De voorverkiezing voor Indiana kan beslissend zijn bij de Republikeinen, waar koploper Donald Trump, mits winst, een grote stap naar de absolute meerderheid kan zetten. Bij de Democraten mikt Bernie Sanders nu op een open partijconventie, waarbij de superdelegates, de partijbonzen, hun steun aan Hillary Clinton opzeggen.
Meerdere Amerikaanse media verzonnen dezelfde titel voor de voorverkiezing in Indiana: ‘Cruz’s last stand’ – de laatste kans voor Ted Cruz, de ultieme poging om Donald Trump van een absolute meerderheid aan delegates weg te houden.
Die media voegden er dan doorgaans aan toe dat het niet goed gesteld is met die kansen. In de peilingen zakt Cruz de voorbije weken weg.
Na zijn forse overwinning in de staat Wisconsin, op 5 april, leek hij nochtans de wind in de zeilen te hebben, leek het partijapparaat zich achter hem te scharen en leek Trump na een serie blunders het spoor bijster. Maar sindsdien behaalde Trump een ruime absolute meerderheid in zijn thuisstaat New York, en vorige week overheerste hij vijf voorverkiezingen in staten langs de oostkust. Cruz, die intussen een door de kiezers slecht ontvangen niet-aanvalspact heeft gesloten met de derde kandidaat, John Kasich, zag zijn achterstand in delegates de afgelopen weken meer dan verdubbelen. Het partijapparaat schijnt intussen weer dichter bij Trump aan te schurken, gelet op de uitspraak van gewezen speaker John Boehner, die Cruz “de vleesgeworden Lucifer” noemde.
Waar Cruz, toen hij tien dagen geleden zijn pact met Kasich sloot, nog een redelijke kans leek te hebben om met behulp van de stemmen van Kasich Trump in Indiana te overtroeven, zijn de recentere peilingen veel minder in zijn voordeel. Op het moment van het pact lag hij 8 procent achterop. In de maandag gepubliceerde peiling van de Wall Street Journal staat Cruz op 15 procent achterstand. Trump haalt volgens die peiling 49 procent van de stemmen, tegen 34 voor Cruz en 13 voor Kasisch. Zelfs als alle aanhangers van Kasich voor Cruz stemmen, wat bijlange niet wordt verwacht, behaalt de senator uit Texas volgens deze peiling geen overwinning. Het momentum zit volgens de peilingen bij Trump.
Ideaal terrein voor Cruz
Indiana is bij de Republikeinen een winner-takes-most state. De winnaar in de staat ontvangt 30 van de 57 delegates. De winnaar in elk van 9 districten ontvangt 3 delegates. Met 57 delegates is Indiana de op een na grootste prijs die nog rest bij de Republikeinen, na Californië (172 delegates – die staat stemt op 7 juni).
Indiana zou ideaal terrein voor Cruz moeten zijn, met ruim 30 procent van de Republikeinen die zich als evangelisch omschrijven, met relatief veel hoger opgeleiden. Hij probeerde de christenen te bereiken door kritiek te uiten op het transgender-standpunt van Trump, dat “niet verschilt van de progressieven en de Democraten”.
Trump voert vooral campagne rond de verdwijnende banen. Al vele maanden vermeldt hij in vrijwel elke toespraak de fabriek van airco-apparaten, Carrier, die in het voorbije najaar aankondigde dat 1.400 banen in Indiana zullen verdwijnen omdat de fabriek naar het goedkopere Mexico verhuist. Zowel de manier waarop Carrier het nieuws aankondigde, als het nieuws zelf, zorgden voor schokgolven in Indiana – dat toch al meer dan gemiddeld worstelt met banenverlies door vertrekkende industrie.
Cruz is betting social and religious conservatives will give him a win in the Hoosier State https://t.co/vYKPUVbWhj pic.twitter.com/CBesJ53EJs
— Bloomberg (@business) May 2, 2016
Cruz, vergezeld van zijn kandidaat vicepresident Carly Fiorina, kreeg de steun van de gouverneur van de staat, Mike Pence. Maar in deze anti-establishmentverkiezingen betekent dergelijke steun niet veel. En Pence was wel heel lauw in zijn steunbetuiging. Hij zou zelf zijn stem geven aan Cruz, verklaarde hij, maar hij vond Trump ook een fidele kerel.
Cruz weigert tijdens interviews te bevestigen dat hij na verlies in Indiana uitgeteld is, al noemde hij (het resultaat in) de staat staat wel “ongelofelijk belangrijk”.
Trump staat, volgens de telling van The New York Times, op 997 delegates, tegen Cruz op 566 en John Kasich op 153. Men wint bij de Republikeinen een meerderheid met 1.237 delegates. Er zijn, Indiana inbegrepen, nog 502 delegates beschikbaar. Als Trump alles wint in Indiana moet hij nog 41,1 procent van de resterende delegates halen. Na zijn nederlaag in Wisconsin moest hij meer dan 60 procent van de resterende delegates halen. 41,1 is klein bier in vergelijking.
Omtrent de superdelegates
Bij de Democraten is de strijd eigenlijk gestreden na enkele moeilijke weken voor Bernie Sanders. Hij zou monsteroverwinningen moeten halen in de resterende staten om nog meer delegates te verdienen dan Hillary Clinton. Clinton haalde voor het eerst in tijden meer geld op dan Sanders, en Sanders kondigde vorige week aan dat hij honderden medewerkers zal ontslaan, dat zijn pad naar een nominatie nu wel “heel smal” is geworden..
Maar de democratische socialist en senator uit Vermont zette zondag een tegenoffensief in. Hij riep de superdelegates (partijbonzen) op om voor hem te opteren in plaats van voor Hillary.
Sanders deed zijn oproep in twee etappes. Eerstens argumenteerde hij dat de superdelegates ten minste de uitslag in hun staat moeten vertegenwoordigen. Als hij in een staat wint, kan het niet dat alle superdelegates voor Hillary opteren – en het omgekeerde is evenmin toelaatbaar, voegde hij toe, hoewel dat nooit gebeurt.
In tweede instantie moeten de superdelegates ook kijken naar de uiteindelijke winstkansen. Uit alle peilingen blijkt, aldus Sanders, die hij beter zal scoren tegen Republikeinen en met name tegen Donald Trump dan Hillary Clinton.
Bernie Sanders: Expect the Democratic convention to be a contested onehttps://t.co/BPtetiq1YV
— NowThis (@nowthisnews) May 2, 2016
Bedoeling is, aldus Sanders, om bij de Democraten een open partijconventie te krijgen, waar de delegates zullen beslissen wie de nominatie krijgt. Want zonder de hulp van superdelegates zal Hillary geen meerderheid bereiken, aldus nog Sanders.
Het is een merkwaardige ommezwaai voor een man die tot dusver vooral tegen het systeem van de superdelegates gekant was.
Op dit moment staat Hillary Clinton op de twee fronten aan de leiding. Ze leidt met 1.663 tegen 1.367 bij verdiende delegates, en met maar liefst 520 tegen 39 bij superdelegates.
Als je de twee optelt, kom je aan 2.183 delegates voor Clinton tegen 1.406 voor Sanders.
Nog 1.206 delegates moeten toegekend worden, van wie 92 in Indiana.
Voor een absolute meerderheid zijn bij de Democraten 2.383 delegates vereist. Of Clinton zonder behulp van superdelegates inderdaad die meerderheid niet zal bereiken, zoals Sanders beweert, hangt af van de resterende voorverkiezingen, en onder meer van Indiana en Californië. Maar onmogelijk is het op dit ogenblik zeer zeker niet.
Wat daar ook van zij: in peilingen in Indiana ligt Clinton aan de leiding, met verschil dat wisselt tussen 4 en 10 procent. Hier wordt het verschil eerder kleiner.
Praktisch
Indiana kiest vandaag tussen 6 en 18 uur plaatselijke tijd. De staat ligt verspreid over twee tijdszones, maar ten laatste om 1 uur in de Belgische nacht – gerekend met de verste tijdzone – moeten de tellingen starten. Als de verschillen groot zijn, kan de uitslag vrijwel onmiddellijk bekend worden.
Volg het live bij Knack.be.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier