De acht Republikeinse presidentskandidaten waren het over twee dingen eens: dat een verhoging van het minimumloon een slechte zaak zou zijn en dat een Democratische overwinning een zo mogelijk nog groter kwaad zou wezen. Over buitenlandse politiek, economie en migratie stonden de kandidaten echter soms diametraal tegenover mekaar.
De verhoging van het minimumloon, waarvoor buiten het debattheater in Milwaukee gemanifesteerd werd, vormde de eerste vraag. Donald Trump zei dat het “tot zijn spijt” niet mogelijk was competitief te blijven met een hoger minimumloon. De anderen Republikeinse kandidaten traden hem bij. Het is een duidelijk verschil met de Democraten, die zich, Bernie Sanders op kop, geschaard hebben achter de verhoging van het minimumloon. De manifestanten eisen 15 dollar per uur (14 euro) – in sommige staten is dat bijna een verdubbeling van het huidige minimumloon.
Nadat het vorige debat, uitgezonden door CNBC, in chaos was verlopen, was dit debat, georganiseerd door de kleine zakenzender Fox Business, in combinatie met The Wall Street Journal, bijna hoffelijk en zeker eerder saai.
Niet dat men het eens was. Er waren grondige meningsverschillen, onder meer over migratie. Donald Trump verdedigde zijn muur aan de Mexicaanse grens, en de deportatie van miljoenen illegalen. John Kasich en Jeb Bush waren het niet met hem eens. “Komaan mensen”, aldus Kasich, “Denk aan de families. We kunnen ze niet allemaal oppikken en over de grens zetten. Dat is een idioot argument. Dat is geen volwassen argument”.
Jeb Bush: “Dat is niet waar de Amerikaanse waarden voor staan en het zou hele gemeenschappen aan stukken rijten”.
Trump zei dat president Eisenhower in de jaren vijftig anderhalf miljoen mensen had uitgezet. “We hebben geen keuze, we moeten het doen”.
Hel bombarderen
De heftigste discussie betrof misschien de buitenlandse politiek. Jeb Bush en Marco Rubio pleitten voor een leidersrol voor de VS in het Midden-Oosten, met in het geval van Bush ook een no-fly zone boven Syrië. Trump zei dat hij het prima vond dat de Russen nu IS bombarderen. “Als Poetin de hel uit IS wil bombarderen ben ik daar 100 procent voor. We kunnen niet de politieman van de wereld blijven”.
Waarop Bush repliceerde dat Trump de wereld zag als een monopoliespel. “Zo werkt de wereld niet”.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De libertaire kandidaat Rand Paul vond dat weer dat Bush kinderachtig was met zijn no-fly zone. Een no-fly zone in een gebied waar Russische gevechtsvliegtuigen opereren? Ga je Amerikaanse levens riskeren voor een no-fly zone? vroeg hij aan Bush.
Er waren enkele grappige en bitsige momenten. Trump histe naar Carly Fiorina die volgens hem te vaak tussenkwam. Hij pleitte er bij Kasich voor om Jeb Bush even aan het woord te laten.
Maar over het algemeen was het bloedserieus.
Winnaars en verliezers?
Jeb Bush had een goede avond nodig. Hij zou, volgens nieuwssite Politico, na afloop van het debat een conference call organiseren met zijn geldschieters. Hij deed het iets beter dan de vorige keer, maar nog altijd minder goed dan anderen, met name dan zijn rivaal Marco Rubio.
Trump, die voor het eerst in een format met antwoorden tot 90 seconden optrad, deed het niet slecht. Ja, hij herhaalt zichzelf eindeloos, maar af en toe liet hij een nieuw argument horen. Het was misschien zijn beste debat. Hij toonde zich, op enkele momenten na, mild en redelijk, voor zijn doen presidentieel.
De gepensioneerde hersenchirurg Ben Carson, koploper in sommige peilingen, was grotendeels onzichtbaar. Hij mocht dingen over zichzelf zeggen: mijn vrienden weten dat ik eerlijk ben. Ted Cruz blunderde op Rick Perry’s wijze. Hij had het over 5 agentschappen die hij zal afschaffen en kon ze niet opsommen. Later zei hij dat hij banken failliet zou laten gaan, wat hem applaus opleverde.
Kasich was, zoals in het vorige debat, te opgelaten om efficiënt te zijn.
Marco Rubio deed het niet slecht, maar volgens in hem gespecialiseerde journalisten ratelde hij zijn greatest hits af, herhaalde hij gewoon wat hij altijd zegt tijdens toespraken. En Rand Paul, de liberataire kandidaat, pakte hem hard aan over de miljarden nieuwe uitgaven in zijn programma.
Carly Fiorina praat coherent en legt helderder dan de meesten programmapunten uit. De vraag is haar geloofwaardigheid. Ze heeft het over haar ervaring met banen, maar mensen weten dat ze als ceo van HP tienduizenden banen geschrapt heeft, en dat die sanering het bedrijf niet hogerop geholpen heeft.
Het is nu een maand voor het volgende Republikeins debat. Maar over enkele dagen debatteren de drie resterende Democratische presidentskandidaten.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier