De president van Oekraïne is boos. Niet over de successen van zijn vijanden – want die zijn er niet volgens hem. En ook niet over het gebrek aan vooruitgang van zijn eigen leger. Volodymyr Zelensky is geïrriteerd door het getwijfel van sommige bondgenoten en het gevoel van vermoeidheid onder zijn landgenoten.
Gehard door de druk van de oorlog, een jaar vol negatieve krantenkoppen en het mislukken van een veelbelovend tegenoffensief begin 2023, lijkt Zelensky de luchtigheid en humor van eerdere ontmoetingen verloren. Rusland slaat nog altijd hard toe in Kiev, Dnipro, Charkiv, Odessa en elders, maar de wereld luistert niet meer zo aandachtig. En meester-communicator Zelensky beheerst het verhaal niet meer zoals twee jaar geleden.
Het Westen is de sense of urgency kwijt en veel Oekraïners het gevoel van existentiële dreiging, zegt hij. Die probeert hij nu weer aan te wakkeren. ‘Misschien is het ons in 2023 niet gelukt zoals de wereld dat gewild had. Misschien gaat niet alles zo snel als iemand het zich had voorgesteld’, zegt hij, maar het idee dat Vladimir Poetin aan het winnen is, is niet meer dan een ‘gevoel’. Hij benadrukt dat het Russische leger in 2023 niet één grote stad kon innemen. Terwijl Oekraïne wel door de Russische blokkade van de Zwarte Zee kon breken en nu miljoenen tonnen graan naar het buitenland verscheept. ‘Een schitterend resultaat’, vindt de president.
Poetin voelt zwakte als een dier en zal jullie opslokken.
Terwijl Rusland zijn oorlogsinspanningen een versnelling hoger schakelt en de middelen van Oekraïne uitgeput raken, verschuift de aandacht van Amerika en veel Europese landen naar de binnenlandse politiek en de eigen verkiezingen. Maar Europa beschermt zichzelf tegen Russische agressie door Oekraïne te steunen, benadrukt Zelensky. ‘Als je ons geld of wapens geeft, steun je jezelf. Jullie redden jullie kinderen, niet de onze’, waarschuwt hij somber. Als Oekraïne verliest, zal Poetin zijn oorlogen dichter bij het Westen brengen. ‘Poetin voelt zwakte als een dier, omdat hij een dier is. Hij voelt bloed, hij voelt zijn kracht. En hij zal jullie opslokken met jullie hele EU, NAVO, vrijheid en democratie.’
Zelensky ziet Rusland geen ‘fundamentele stappen in de richting van vrede’ zetten, hij en de Oekraïners zien alleen een spervuur van luchtaanvallen op Oekraïense steden. ‘Ik zie alleen de stappen van een terroristisch land.’
Over zijn militaire doelen in 2024 wil Zelensky weinig prijsgeven. Dankzij lekken over het tegenoffensief van afgelopen zomer kon Rusland zijn verdediging voorbereiden. Maar de president kan wel zeggen dat de Krim en de daarmee verbonden strijd in de Zwarte Zee het zwaartepunt van de oorlog zullen worden. De Krim, die in 2014 door Rusland werd geannexeerd, isoleren en de militaire capaciteit van Rusland daar verminderen, ‘dat is extreem belangrijk voor ons. Het is de manier om het aantal aanvallen vanuit die regio te verminderen’, aldus Zelensky.
Na bijna twee jaar oorlog heeft Zelenksy zijn jeugdige levendigheid verloren.
De snelheid van een eventueel succes zal afhangen van de militaire steun aan Oekraïne van westerse partners. Zelensky noemt de Taurus, een Duitse kruisraket voor de lange afstand. Daarmee zou Oekraïne de Kertsj-brug – kostprijs: 4 miljard dollar – kunnen vernietigen, waardoor het Krimschiereiland in feite van Rusland wordt geïsoleerd. ‘Rusland moet weten dat dit voor ons een militair doelwit is.’ Hij suggereert nog dat de Duitsers niet de enige westerse macht zijn die hem in de weg staan.
Stap opzij
Over zijn doelen in het oosten en het zuiden is de president minder open. Maar zijn eerdere strategische ambitie om Oekraïne zijn oorspronkelijke grenzen terug te geven is niet veranderd en zal ook niet veranderen. Alleen stelt hij niet langer tijdschema’s op en doet hij geen beloftes over hoeveel grondgebied Oekraïne volgend jaar kan ‘heroveren’. Zijn onmiddellijke taak in de landoorlog? ‘Het verdedigen van het oosten, het redden van zeer belangrijke steden in het oosten en het zuiden, Charkiv, Dnipro, Zaporizja, Cherson, Mykolajiv’ en de bescherming van de infrastructuur van zijn land.
Na bijna twee jaar oorlog heeft Zelenksy zijn jeugdige levendigheid verloren. Maar hij houdt vol dat Oekraïne zijn plan om Rusland te verslaan niet mag opgeven. ‘Het belangrijkste wat een Oekraïner op dit moment kan doen is in Oekraïne zijn. En onze westerse partners moeten aan onze kant blijven. Als je daar de kracht niet voor hebt, ga dan weg of stap opzij. Wij zullen ons niet terugtrekken.’
Oorlog in Oekraïne: alles wat u moet weten
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
