VS-Hooggerechtshof blokkeert Bidens kwijtschelding van studieschulden

Het was één van de verkiezingsbeloften van Joe Biden in 2020. Hij zou de studieschuld van vele studenten verlichten. In 2022, net voor de tussentijdse verkiezingen, maakte de president zijn belofte waar. Hij kondigde een kwijtschelding tot 20.000 dollar per student aan. Daar komt niets van in huis, besliste het Hooggerechtshof vrijdag: de president ging zijn uitvoerende macht te buiten.

Studieschuld swingt de pan uit in de VS. Hoger onderwijs werd de voorbije vijftig jaar zienderogen duurder, en de totale studieschuld, verspreid over 45 miljoen mensen, bedraagt nu ruw geschat 1600 miljard dollar (1466 miljard euro). Die schuld werd tijdens de pandemie een acuut probleem. Onder president Donald Trump werd uitstel van betaling voor studieschulden voorzien. Dat uitstel van betaling, verlengd onder Biden, loopt af in september.

In de presidentscampagne van 2020 stelde Joe Biden een verlichting van de schuld met 10.000 dollar per persoon voor. Eens hij president werd, werd de druk binnen de Democratische Partij groot om daar nog een schep bovenop te doen. Bijna alle studenten konden in het uiteindelijke voorstel 10.000 dollar schuldverlichting krijgen. Voor studenten met een inkomensbeurs werd dat 20.000 dollar.

Probleem was dat er in de twee richtingen geen meerderheid in het parlement voor bestond: niet voor schuldkwijtschelding, maar ook niet voor wetgeving die de kwijtschelding onmogelijk maakte.

De regering Biden riep uiteindelijk de HEROES act in om de maatregel los van het parlement door te drukken. De HEROES act was na de aanslagen van 11 september 2001 goedgekeurd om leningen tijdens ‘een oorlog of andere militaire operatie en in nationale noodtoestand’ kwijt te schelden of aan te passen.

De regering Biden vond dat de toenemende studieschuld wees op een noodtoestand. In augustus 2022 – luttele maanden voor de tussentijdse verkiezingen – zette Biden het kwijtscheldingsschema in werking. 26 miljoen (ex-)studenten deden hun aanvraag. De regering dacht dat dit kon aangroeien tot 40 miljoen. De schuldkwijtschelding zou het land tot 430 miljard dollar kosten.

De maatregel droeg naar alle waarschijnlijkheid bij tot het relatief goed resultaat van de Democraten tijdens de verkiezingen van 2022, al was er ook wel voorbehoud binnen de partij: lagere inkomens zouden via hun belastingen meebetalen aan schulden van studenten uit families die tot 250.000 dollar per jaar mochten verdienen.

Het Hooggerechtshof blokkeerde vrijdag – meerderheid tegen minderheid – de beslissing van de regering Biden: de zes conservatieve (Republikeinse) rechters stemden voor blokkering, terwijl de drie Democraten de schuldkwijtschelding in stand wilden houden. De redenering van de Republikeinen was dat de regering buiten proportie gebruik maakte van HEROES Act, terwijl de Democraten argumenteerden dat in die Act nergens beperkingen zijn neergeschreven.

Kort na het vonnis meldde president Biden dat hij een andere weg richting schuldverlichting zal zoeken, dit keer door de Higher Education Act uit 1965 in te roepen. Specialisten vrezen dat deze piste uiteindelijk opnieuw in een blokkering van het Hooggerechtshof zal stranden.

Bunker versus directielokaal

Het was voor de tweede keer in twee dagen dat Biden zich sterk maakte dat hij de gevolgen van een beslissing van het Hooggerechtshof zou counteren. Donderdag besliste het Hof -ook weer meerderheid tegen minderheid – dat instellingen van hoger onderwijs in hun toelatingsprocedures niet langer positief mogen discrimineren op basis van ras. Quota waren altijd al uit den boze voor het Hooggerechtshof, maar tot dusver konden universiteiten in een poging om de diversiteit onder de studenten te stimuleren ras als een van de criteria voor toegang in beschouwing nemen. Dat kan nu niet langer, tenzij – vreemde uitzondering – in militaire academies.

De jongste van de Democratische rechters in het Hof, Ketanji Brown Jackson, schreef hierover, in haar afwijkende opinie: ‘Het Hof kwam uit bij de de conclusie dat raciale diversiteit in hoger onderwijs alleen potentieel waard is te bewaren als ze nodig kan zijn om zwarte Amerikanen en andere ondervertegenwoordigde minderheden voor te bereiden op succes in de bunker, niet in het directielokaal.’

Biden zei donderdag dat hij het ‘helemaal oneens’ was met het besluit en riep universiteiten op om hun pogingen tot diversifiëring onder de studentenpopulatie niet op te geven.