Vanavond wordt de tweede etappe in de Amerikaanse presidentiële verkiezingen afgewerkt. De voorverkiezing in de staat New Hampshire is behoorlijk verschillend van de caucus in Iowa. Bernie Sanders en Donald Trump staan ver voorop in de peilingen, maar onder meer de onafhankelijke kiezers kunnen de voorspellingen in de war sturen.
1) Wat doen de onafhankelijken?
In de caucus van Iowa werden vorige week de eerste stemmen uitgebracht. Maar de voorverkiezing (primary) van New Hampshire is de eerste echte verkiezing.
Een caucus wordt georganiseerd door de partijen, die – zoals duidelijk werd in Iowa – beginnersfouten maken, en mensen zonder enige identiteitscontrole laten deelnemen. Ook: in een caucus kunnen de vertegenwoordigers van de kandidaten nog net voor de stemming een pleidooi houden en mensen van mening doen veranderen.
In New Hampshire wordt de verkiezing door de overheid georganiseerd, in stembureaus die openblijven tot 19 uur plaatselijke tijd, 1 uur in de Belgische nacht (er zouden kort daarna resultaten beschikbaar zijn).
Iedere inwoner van New Hampshire die in november stemgerechtigd is voor de presidentsverkiezingen mag deelnemen. Men kiest ofwel bij de Democraten ofwel bij de Republikeinen. Ruim 40 procent van de kiezers is onafhankelijk. Die onafhankelijken mogen in het kieslokaal uitmaken op welke van de twee kieslijsten ze hun stem zullen uitbrengen. En sommige onafhankelijken worstelen met vreemde dilemma’s, blijkt uit straatinterviews. Wordt het Sanders of Trump, Kasich of Hillary?
De peilingen hebben ook hun invloed. Als de onafhankelijken vinden dat Sanders een veilige voorsprong heeft bij de Democraten, kunnen ze ervoor kiezen aan Republikeinse kant te gaan kiezen, en bijvoorbeeld John Kasich een handje te helpen. Kasich, de gouverneur van Ohio, doet het beter bij onafhankelijken dan bij Republikeinen, met een eerder positieve boodschap, gericht op competentie.
Daar komt nog bovenop dat 30 tot 45 procent van Democraten en Republikeinen bij de laatste peilingen niet wisten op wie ze hun stem zouden uitbrengen. Dat alles brengt grote onzekerheid over de uitslag.
De peilingen zijn ook wispelturig, zij het niet wat de leiders betreft. In peilingen van Republikeinse kandidaten ligt zakenman Donald Trump een straat voorop, minstens 10 procent. Bij de Democraten heeft Bernie Sanders een minstens even grote voorsprong, ergens tussen 10 en 30 procent.
New Hampshire is nog kleiner dan Iowa. Iowa heeft goed 3 miljoen inwoners, New Hampshire 1,3 miljoen. De staat is, zoals Iowa, grotendeels wit, maar de bevolking is minder religieus en conservatief. In Iowa omschrijft 65 procent van de Republikeinen zich als evangelisch en conservatief, in New Hampshire noemt 22 procent zich evangelisch en minder dan de helft geeft zichzelf de omschrijving conservatief.
2) Wie wint bij de Republikeinen de strijd om de tweede plaats?
Bij de Republikeinen wordt de echte strijd uitgevochten om de tweede plaats. Toen hij nog ‘Marco-mentum‘ had, leek Marco Rubio makkelijk op weg naar die tweede plaats, en mogelijk zelfs naar de eerste. Na zijn onverwachte late stemmenwinst, en zijn derde plaats in Iowa, had hij zichzelf tot overwinnaar uitgeroepen, en het publiek en sommige geldschieters schenen het daarmee eens te zijn.
Echter: zaterdag had hij een lamentabel eerste halfuur in het Republikeins debat (Herlees: Republikeins debat: Marco Rubio onder de slopershamer. Hij bleef maar, als een robot, dezelfde zinnen herhalen, en werd voortdurend gejend door Chris Christie, de gouverneur van New Jersey.
Er zijn geen betrouwbare peilingen sinds het debat, en Rubio’s zalen blijven vol, maar de verwachting is dat zijn tweede plaats in gevaar is. Er zijn nog drie kandidaten die in aanmerking komen: senator Ted Cruz (de winnaar van Iowa), John Kasich, die meer dan wie ook campagne gevoerd heeft in New Hampshire en Jeb Bush, gewezen gouverneur van Florida, die zijn 90-jarige moeder Barbara heeft binnengehaald om zijn campagne meer poer te geven.
De campagneteams van Kasich en Bush beweren dat hun peilingen te zien geven dat zij op de tweede plaats komen, na Trump. Ten minste een van die twee neemt ons bij de neus, en wellicht allebei.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Er is ook, min of meer gelijklopend, een strijd tussen establishmentkandidaten. De leiding van de partij wil zo snel mogelijk één ‘gematigde’ kandidaat. In het midden van het ‘Marco-mentum’ leek Rubio die kandidaat te zullen worden, die het geld en de steun zou krijgen. Maar ook Bush, Kasich en Christie hopen op een eerste plaats in de groep van gematigden. Christie en Kasich zitten op hun laatste centen – voor hen is een goed resultaat essentieel. Christie, die het sloopwerk deed tegen Rubio tijdens het debat, bleef laag in de bekende peilingen.
3) Zal Trump echt winnen?
Trump deed het in Iowa tijdens de caucus ongeveer 5 procent slechter dan in zijn peilingen. Kan hij in New Hampshire, met minstens 10 procent voorsprong in de peilingen, wel winnen?
Tijdens zijn meetings in New Hampshire zijn de zalen ten minste gedeeltelijk gevuld met mensen die niet kunnen kiezen: Canadezen en mensen uit andere staten die naar New Hampshire afzakken voor een gratis dosis Trump. En ook bij de potentiële kiezers zijn er nogal wat die naar het rariteitenkabinet Trump komen kijken. Zullen ze ook voor hem kiezen?
Zijn organisatie in de staat is minabel in vergelijking bijvoorbeeld met die van Jeb Bush. Bush heeft 45 mensen voltijds in dienst, naast een batterij vrijwilligers. Zijn campagne is gebaseerd op onderzoek – hij weet precies waar de potentiële kiezers zitten.
Bij Trump is men niet verder geraakt dat ledenlijsten van de Republikeinse partij. Er zijn wel vrijwilligers die deur-aan-deurbezoeken afleggen, om al de leden van de lijst af te werken, maar zonder groot plan.
Als Trump wint heeft The Donald, die in New Hampshire rond 30 procent peilt, er belang bij dat het veld groot blijft. Met dertig procent kan hij fors aan de leiding staan, zolang er veel Republikeinse kandidaten meedoen. Als het veld slinkt tot drie, is 30 procent ineens niet zo geweldig.
4) Waarom is het Clintonkamp zo paniekerig?
Hoe zwaar zal Hillary Clinton verliezen?
In 2008 haalde Hillary Clinton in New Hampshire een onverwachte, nipte overwinning op de latere president Barack Obama. Nu ligt ze in de peilingen voor New Hampshire zwaar achter bij Bernie Sanders, terwijl ze ook al aan voorsprong inboet in de nationale peilingen.
Dat Sanders het goed doet in de peilingen wordt soms toegeschreven aan het feit dat hij in de buurstaat, Vermont, verkozen is. Maar er is meer aan de hand dan dat. New Hampshire, zoals Vermont, apprecieert het feit dat hij als onafhankelijke senator heeft gezeteld, dat hij standvastig is in zijn ideeën.
Sanders heeft ook veel meer geld uitgegeven in de staat dan Hillary, volgens sommigen in een verhouding 3 tegen 1. De Sanders-strategie was gebaseerd op de eerste staten: het goed doen in Iowa en overweldigen in New Hampshire, en op basis van die eerste resultaten momentum creëren in komende staten.
Hillary’s plan was: winnen in Iowa (wat is gelukt, met minimaal verschil) en de schade beperken in New Hampshire. En dan overgaan tot de orde van de dag: winnen in de volgende staten, waar ze een voorsprong heeft in de peilingen. Maar intussen voelt ze haar aanhang afkalven, onder meer bij jonge en alleenstaande vrouwen.
De laatste dagen heeft ze niet alleen Bill en dochter Chelsea ingezet, maar ook een boel bekende figuren, zoals Ted Danson, de acteur van Cheers.
Yep, that’s Ted Danson! At Hillary Clinton’s final rally in Hudson #cbc #NHPrimary pic.twitter.com/iC2Lqz6T0S
— Meagan Fitzpatrick (@fitzpatrick_m) February 9, 2016
Hillary ging van deur tot deur. De toon werd scherper. De campagne lijkt een opdoffer te vrezen, en probeert het verschil met Sanders te beperken. Maar de vraag is dus: waarom die verkramping, terwijl de komende staten makkelijk naar haar zouden moeten gaan?
Het idee is dat zij en haar campagne geen antwoord hebben op Sanders. Vandaar dat er sprake is van een ‘grote kuis’ in haar campagne, die meer “inspiratie” nodig heeft. Meer dan een halve droom, volgens een anonieme medewerker.
5) Wat met de sneeuw?
Maandag vielen bakken sneeuw in New Hampshire, er was ook een sneeuwstorm. De voorspelling is beter voor dinsdag. Er komt nog wel wat sneeuw, maar niets dat van aard is om mensen massaal uit de stembus weg te houden.
En wat na New Hampshire?
Dit is slechts een allerprilste begin van de voorverkiezingen. De komende weken zijn South Carolina en Nevada (Las Vegas) aan de beurt, waar Democraten en Republikeinen in gespreide orde en op andere data stemmen.
Op 1 maart volgt Super Tuesday, met verkiezingen in 13 staten, waarbij de grootste Texas is, de thuisstaat van Ted Cruz.
In de eerste weken van maart volgen nog een serie verkiezingen, maar 15 maart wordt weer een belangrijke dag: dan wordt onder meer gestemd in Ohio en Florida. Tot dan zijn de verkiezingen proportioneel en worden de kiesvertegenwoordigers over de kandidaten verdeeld.
In Ohio en Flordia echter krijgt de winnaar alle kiesvertegenwoordigers. Jeb Bush, toen gouverneur, heeft er welllicht met het oog op zijn eigen verkiezing voor gezorgd dat Florida niet langer proportioneel is. Florida heeft 99 vertegenwoordigers en Ohio 66 (ter vergelijking: in New Hampshire worden 20 vertegenwoordigers verdeeld over de kandidaten die meer dan 10 procent halen), winst in die staten levert relatief meer op dan proportionele resultaten van elders.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
