Van smaad tot samenzwering: dit zijn de zes processen die Donald Trump boven het hoofd hangen

Vandaag wordt Donald Trump voor de derde keer dit jaar gearresteerd in het kader van een criminele aanklacht. In totaal zal hij tijdens zijn kiescampagne zeker met vijf en allicht met zes processen moeten afrekenen. Een overzicht in verwachte chronologische volgorde.

1. Frauduleuze inschatting van eigendommen – proces voorzien in oktober 2023

Via een burgerlijk proces wil een staatsrechtbank in New York Trump en zijn twee oudste zonen een boete opleggen van 250 miljoen dollar wegens fraude. Ook zouden de drie Trumps – dat is de eis van de procureur – niet langer zaakvoerder mogen zijn in de staat New York. Deze zaak kan niet leiden tot een gevangenisstraf.

Het proces volgt op onderzoek dat in 2018-19 begon. Volgens de aanklacht hebben de Trumps systematisch de waarde van hun eigendommen overschat. In 11 jaarverslagen zouden in totaal meer dan 200 valse of misleidende schattingen van eigendommen zijn opgenomen. In totaal zouden de waarden van de eigendommen met miljarden dollar overschat zijn. De valse schattingen werden doorgespeeld aan banken en verzekeraars die de Trumps op basis van de foute informatie geld leenden tegen voordeliger voorwaarden. In totaal, aldus de aanklacht, zouden de Trumps hierdoor een kwart miljard dollar hebben uitgespaard. De procureur wil dat de Trumps en de Trump Organization dat geld ophoesten als boete.

Enkele voorbeelden van opwaardering uit de aanklacht: het Trumpgebouw in Wall Street werd door een expert op 200 miljoen dollar geschat. De Trumps verdubbelden het bedrag. Een Trump-appartement in Trump Park langs Park Avenue werd door een expert geschat op 750.000 dollar. De Trump Organization krikte de vermeende waarde op tot bijna 50 miljoen.

Het wordt niet gemakkelijk voor de procureur om te bewijzen dat Donald Trump zelf die overschattingen heeft beslist. Hij gebruikt geen e-mails en laat geen papieren sporen na. Hij werkte met mondelinge instructies. Tweede probleem: de ‘slachtoffers’ in deze waren grote banken en grote verzekeraars. Zij hebben hun eigen experts die de verkeerde cijfers van de Trumps hadden moeten doorprikken. De Trumps zijn niet populair in New York maar grote banken zijn dat evenmin. Er zit ook een belastingluik aan de zaak.

Zelfs als de procureur niet op alle fronten de jury overtuigt, kan dit proces leiden tot een heel zware boete voor de Trumps en een beperking van hun mogelijkheden om zaken te doen.

De zaak is gepland voor oktober 2023.

2. Seksueel misbruik en smaad – januari 2024

Dit proces is van een heel ander allooi, maar het gaat ook door in New York, en het gaat opnieuw om een burgerlijke zaak zonder gevangenisstraffen.

In mei van dit jaar werd Donald Trump veroordeeld tot 5 miljoen dollar schadevergoeding in een zaak die schrijfster E. Jean Carroll tegen hem had aangespannen. Opgedeeld werd Trump veroordeeld tot 2 miljoen dollar schadevergoeding wegens seksueel misbruik en tot 3 miljoen dollar wegens smaad.

E. Jean Carroll stelde dat Trump haar in 1996 in een pashokje van het luxewarenhuis Bergdorf Goodman in Manhattan had verkracht. Carroll klaagde de voormalige president ook aan wegens smaad omdat hij haar als leugenaar had afgeschilderd. De jury weerhield de beschuldiging van verkrachting niet, maar vond dat er wel sprake was van seksueel misbruik.

De dag na het vonnis omschreef Trump Carroll op CNN als een whack job, iemand met een vijs los.

Daarop wijzigde Carroll haar eis in het proces. Ze liet de nieuwe uitspraak van Trump opnemen, en eiste dat de schadevergoeding verdubbeld zou worden tot 10 miljoen dollar.

Carroll herhaalde, ook op CNN, dat het wel degelijk om verkrachting ging waarna Trump tegen haar een klacht wegens smaad indiende. Die tegenklacht is afgewimpeld, maar de nieuwe eis van Carroll komt in januari 2024 voor.

Trump was tijdens het eerdere proces niet in de rechtszaal aanwezig.

Hij zal allicht ook dit keer afwezig zijn, want op 15 januari 2024 wordt de eerste stemming gehouden in de Republikeinse presidentiële voorverkiezingen. Op die dag gaat de Republikeinse caucus in Iowa door.

3. Het zwijggeld van Stormy Daniels – maart 2024

 Dit was de eerste zaak waarbij een (ex)-president strafrechtelijk in beschuldiging werd gesteld en gearresteerd. Ze speelt in de staat New York, en heeft betrekking op het zwijggeld dat Trumps toenmalige advocaat Michael Cohen betaalde aan pornoactrice Stormy Daniels. Dat gebeurde in de weken voor de presidentsverkiezingen van 2016. Daniels was zinnens een boekje open te doen over haar kortstondige affaire met Trump.

Cohen schoot het zwijggeld (130.000 dollar) voor, en werd naderhand in schijven terugbetaald. Bij de terugbetaling zijn boekhoudkundige fouten gemaakt en is wellicht de kieswet overtreden. De terugbetalingsschijven werd geboekt als ‘juridische kosten’.

Procureur Alvin Bragg beweert een stevige zaak te hebben, maar experts hebben hun twijfels en beschouwen deze zaak als veel zwakker dan de federale aanklachten van Jack Smith (zie verder).

Wat Bragg kan helpen, is de jury: The Donald is niet geliefd in New York.

Dit proces valt, als het op de geplande datum doorgaat, in het hoogseizoen van de primary’s. Trump moet aanwezig zijn tijdens de rechtszittingen.

4. De geheime documenten in Mar-a-Lago – mei 2024

Dit is de eerste federale strafzaak in het rijtje. Ze leidde tot de tweede kortstondige arrestatie van Trump. Bidens minister van Justitie Merrick Garland besloot in 2022 een speciaal aanklager aan te stellen om de federale klachten tegen Donald Trump te overschouwen. Hij benoemde Jack Smith, die in juni van dit jaar Trump, eerst samen met één bediende, in beschuldiging stelde voor de manier waarop hij vertrouwelijke documenten onrechtmatig in bezit hield, verborgen hield voor de archiefdienst en de FBI die ze wilden terugkrijgen, maar ze wel toonde aan onbevoegde bezoekers. In juli werd de beschuldiging nog uitgebreid naar een werknemer van Trump in zijn club/verbijf Mar-a-Lago, en werden Trump en zijn medebeklaagden ook in beschuldiging gesteld voor poging tot cover-up. De twee bedienden probeerden op vraag van Trump (vergeefs) belastende beveiligingsbeelden te wissen. Die toonden hoe ze dozen met documenten hadden weggehaald uit de opbergplaats, waar Trumps advocaten zouden nagaan of er nog geheime documenten in Mar-a-Lago waren achtergebleven. Zoals in het geval van Watergate en Nixon: misdaad is niet fraai, maar de cover-up is vaak erger.

In deze zaak is de aanklacht ijzersterk, zelfs volgens specialisten met sympathie voor Trump. De procureur heeft een bandopname waarin men Trump hoort terwijl hij een geheim aanvalsplan tegen Iran toont aan onbevoegden. Hij voegt eraan toe dat het document geheim is en dat hij het als ex-president niet kan declassificeren.

Het proces is gepland voor mei 2024, maar de advocaten van Trump gaan ervan uit dat ze verder uitstel kunnen verkrijgen. Ze hopen het proces te vertillen tot na de verkiezingsdatum van november 2024. Ingeval van winst kan Trump zichzelf gratie verlenen.

Nog een probleem voor aanklager Smith: deze zaak komt voor in Florida, waar Trump veel aanhang heeft. Er is maar één Trump-minnend jurylid nodig om géén schuldig verdict te krijgen.

In mei zal de strijd om de Republikeinse nominatie voor het presidentschap wellicht beslecht zijn, maar er zijn nog volop primary’s aan de gang.

5. Samenzweringen tegen de kiesuitslag – ?

Op dinsdag 1 augustus onthulde speciaal aanklager Jack Smith een tweede federale aanklacht tegen de ex-president. Dit keer omvat ze samenzwering om de verkiezingsuitslag van 2020 ongedaan te maken. Voor deze aanklacht komt Trump vandaag donderdag 3 augustus voor de rechter in Washington D.C. Hij zal, alweer, ten derde male, kortstondig gearresteerd worden, zal (allicht, ten derde male) onschuldig pleiten en vervolgens de rechtszaal verlaten, in afwachting dat we over enkele maanden een procesdatum krijgen. Dit is een aanklacht waarop Democraten al minstens sinds de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 wachten. Waarom liet ze bijna 2,5 jaar op zich wachten? Minister van Justitie Merrick Garland liet eerst de kleinere garnalen vervolgen, om zijn zaak tegen Trump – als er al een zaak was – van onderuit te kunnen opbouwen. Garland leek lijdzaam tot de 6 januari-commissie van het Huis van Afgevaardigden vorig jaar veel belastend materiaal over Trump opspitte. Sindsdien is het onderzoek van Justitie tegen Trump op kruissnelheid.

Jack Smith liet weten dat hij dit proces snel wil laten doorgaan, maar of het lukt voor de verkiezingen van november 2024 valt af te wachten. In tegenstelling tot de documentenzaak, die in Trumpminnend Florida voorkomt, wordt dit proces gevoerd in Washington D.C., dat resoluut anti-Trump is. De verdediging speelt op vrijheid van meningsuiting, en op de gaten in de aanklacht. De aanklacht legt bijvoorbeeld (nog?) geen verband tussen Trump en de extreemrechtse groepen die het voortouw namen in de bestorming van het Capitool.

6. Verkiezingsinmenging in Georgia – ?

Dit proces is er nog niet, maar het heeft er alle schijn van dat het er snel zal komen. De rechtbank in Atlanta, de hoofdstad van Georgia, is al extra beveiligd. In dit geval gaat het om een proces rond inmenging van Trump in de kiesverrichtingen en -uitslagen van de staat Georgia. Een grand jury hoort er al vele maanden getuigenissen, en kan eerstdaags ofwel niemand, ofwel alleen Trump, ofwel Trump en nog betrokkenen aanklagen.

Naast Georgia zijn er nog enkele staten die klachten tegen Trump behandelen. Maar voor zover bekend zijn onderzoeken daarrond veel minder ver gevorderd.

Straffen?

De twee burgerlijke zaken leiden niet tot celstraffen. Maar de vier criminele zaken (hoofdingen 3 tot 6) kunnen volgens een telling van persbureau Bloomberg in theorie honderden jaren gevangenis opleveren. Dat zou wel vereisen dat Trump voor elke aantijging tot de maximumstraf wordt veroordeeld.

Het is zeer de vraag of Trump, zelfs bij criminele veroordeling, een gevangenis van de binnenkant zal zien. Hij is 77. Beklaagden van zijn leeftijd krijgen na een veroordeling vaak huisarrest met een enkelband in plaats van effectieve celstraf. En de zittende president – tot nader order Joe Biden – kan de straf in federale zaken van zijn voorganger kwijtschelden.

Een eventuele gevangenisstraf of huisarrest zal Trump niet beletten presidentskandidaat te zijn of president te worden. In de VS zijn er slechts twee voorwaarden voor een presidentskandidaat: plaats van geboorte (de VS) en leeftijd (35 jaar of ouder). Een veroordeelde die aan deze eisen voldoet, heeft alle recht om kandidaat te zijn en kan verkozen worden. En eens verkozen kan de president zichzelf gratie verlenen, althans bij federale veroordeling.