Verkiezingen in Taiwan: ‘China bereidt geen militaire actie voor’

Volgens politicoloog Sven Biscop zijn de verkiezingen in Taiwan geen voorbode van een open oorlog tussen dat land en China. Alle partijen hebben er belang bij de status quo te handhaven.

Zaterdag trekken de Taiwanezen naar de stembus. Zowel in China als in de Verenigde Staten wordt met spanning naar de uitslag uitgekeken. Die kan de machtsbalans in de regio voor de komende jaren bepalen. De regerende Democratische Progressieve Partij (DPP), met presidentskandidaat William Lai, neemt het op tegen de Kwomintang. De DPP droomt ervan Taiwan eindelijk echt onafhankelijk te maken van China, de Kwomintang wil juist warme relaties met het land onderhouden. Sven Biscop, professor politicologie verbonden aan de UGent en het Egmont Instituut, kent het land heel goed. Hij is net terug van een verblijf daar.

Sven Biscop: De campagne woedde er volop. Dat merk je ook meteen in het straatbeeld. Er wordt campagne gevoerd zoals in België dertig jaar geleden, met autokaravanen, gadgets en immense affiches die bij ons al lang verboden zijn. Iedereen is ermee bezig, en er staat natuurlijk ook veel op het spel. Het grote verschil tussen de twee klassieke partijen DPP en Kwomintang is hun relatie tot China. Dat is een existentieel verschil, maar ik wil er wel op wijzen dat de verkiezingen voor de Taiwanese bevolking ook over heel andere zaken gaan, zoals de economie. Wij kijken wel héél erg door een geopolitieke bril naar Taiwan.

Hebt u een idee wie er zal winnen?

Biscop: In de allerlaatste peiling stond de DPP op kop, de partij die vandaag ook aan de macht is. Het verschil is alleen niet zo heel groot. Er doet ook nog een derde partij mee, de Taiwanese Volkspartij. Dat maakt de einduitslag helemaal onvoorspelbaar. Ik kan dus niet voorspellen wie er straks president wordt. En er zijn zaterdag ook parlementsverkiezingen. Het valt nog te bezien of de volgende president ook een comfortabele meerderheid in het parlement behaalt.

De spanning tussen Taiwan en China liep tijdens de campagne wel op: China probeert een overwinning van de DPP te vermijden.

Biscop: China probeert de campagne te beïnvloeden, ja. Maar hoe explicieter ze dat doen, hoe minder indruk het maakt. China heeft niet goed door hoe democratische verkiezingen werken. Ik vermoed ook dat de uitslag van de verkiezingen al bij al weinig zal veranderen aan de spanningen tussen Taiwan en China. De DPP zal niet meteen de onafhankelijkheid uitroepen, en de Kwomintang zal niet meteen de hereniging met China organiseren. Waarschijnlijk blijft de status quo gehandhaafd. De Chinese president Xi Jinping heeft momenteel voldoende binnenlandse problemen die hem bezighouden. Hij heeft niet echt zin in buitenlandse avonturen.

Lees verder onder de preview.

Hij geeft soms wel die indruk.

Biscop: In elke lange speech die Xi geeft – korte houdt hij nooit – zegt hij iets over Taiwan. En dat is altijd hetzelfde, het standpunt dat we allemaal kennen: China vindt dat Taiwan bij hen hoort. Maar dat betekent niet dat China op korte termijn een militaire actie plant. Het is daar zelfs niet op voorbereid. De Chinezen voeren de druk wel op. Ze komen met hun vliegtuigen en schepen soms gevaarlijk dicht in de buurt van Taiwan. Maar ze hebben ook het idee dat de VS druk zetten, bijvoorbeeld door het bezoek van Nancy Pelosi (toenmalig voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden) aan Taiwan in 2022. Ik zeg niet dat die perceptie correct is, maar ze leeft wel. Ook in Taiwan is niet iedereen opgezet met zulke politieke bezoekjes. Sommige Taiwanezen zijn blij dat een politica als Pelosi zich inzet voor hun land, maar andere hebben liever niet dat het conflict op de spits wordt gedreven.

In het Westen bestaat daadwerkelijk wel de angst voor een groter conflict. Bovendien zijn we economisch afhankelijk van Taiwan voor, bijvoorbeeld, microchips.

Biscop: Alarmisme is niet nodig. We schatten de situatie soms verkeerd in. Maar mocht het ooit tot een oorlog komen tussen de VS en China over Taiwan, dan zou dat wel catastrofale gevolgen kunnen hebben voor de wereldeconomie. Het zal heel moeilijk zijn om niet meegezogen te worden in dat conflict, terwijl Europa er juist voor moet zorgen dat machtsblokken niet op voet van oorlog met elkaar komen te staan. We moeten China binnen het multilaterale systeem proberen te houden. In Taiwan betekent dit dat we het best de status-quo handhaven.