Woensdag keurt het Europees Parlement CETA goed, het handelsverdrag dat onder andere werd verfoeid door Paul Magnette. We vatten de grote lijnen nog eens samen.
Als het Europees Parlement op 15 februari doet wat zowat alle waarnemers ervan verwachten, ratificeert het het CETA-handelsverdrag tussen Europa en Canada. Het verdrag moet onder andere invoerrechten opheffen, restricties opheffen op openbare aanbestedingen en voorkomen dat Europese innovaties illegaal gekopieerd worden. Het zal het het tweede grootste handelsakkoord dat Canada ooit sloot na NAFTA, het akkoord dat Canada heeft met de Verenigde Staten en Mexico. Omgekeerd zijn de Canadezen slechts onze 27ste handelspartner, schrijft Trends-redacteur Jozef Vangelder in zijn opinie. CETA zou het Europese inkomen per hoofd van de bevolking 0,22% doen stijgen, al is er veel discussie over dat cijfer.
Aan CETA wordt al sinds 2009 onderhandeld. Het eindresultaat is een overeenkomst van zo’n 1600 pagina’s. Die werd in 2014 voorgesteld in de Canadese hoofdstad Ottawa, maar dat veroorzaakte in onze contreien enkel animo bij experts. De uitzondering daarop was de Nederlandse komiek Arjen Lubach, die het verdrag eind 2015 op de korrel nam in zijn satirische tv-show Zondag met Lubach.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
In de tweede helft van 2016, toen de nationale regeringen CETA moesten ondertekenen, gaven de Waalse en Brusselse regering geen toestemming aan Didier Reynders (MR) om het verdrag te tekenen. Dat was een probleem voor het verdrag, omdat de Belgische grondwet stelt dat alle deelregeringen in België hun zegen moeten geven eer de federale regering dat mocht doen. Het verzet, met Waals minister-president Paul Magnette (PS) als boegbeeld, haalde zelfs het internationale nieuws. In zijn koppigheid werd de socialist gesteund door de ziekenfondsen, ngo’s als 11.11.11. en Foodwatch. ‘Het verzet van Magnette was zinvol’, zou Bogdan Van den Berghe, directeur van 11.11.11., later zeggen in de eindejaarsspecial van Knack.
Toen ook een interpretatieve nota te licht woog voor Magnette en co., werd er even gevreesd dat dat het einde van CETA betekende. Enkele politici, onder wie Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten, riepen op om toch het verdrag te tekenen en zo de grondwet te schenden. Ook aan een CETA zonder België werd gedacht. Uiteindelijk werd de ondertekening maar enkele dagen verschoven nadat Magnette naar eigen zeggen sterkere garanties kreeg over onder andere de geschillenbetwisting.
Amerikaanse moederbedrijven
Daarmee zijn we meteen aan hét symbooldossier van CETA: de arbitrage. Oorspronkelijk zou die verlopen volgens het Investor-State Dispute Settlement-systeem (ISDS). Buitenlandse investeerders konden daarin overheden aanklagen als die wetten invoerden die in strijd zijn met het verdrag. De arbitrage zou achter gesloten deuren verlopen onder leiding van drie advocaten. ISDS zou onder protest plaats ruimen voor het Investment Court System (ICS). Belangrijke verschillende: landen kunnen in beroep gaan, de arbitrage zal openbaar verlopen en aan het roer staan professionele, onafhankelijke rechters.
Langs de andere kant zou CETA de economie in de Europese Unie doen groeien met 12 miljard. Dat is 0,086 procent van het bruto binnenlands product van de EU in 2014. De werkgeversorganisaties noemden CETA in het najaar van 2016 ‘een ambitieus en evenwichtig akkoord, dat de handel en de investeringen in beide richtingen zal stimuleren en nieuwe commerciële kansen zal creëren voor de ondernemingen – waaronder de kmo’s – van de drie gewesten’.
En dan zijn er nog de zorgen van verschillende organisaties over milieu, gezondheid, sociale zaken en mensenrechten. De ziekenfondsen zagen ‘onvoldoende garanties dat CETA geen negatieve gevolgen zal hebben op onze sociale bescherming en de bevoegdheden van de nationale overheden.’ Daarnaast werd de invloed van het Canadese bedrijfsleven op de Europese normen gevreesd. Doordat veel Canadese bedrijven een Amerikaans moederbedrijf hebben, zagen veel critici het verdrag als een voorbode voor het Europees-Amerikaanse TTIP-verdrag, waar ook een ISDS-clausule in vervat zit. Met een notoire TTIP-tegenstander als Donald Trump in het Witte Huis lijken die onderhandelingen voorlopig in het slop te zitten.
‘CETA zal EU-normen op het gebied van gezondheid, veiligheid, milieu, sociale zaken en consumentenrechten niet verlagen of wijzigen’, staat er vandaag te lezen op de site van de Europese Commissie. ‘Het zal de manier waarop de EU voedselveiligheid reguleert, inclusief genetisch gemodificeerde producten of het verbod op met hormonen behandeld rundvlees, niet veranderen.’
Europese Unie
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
