VS-buitenlandminister in Brussel om brokken te lijmen na vijandigheid Trump

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken komt de relatie met Europa over een nieuwe boeg gooien.

De brokken lijmen. Zo moet het bezoek aan Brussel van Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, wellicht het best omschreven worden. Want tijdens vier jaar ‘America first’ behandelde Joe Bidens voorganger Donald Trump zijn Europese bondgenoten vaak meer als vijanden. De nieuwe president, een Democraat en voorvechter van samenwerking, is erop gebrand de vriendschap te herstellen.

Daarom stuurt Biden zijn topdiplomaat naar Brussel. Blinken ontmoet dinsdag NAVO-topman Jens Stoltenberg en doet mee aan de tweedaagse bijeenkomst van buitenlandministers. Daarnaast trekt hij naar het Schumanplein om er samen te zitten met Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de EU-buitenlandchef Josep Borrell. Ten slotte gaat Blinken ook op de koffie bij zijn Belgische evenknie Sophie Wilmès.

Op de officiële agenda: de toekomst van de verdragsorganisatie, die volgens de Franse president Emmanuel Macron aan vernieuwing toe is. Daarnaast China en Rusland, klimaatverandering, cyberveiligheid, terrorisme, energie en ‘andere uitdagingen.’ Met de EU wil Blinken het hebben over de coronapandemie en economisch herstel.

Oud-president Donald Trump was van meet af aan snoeihard, op het onbeschofte af, voor zijn Europese bondgenoten. Hij herinnerde ze er continu aan dat ze niet genoeg bijdroegen aan de oorlogskas van de NAVO, beschuldigde ze van oneerlijke handelspraktijken en noemde ze zelfs zijn grootste vijand. Biden wil opnieuw meer samenwerken. Blinkens bezoek moet een begin maken met de onder Trump beschadigde banden te herstellen en de NAVO-bondgenoten gerust te stellen. Via Twitter toonde hij zich alvast ‘verrukt’ in Brussel geland te zijn.

https://twitter.com/SecBlinken/status/1374117184860008448Secretary Antony Blinkenhttps://twitter.com/SecBlinken

Thrilled to have just landed in Brussels for my first official visits to @NATO and the EU as Secretary of State. Looking forward to productive discussions with other ministers and with the dedicated team at @USEmbBrussels, @USNATO, and @US2EU! pic.twitter.com/94dunv5wyM

— Secretary Antony Blinken (@SecBlinken) March 22, 2021

Hard voor China en Rusland

De 58-jarige Blinken, een doorgewinterde diplomaat, begon zijn carrière in 1994, in de Nationale Veiligheidsraad onder oud-president Bill Clinton. Toen Biden in 2009 vicepresident werd haalde hij Blinken aan boord als nationaal veiligheidsadviseur. Daarna schopte de New Yorker het tot onderminister in het State Department.

Blinken staat te boek als een francofiel: hij liep school in Frankrijk, en is bijgevolg vloeiend Franstalig. Hij is naar eigen zeggen een verdediger van de trans-Atlantische bondgenootschappen. Blinken gelooft bovendien dat de VS opnieuw internationaal het voortouw moeten nemen.

Het Amerikaanse Politico omschrijft Blinken als een interventionist. Zo was hij voor een gewapende tussenkomst in de Syrische burgeroorlog. Hij was adviseur van Biden toen die als senator in 2003 de Irakoorlog steunde. Blinken heeft laten optekenen dat gewapend machtsvertoon hand in hand kan gaan met diplomatie.

Tegenover China positioneert de regering van centrumdemocraat Biden zich op de confronterende lijn van Trump. Dat werd duidelijk bij de ontmoeting vorige week in Alaska tussen een Chinese delegatie en Blinken en zijn ploeg. De Amerikaanse buitenlandminister waarschuwde de Chinezen op dreigende toon dat het nooit slim is om tegen Amerika te wedden.

Voor de camera’s, gezeten tegenover zijn Chinese collega’s, noemde hij China een bedreiging voor de stabiliteit in de wereld. Blinken ziet China als een strategische tegenstander, omdat het land nooit volgens de internationale regels zal spelen.

Sancties voor Europese bedrijven

Ook tegenover Rusland gaan Blinken en zijn baas er met het gestrekte been in. De Russische ambassadeur in de VS werd zopas teruggeroepen voor overleg nadat Biden zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin een moordenaar noemde.

Blinken heeft zich uitgesproken tegen Nord Stream 2, de pijpleiding die Europa van aardgas uit Rusland moet voorzien. De Europese bedrijven die eraan meewerken, waaronder het Nederlandse Shell en Engie uit Frankrijk, moeten daar van Blinken ‘onmiddellijk’ mee stoppen, anders riskeren ze sancties. Volgens Blinken is de pijpleiding een geopolitiek project van Rusland.

Daarmee zit Washington niet op dezelfde golflengte als Europa. Met name Duitsland is uitgesproken voortrekker van Nord Stream 2. In de coulissen van de ontmoetingen in Brussel zullen Amerikaanse en Europese diplomaten het er vast over hebben.