‘Veel krachten in het Westen willen absoluut een nieuwe Koude Oorlog’

Meer dan voldoende parallellen tussen de Koude Oorlog en de huidige onderkoelde relatie tussen Rusland en het Westen. Maar de boosdoener daarbij is niet zozeer Rusland, maar wel het Westen. Dat zei emeritus hoogleraar Yvan Vanden Berghe, expert in de Europese politieke geschiedenis op de Knackdag op de Antwerpse Boekenbeurs.

Heeft het Kremlin de Amerikaanse verkiezingen beïnvloed, misschien zelfs naar zijn hand gezet? Die vraag houdt de Amerikaanse politiek al een jaar in een houdgreep, en zet de relaties tussen de twee grootmachten op scherp, 28 jaar na de val van het ijzeren gordijn. ‘Dat geïnsinueerd wordt dat Poetin Trump via allerlei machinaties aan de macht heeft gekregen, maakt het Trump onmogelijk om met Poetin te overleggen,’ zegt Yvan Vanden Berghe daarover. ‘Veel krachten in het Westen willen absoluut een nieuwe Koude Oorlog. Absoluut. Poetin is geen koorknaap, maar hij voelt zich echt bedreigd door het Westen.’

‘Is de Koude Oorlog terug? Het lijkt er alleszins sterk op, maar het verschil is dat het ideologische conflict er niet meer is. We vechten niet meer tegen het communisme,’ aldus Vanden Berghe. We zien wel dezelfde technieken als tijdens de Koude Oorlog, en dezelfde bewapening langs beide zijden. Maar het komt van het Westen, vanuit de VS.’

‘Poetin is geen tsaar’

Vanden Berghe ging op de Knackdag op de Boekenbeurs in debat met schrijver Aleksandr Skorobogatov, die van de Sovjet-Unie uitweek naar Antwerpen. ‘De komende verkiezingen in Rusland worden ongelooflijk spannend: het wordt ofwel Poetin, ofwel Poetin,’ aldus Skorobogatov. ‘Dat is een geweldige uitvinding geweest: in Rusland mag je geen twee keer na elkaar president worden. Poetin kan dus de rest van zijn leven afwisselen tussen zitten president zijn en president af.’

Maar hij benadrukt ook dat de macht van Poetin erg fragiel is. ‘Poetin is geen tsaar zoals Rusland die vroeger kende. Zijn macht wordt gedragen door een paar honderd miljardairs. Het regime is geen autocratie, maar een oligarchie: als Poetin de macht van de miljardairs in gevaar brengt, zal hij snel afgezet zijn. Poetin is evengoed een marionet, een pop.’