VS-Congres voorkomt ‘shutdown’, ten koste van Oekraïne

Na een wekenlange machtsstrijd, en op het laatste nippertje, heeft het VS-Congres een overbruggingsfinanciering voor de overheid goedgekeurd. De overheidsdiensten zullen de komende 45 dagen gefinancierd zijn.

Zonder die overbrugging zouden 3,5 miljoen ambtenaren en soldaten vanaf 1 oktober zonder loon gevallen zijn. Extreme Republikeinen, die zware besparingen hadden geëist, kwamen van een kale reis thuis. Maar ze slaagden er wel in om nieuwe noodsteun aan Oekraïne gedurende minstens 45 dagen tegen te houden.

De financieringswet, waarover al wekenlang wordt gebekvecht tussen Republikeinen van het Huis van Afgevaardigden, had zaterdag volgens velen haar ‘Seinfeld’-moment bereikt. De sitcom Seinfeld ging ‘over niets’, en zo ook de zware discussies binnen de Republikeinse Partij over de financiering van de overheid. Wat speaker Kevin McCarthy ook aan conservatieve pakketten en besparingen voorstelde, er was altijd wel iemand uit de Trumpiaanse vleugel van de partij, of uit een andere vleugel, die het te weinig of te veel vond. De extremere figuren eisten besparingen tot 30 procent op cruciale begrotingsposten. En uiteindelijk ging het zelfs niet meer over besparingen, maar over onderlinge frustraties.

De Republikeinen hebben een flinterdunne meerderheid van vier zetels in het Huis. McCarthy had begin dit jaar aan alle vleugels van de partij toezeggingen gedaan om heel moeizaam de speakerverkiezing te kunnen winnen. Wat hij aan de ene beloofde, griefde de andere.

Zo ook met deze financieringswet. Er zijn in de fractie, constateerde McCarthy, een stuk of 15 hardliners die geen enkel voorstel wilden goedkeuren. Het leek dan ook niet onlogisch dat hij steun zou zoeken bij de Democraten. Maar de Republikeinse hardliners dreigden ermee de speaker af te zetten als hij de hand reikte naar ook maar één Democratische verkozene.

In het verleden was er één constante: wie een ‘shutdown’ van de overheid veroorzaakte, werd daarvoor door de kiezer afgestraft. In die wetenschap besloot McCarthy zaterdag de extreme vleugels te trotseren en toch de steun van de Democraten in te roepen. Hij legde hen geen definitieve financieringswet voor maar een overbruggingswet voor 45 dagen. Die 45 dagen moeten de Republikeinen in staat stellen het alsnog eens te worden over een pakket maatregelen.
Van alle maatregelen die de hardliners in de partij hadden voorgesteld – drastische besparingen, investeringen in de verdediging van de grens, opschorten van steun aan Oekraïne – bleef één element (tijdelijk) over: tijdens de periode van 45 dagen komt er geen nieuwe noodsteun aan Oekraïne. De 6 miljard dollar aan noodsteun die de Senaat had voorzien, wordt (tijdelijk?) opgeschort.

Brandalarm

De Democraten in het Huis kregen van McCarthy 15 minuten om te beslissen of ze de overbruggingsfinanciering zouden ondersteunen, dan wel verantwoordelijk zouden worden voor de ‘shutdown’.

De Democraten wonnen tijd door speciale toespraken in te lassen. Dat het ook met tijdwinst te maken had, ontkent hij, maar de linkse verkozene Jamal Bowman liet het brandalarm afgaan. Bowman, die verklaarde dat het ‘een ongeluk’ was, en dat hij dacht dat het brandalarm een deur zou openen, riskeert een sanctie.

Het oponthoud gaf de Democratische verkozenen de tijd om de tekst van de overbruggingsfinanciering te lezen.

Uiteindelijk werd de overbrugging met overdonderende meerderheid goedgekeurd: 335 voor, 91 tegen, 7 niet uitgebrachte stemmen, 2 zetels vacant. Er kwamen veel meer tegenstemmen van Republikeinen (90) dan van Democraten (1).

De Senaat schaarde zich enkele uren later ook achter de overbrugging, en ambtenaren, soldaten, sommige sociale diensten en openbare instellingen, zijn nu de komende 45 dagen gefinancierd. Meerdere senatoren verklaarden dat ze steun aan Oekraïne zullen blijven bepleiten en goedkeuren – een standpunt dat ook in het Huis van Afgevaardigden een meerderheid heeft, maar voor een deel van de Republikeinen in het Huis onaanvaardbaar is.

De hardliners binnen de Republikeinen, onder aanvoering van Matt Gaetz, volksvertegenwoordiger uit Florida, wilden na de goedkeuring van de overbrugging niet meteen zeggen of ze een afzettingsprocedure tegen speaker McCarthy zullen starten. Eén lid van de fractie volstaat om die procedure in gang te zetten.