Vers bloed gezocht: Oekraïense mobilisatiecampagne faalt

Een harde Oekraïense mobilisatiecampagne slaagt er niet in de gaten in de frontlinie te dichten.

Voor Oleksandr Sikalchoek was het een routinemissie, ver van het front. De 39-jarige rekruteringsambtenaar begeleidde een groep dienstplichtigen toen, tijdens een nachtelijke tussenstop om te tanken, een man met een jachtgeweer uit de duisternis tevoorschijn kwam. Hij vroeg om de wapens van Sikalchoek. De soldaat weigerde, waarop de man hem doodschoot. De dader wist te ontsnappen met een van de dienstplichtigen, iemand die hij blijkbaar kende. Het incident was het eerste in een schokkende reeks aanvallen op rekruteringsambtenaren in februari.

De timing is erg pijnlijk. De gevechten blijven bloedig, potentiële rekruten verstoppen zich of vluchten. Als reactie daarop hebben Oekraïense rekruteringsambtenaren hun dwangmaatregelen opgevoerd.

Het Russische numerieke overwicht is niet meteen duidelijk als je alleen naar de absolute cijfers kijkt. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zegt dat zijn leger 880.000 manschappen telt. De Russen hebben er in en rond Oekraïne zo’n 720.000. Maar waar het echt telt – aan de frontlinie, in de loopgraven – vervangt Rusland zijn verliezen veel sneller dan Oekraïne.

Leeftijd verlagen?

In 2024 wierf Rusland 430.000 manschappen zonder een algemene mobilisatie af te kondigen. Zelfs na enorme verliezen groeide het totaal met ongeveer 140.000 soldaten, en voor dit jaar wordt een vergelijkbare toename verwacht. Bovendien wordt de Russische strijdmacht in Oekraïne ondersteund door andere onderdelen van het bredere, officieel 1,5 miljoen man sterke Russische leger. ‘Ik garandeer dat er minstens 1 miljoen Russische soldaten betrokken zijn bij de oorlog tegen ons’, zegt een hoge Oekraïense functionaris.

Om dit gat te dichten, staat Oekraïne voor moeilijke keuzes. Eén optie is om de mobilisatieleeftijd te verlagen van 25 naar 18 jaar. Dat idee is zeer onpopulair en wordt zelfs binnen het leger niet unaniem gesteund. Toch lijken westerse adviseurs hierop gefocust, omdat het de snelste manier zou zijn om de gevechtskracht te vergroten.

In afwachting van druk van westerse bondgenoten heeft Zelensky al een eigen programma aangekondigd om de vrijwillige rekrutering te stimuleren, te beginnen met 18- tot 24-jarigen. Dat programma lijkt op het Russische: grote aanmeldingsbonussen, een competitief loon en de mogelijkheid om na een jaar dienst te vertrekken.

Ex-defensieminister Andrij Zagorodnyuk waarschuwt dat alleen meer troepen het probleem niet zullen oplossen. Oekraïne moet doordachter vechten: ‘We kunnen deze oorlog niet winnen als we blijven meedoen aan Ruslands uitputtingsslag.’