Turkse verkiezingen: ligt het lot van de republiek in handen van derde kandidaat Sinan Ogan?

Op 28 mei komt er een tweede ronde in de Turkse presidentsverkiezingen tussen Recep Tayyip Erdogan en uitdager Kemal Kilicdaroglu. Alle ogen zijn nu gericht op outsider Sinan Ogan. Wie zegt hij zijn steun toe?  

Sinan Ogan (55) was bij de Turkse presidentsverkiezingen van vorige zondag de onafhankelijke kandidaat van ATA, een rechts-nationalistische alliantie. Met 5 procent van de stemmen dingt hij niet mee naar het hoogste ambt, maar mogelijk beslist hij wél over het lot van Turkije, dat op de honderdste verjaardag van de republiek steeds verder lijkt weg te glijden in repressie en censuur.

Ogan is uitgesproken Turks-nationalistisch, wat gezien zijn Azerbeidzjaanse afkomst kan verbazen. De man komt uit Igdir – een stad in het zuidoosten van Anatolië, vrijwel op het snijpunt van Turkije met Iran, Armenië en Azerbeidzjan – maar groeide als Azeri op in Turkije. Ogan belijdt het panturkisme, wat hij samenvat in de slogan ‘bir millet, iki devlet’ – ‘één natie, twee regeringen’. Lees: Turkije en Azerbeidzjan.

In die natie is voor hem geen plaats voor mensen die geen Turkse roots hebben. Zo verklaarde hij meermaals in de media dat hij ‘vluchtelingen zou terugsturen naar hun eigen land om de toekomst van de Turkse jeugd te garanderen’.

(Lees verder onder de preview)

Dicht bij extreemrechts

Die band tussen Turkije en Azerbeidzjan loopt als rode draad door Ogans professionele leven. Hij studeerde management aan de Universiteit van Marmara in Istanbul, werd vicedecaan van de Azerbeidzjaanse Economische Staatsuniversiteit, en richtte nadien de denktank Türksam op in Turkije. Hij spreekt vloeiend Turks, maar ook Azeri en Russisch.

Ogan dweept met het groot-Turkse gedachtegoed en kon daar in het begin van zijn politieke loopbaan mee terecht bij de extreemrechtse MHP. Na de verkiezingen van 2015 ontstond echter wrevel tussen MHP-leider Devlet Bahceli en Ogan: volgens die laatste zou Bahceli te veel naar het pijpen van Erdogan dansen.

Doorslaggevend

Het electoraat van Ogan kan nu de doorslag geven in de tweede stemronde. Daarom wordt reikhalzend uitgekeken naar zijn keuze: spreekt hij zijn steun – en die van zijn achterban – toe aan Erdogan, of aan Kilicdaroglu? Het lijkt niet vanzelfsprekend dat zijn kiezers zijn keuze volgen: waarnemers gaan ervan uit dat ze verdeeld zullen stemmen.

Op pragmatische redenen lijkt een steunbetuiging aan Erdogan het meest waarschijnlijk. Ogan steekt niet onder stoelen of banken dat hij een postje binnen de regering ambieert. Erdogan heeft in dat geval meer te bieden dan Kilicdaroglu.

Alleen zit het verleden daar in de weg: Ogan zou weer door één deur moeten kunnen met zijn oude MHP-rivaal Bahceli, die nog steeds in tandem rijdt met Erdogan. Is hij daartoe bereid?

Nog een pijnpunt is Ogans seculiere visie op het land en zijn steun aan Atatürk, de vader van de moderne Turkse republiek. Zal Ogan met Erdogan een president steunen die de Haghia Sophia weer omdoopte tot moskee, 86 jaar na Atatürk hem had veranderd in een cultureel museum?