‘Vooral het Westen kijkt weg van de crisis in Sudan, die zich ook tot een geopolitieke tijdbom ontwikkelt’

De oorlog in Sudan kost op termijn miljoenen doden. Hij zal zich tegelijk ook tot ver in het Midden-Oosten en Europa laten voelen.

Het zakenblad The Economist trok vorige week aan de alarmbel. De burgeroorlog in Sudan krijgt maar een fractie van de aandacht die naar Gaza en Oekraïne gaat, terwijl dat land het toneel is van een veel grotere tragedie. Er vielen nu al wel 150.000 doden, een derde van de bevolking is op de vlucht en er dreigt een hongersnood die dodelijker wordt dan die in Ethiopië in de jaren 1980. Vooral het Westen kijkt weg van een humanitaire crisis, die zich ook tot een geopolitieke tijdbom ontwikkelt.

Het was in de geschiedenis van Sudan nooit rustig. Maar wat er vandaag gebeurt, is van een nog andere orde dan de genocide destijds in Darfur. De hoofdstad Khartoem ligt in puin, burgers worden gebombardeerd, oogsten platgebrand, er worden kindsoldaten ingezet en er is sprake van massale verkrachtingen en slachtpartijen. Het is de warlords van het Sudanese leger en de militie van de Rapid Support Forces alleen om de macht en de bodemschatten te doen. Zowel de ene als de andere partij krijgt cynisch hulp van landen zoals de Verenigde Arabische Emiraten en Rusland, die voor wapens, geld en huurlingen zorgen. Maar ook Turkije, Saudi-Arabië, Iran en Qatar liggen op de loer.

Anders dan bij de oorlog in Congo is de kans in Sudan groter dat de gevolgen tot ver buiten Afrika worden gevoeld. Het land heeft poreuze grenzen met fragiele buren zoals Tsjaad, Libië en Ethiopië, die verder ontwricht worden. Er komt een vluchtelingenstroom op gang naar Europa, waar de discussie over migratie de democratie ondergraaft. Sudan heeft ook een kustlijn van 800 kilometer aan de Rode Zee, waar veel internationale handel passeert op weg naar het Suezkanaal. In ruil voor hun hulp aan strijdende partijen krijgen Rusland en Iran daar graag een militaire basis, terwijl die route al onder vuur ligt van Houthi-rebellen uit Jemen.

Een bemiddelingspoging in Genève liep met een sisser af. De stilte in het Westen en ook in China is stilaan onbegrijpelijk. Migranten die in Calais samentroepen voor een plek op een bootje naar het Verenigd Koninkrijk komen nu al voor meer dan de helft uit Sudan. Heel Azië is voor zijn handel met Europa afhankelijk van een vrije vaart door het Suezkanaal. The Economist pleit voor snel meer hulp en politieke en economische druk op de sponsors van het conflict. Ook als daarbij een traditionele bondgenoot zoals de Emiraten moet worden aangesproken. Het idee is simpel: hoe minder geld en wapens voor Sudan, hoe minder mensen daar sterven. ●