en te ruime mogelijkheden om gewone Amerikanen te bespioneren. De Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders stemde om gelijkaardige redenen eveneens tegen.
Glad the Senate finally passed the USA Freedom Act. It protects civil liberties and our national security. I’ll sign it as soon as I get it.
— President Obama (@POTUS) June 2, 2015
Senaatsvoorzitter McConnell, die vergeefs had geprobeerd de overgangsperiode tot een jaar op te rekken, was allesbehalve blij. De nieuwe wet, zei hij, “neemt nog een middel weg van degenen die dit land elke dag verdedigen”. Hij had nog geprobeerd enkele wijzigingen te introduceren, maar de leider van het Huis, de Republikein John Boehner, liet weten dat het onwaarschijnlijk was dat dergelijke aanpassingen door zijn Huis zouden aanvaard worden. “Je zou denken dat het de Tien Geboden zijn”, aldus een kregelige McConnell, die niet zijn beste dag beleefde.
President Obama heeft aangekondigd dat hij de nieuwe wet verwelkomd en zal ondertekenen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier