‘Vrijlating Israëlische gijzelaars moest vreugdevol zijn, maar draaide uit op luguber theater’

‘Niets wijst erop dat vijftien maanden oorlog iets heeft veranderd. Hamas is nog steeds de baas in Gaza en zelfs het Israëlische leger bleek niet bij machte om de fundamentalisten te verslaan. Sterker, de vrijlating van de gegijzelden had meer weg van een aankondiging van nieuw geweld tegen de ‘nazi-zionisten’, schrijft Robbert de Witt (EW).

Hoe blijf je mentaal een beetje in orde, als je 482 dagen lang wordt vastgehouden in een klein kamertje door gewapende Hamas-mannen van wie je weet dat ze jou en je volk haten? De zoon van Gadi Moses – de tachtigjarige en daarmee oudste gegijzelde die vorige week werd vrijgelaten en terug mocht naar zijn drie kinderen in Israël – vertelde in The Jerusalem Post hoe hem dat lukte.

Volgens zijn zoon Yair dwong zijn bejaarde vader zichzelf om een vaste routine aan te houden. Hij stond op bij zonsopgang, ging slapen zodra de zon onderging. Gadi Moses wandelde veel, eindeloze rondjes in zijn hok. Hij hield gesprekken in zijn hoofd, met zijn echtgenote en kinderen. En zocht contact met zijn gijzelnemers. Met hen discussieerde hij over de islam, en over de vraag wie nu eigenlijk thuishoort in het land dat al zo lang wordt begeerd door Palestijnen en Joden.

Gadi Moses hoorde de bombardementen van het Israëlische leger, en kreeg amper te eten toen het voedsel in Gaza opraakte. Sporadisch mocht hij televisie kijken, de Arabische nieuwszender Al Jazeera. Daar zag hij Israëliërs in Tel Aviv demonstreren tegen hun eigen regering en zijn vrijlating eisen.

Pas kort voor zijn vrijlating hoorde hij dat zijn echtgenote Efrat Katz (68) op de dag van zijn ontvoering was doodgeschoten door Hamas-militanten. Met haar woonde hij in Nir Oz en net als veel inwoners van deze kibboets, was hij een vredesactivist. Uit idealistische overwegingen woonden zij nabij Gaza en zetten zij zich in Israël in voor verzoening met de Palestijnen.

Vrijlating Israëlische gijzelaars draaide uit op een luguber theater

Donderdag 30 januari haalde het Rode Kruis Moses uit Gaza, als onderdeel van de wapenstilstand waarbij tientallen gegijzelde Israëliërs worden geruild tegen honderden gevangen Palestijnen.

De beelden waren weerzinwekkend. Gemaskerde Hamas-soldaten reden Moses en medegevangene Agam Berger (een twintig­jarige soldate) naar het ­kapotgescho­­­­­­­­­­­­ten huis van de omgekomen Hamas-leider Yahya Sinwar.

Leden van de Al-Qassam-brigades stonden in rijen langs een podium, met daarop teksten als ‘De overwinning van de onderdrukten op de nazi-­zionisten’ en ‘Gaza is de begraafplaats van de criminele zionisten’. Een man met een Hamas-bandana om zijn bivakmuts geknoopt, gebaarde naar de gegijzelden dat zij moesten zwaaien.

Moses en Berger werden vervolgens door een uitzinnige menigte gedreven, gefilmd door Hamas-mannen van wie slechts de ogen zichtbaar waren. Beide Israëliërs werden, na vijftien maanden opsluiting, slechts beschermd door de mannen die van de strijd tegen de Joden hun levensdoel hebben gemaakt.

De beelden van dit lugubere theater gingen de wereld over – op YouTube is alles tot in detail terug te zien. En dat is natuurlijk precies de bedoeling. Met de Israëlische gegijzelden als lijdend voorwerp wil Hamas een boodschap overbrengen: wij ­regeren in Gaza, ook na deze verwoestende oorlog. Het wil het superieur geachte Israëlische leger en de regering van Benjamin Netanyahu vernederen.

Lees verder onder de video

Hamas is nog steeds de baas in Gaza

Het lijden van gegijzelden als Moses en Berger staat wat betreft omvang in geen verhouding tot het lijden van de honderdduizenden Palestijnen in Gaza. Die hebben geen huis om naar terug te keren.

Wat velen van hen wél hebben, is een overleden familielid, vriend of kennis om om te rouwen. Of om te wreken. Zoals ook vredesactivisten als Gadi Moses en anderen uit het Israëlische vredeskamp vermoedelijk minder verzoenend zullen staan tegenover hun buren in Gaza.

De shows die Hamas opvoert rond de vrijlating van gegijzelden zijn niet alleen treurig omdat zij zo kil en opportunistisch zijn. Ze stemmen somber over de toekomst van de Palestijnen daar. Want niets wijst erop dat vijftien maanden oorlog iets heeft veranderd.

Hamas is nog steeds de baas in Gaza, Palestijnse burgers zijn nog altijd te bang om er iets aan te doen – ­zoals zelfs het machtige Israëlische leger niet bij machte was de fundamentalisten in zwart-groen te verslaan.

Een twintiger in Ramallah, op de Palestijnse Westelijke Jordaanoever, was opgetogen over het resultaat van de oorlog en de vrijlating van honderden Palestijnen, en zei tegen een verslaggever van de Volkskrant: ‘Zonder Hamas zou dit alles nooit zijn gelukt. (…) Dit is een grote overwinning op de bezetter.’

Wat een tot opluchting stemmend einde van het geweld moest zijn, werd een aankondiging van nieuw geweld. Tegen de ‘nazi-zionisten’.