De Britse premier Boris Johnson haalt zijn handen af van de coronacrisis. De bezwering van de pandemie is nu aan de burger. Lia van Bekhoven stelt zich vragen bij die ‘persoonlijke verantwoordelijkheid’.
De Engelsen hebben deze week weer eens een unieke positie ingenomen. Niet alleen in het EK zijn ze uitzonderlijk. In het na-Brexitaanse Europa, nota bene. Maar ook in de plaats die ze bezetten in de covidpandemie. Nergens is zo’n geavanceerd vaccinatieprogramma ingezet in de bestrijding van een covidgolf, waarin de deltavariant dominant is. Andere landen hebben numeriek meer deltagevallen (India) of hebben een hoger bevolkingspercentage gevaccineerd (Israël), maar in Europa loopt het VK voorop, zowel met prikken als met de omvang van die variant.
Er is nog een reden waarom andere landen de ontwikkelingen in Groot Brittannië op de voet volgen. Op 19 juli begint, volgens de tabloids, de bevrijding. Londen zal dan nagenoeg alle covidbeperkingen loslaten. Afstandsregels en de limiet op het aantal bezoekers in de horeca worden geschrapt. Deuren van disco’s, theaters en festivals gaan wagenwijd open. De overheid heeft geen voorkeur meer voor thuiswerken en het dragen van mondkapjes is niet langer wettelijk verplicht. Boris Johnson steekt honderden regels in de fik. Engeland (de naties Schotland, Wales en Noord Ierland zijn terughoudender) wordt het land met de minste beperkingen in Europa.
Het is, weet premier Boris Johnson, een gok. Tegen de tijd dat de dag van de vrijheid is aangebroken kan Groot Brittannië met dagelijks 50.000 besmettingen zitten. En een maand later met 100.000; een nieuw Brits record.
Maar als het land nu niet van het slot kan, met de schoolvakanties voor de deur en de zomer in aantocht, wanneer dan wel, vroeg Johnson retorisch. Eens moeten de regels worden opgeheven. Eens moet het volk terug naar normaal.
Vierde golf? Het is de schuld van de kiezer.
In mijn West-Londense wijk kan zaterdag iedereen boven de 18 een prik gaan halen. Afspraak niet nodig. Tegen eind volgende week moet iedere volwassene in Groot Brittannië een eerste vaccin hebben aangeboden gekregen. Rond half september een tweede. Het prikprogramma is de muur die het VK beschermt tegen massale sterfte- en ernstige ziekencijfers.
Leren leven met het virus
En daarmee is de rol van de overheid als bedisselende regelneef ten einde. Johnson is niet langer aansprakelijk. De bezwering van de pandemie is aan de burger. ‘Persoonlijke verantwoordelijkheid’, was deze week de favoriete slagzin van Downing Street. De regering heeft zijn best gedaan. Tijd voor de natie om op eigen benen te staan en te leren leven met het virus, ‘net als met de griep’.
Premier Johnson vertrouwt erop dat het Britse gezonde verstand het virus onder controle houdt. Het is niet alleen een kwestie van vertrouwen. Hij weet dat er weinig landen zijn waar ze zich zo religieus houden aan de restricties als het VK. Het zou me ook niet verbazen dat de Britten hun mondkapjes blijven gebruiken in bepaalde omstandigheden.
Maar die ene medepassagier in de metro gister? Die man van middelbare leeftijd die zo breeduit zat dat niemand naast hem kon zitten en zijn mondkapje op zijn kin had hangen? Die zei, toen ik hem erop aansprak, dat hij om medische redenen dat verwerpelijke ding niet hoefde dragen, maar daar geen bewijs voor leverde? En gezien zijn bovenmatig gespierde bovenlijf dat bewijs waarschijnlijk ook niet had? Of de vrouw die ik vorige week de winkeleigenares hoorde uitdagen haar uit de zaak te verwijderen omdat ze ‘uit principiële redenen’ weigert een ‘mondluier’ te dragen, terwijl de regels haar daartoe verplichten?
Iets zegt me dat zij geen verantwoordelijkheid nemen voor een virus waarvan ze moeten weten dat die hoogst besmettelijk is.
Een mondkapje draag je om anderen te beschermen. Ik vermoed dat daarom de meeste Britten in het openbaar vervoer die lap stof blijven dragen. Johnson ook, zei hij desgevraagd, ‘in bepaalde omstandigheden’. Tegelijkertijd heb ik sommige politici al stoer horen roepen dat het mondkapje voor hen heeft afgedaan. En dat het ‘mijn vrijheid’ is daarvoor te kiezen.
Prima, maar ik zou niet graag de passagier zijn die met de metro op weg is naar een chemobehandeling. Om de coupé te moeten delen met reizigers die van hun mondkapjes bevrijd zijn, is op zijn best riskant. Met een gecompromitteerde gezondheid is het levensgevaarlijk.
Virologen verwachten dat met het toenemend aantal besmettingen de kans op nieuwe varianten, die minder resistent zijn tegen vaccins, toeneemt. Een ding lijkt me duidelijk. Als de druk op de ziekenhuizen opnieuw toeneemt, als Engeland toch weer op slot gaat vanwege een vierde golf, als het land mondkapjes moet herinvoeren zoals Israël, de regering haar handen ervan zal afwassen. Dat Johnson zal zeggen: mij treft geen blaam! Het zijn jullie, de burgers, die jullie verantwoordelijkheid niet hebben kunnen nemen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
