Al bijna twee jaar woedt er een volksopstand in het Rif-gebied in Noord-Marokko door de zogenaamde Hirak. Knack sprak met de vader van Nasser Zafzafi, een van de gevangengenomen activisten en volgens velen dé leider van het protest. ‘De Hirak heeft mensen wakker gemaakt.’
De dood van visboer Mohsin Fikri in een vuilniswagen eind oktober 2016 ontketende een volksopstand in het Rif-gebied in Noord-Marokko. De inwoners van de regio waren hun achterstelling en onderdrukking beu en trokken de straat op voor ‘vrijheid, waardigheid en sociale gelijkwaardigheid’.
Na maandenlange vreedzame massademonstraties, raakte het geduld van de Marokkaanse overheid op en besloot die een einde te maken aan de protesten. Het resultaat was de arrestatie van honderden activisten. Ruim vijftig prominente activisten werden later overgeplaatst naar de gevangenis in Casablanca. De meest bekende onder hen: Nasser Zafzafi. Wij spraken met zijn vader Ahmed Zafzafi.
Wat vind je ervan dat je zoon beschouwd wordt als de leider van de Hirak, de protestbeweging in de Rif?
AHMED ZEFZAFI: Als jullie op Nasser hebben gelet tijdens zijn toespraken en in de vele video’s, hoorde je dat hij steeds heel duidelijk zei dat hij noch een leider, noch een symbool van de beweging is. Hij noemde zich altijd een activist van de volksbeweging. Als er iemand hem toch ziet als een leider of een symbool van Hirak, dan is dat zijn of haar zaak.
De overheid kijkt anders naar de Rif dan naar de rest van Marokko.
Hoe gaat het met uw zoon? Zit hij in een isoleercel? Komt hij in contact met medegevangenen?
ZEFZAFI: Het moreel van Nasser is sterk. Hij zit nog steeds in een isoleercel. Hij ziet de medegevangenen tijdens de wandeling, dagelijks een uurtje – een half uur in de voormiddag en een halfuur in de namiddag. Maandag en donderdag belt hij voor een kwartiertje naar zijn moeder. Elke woensdag krijgen we de mogelijkheid om hem twee uur te bezoeken.
Vanaf september zal het hoger beroep starten. Koesteren jullie nog hoop?
ZEFZAFI: Het zal hetzelfde verlopen als de vorige zittingen. De uitspraken zullen hetzelfde zijn en de jongeren zullen in de gevangenis blijven. Dat is toch wat wij denken. Zonder een wonder van God blijft hij in de gevangenis.
Waarom beschouwt Marokko hem als een staatsgevaarlijk iemand?
ZEFZAFI: De staat ziet hem niet zo. De overheid kijkt anders naar de Rif dan naar de rest van Marokko. Door die visie hebben ze onze jongeren zo hard aangepakt. Er zijn mensen die soldaten hebben vermoord en zij hebben tot negen jaar celstraf gekregen. Onze jongens hebben twintig jaar gekregen voor het deelnemen aan de Hirak.
U bent verschillende keren in Europa geweest en hebt daar met politici gesproken.
ZEFZAFI: Er zijn Europese politici actief die zich inzetten voor de volksbeweging. Wie heeft mij naar het Nederlands parlement gebracht? Nederlandse parlementsleden. Wie heeft mij naar het Europees parlement gebracht? Europese parlementsleden. Het waren geen Marokkanen.
Sinds de arrestaties eind mei 2017 verschijnen er regelmatig video’s op sociale media van Riffijnen die de oversteek naar Europa maken met een boot of een jetski. Hoe denkt u hierover? En welke stappen kan de Europese Unie hiertegen nemen?
ZEFZAFI: Elk land waar er problemen zijn, zullen mensen ontvluchten. Dat is iets heel normaal. Als bijvoorbeeld Spanje en Frankrijk echt niet wilden dat er vluchtelingen uit de Rif kwamen, dan moesten ze ons maar helpen om de staat te doen stoppen met mensen te arresteren. Dan zouden ze met de Marokkaanse overheid praten om hen te vragen de mensen in de Rif met rust te laten, het militair decreet op te heffen, te stoppen met de arrestaties en de onrechtvaardige uitspraken.
Het is normaal dat een mens vlucht als hij in deze omstandigheden leeft. Als de Europese Unie niet wil dat onze kinderen vluchten, moet ze een gesprek aangaan met de Marokkaanse staat. Dan zouden wij allemaal in ons land blijven.
Heeft u sinds het ontstaan van de Hirak verbeteringen gezien in de provincie Al Hoceima, het hart van de Rif?
ZEFZAFI: Nee, integendeel. Al Hoceima gaat door een zwarte periode. De crisis in de stad is groot. In Al Hoceima worden zelfs de vrouwen in de gevangenis gestopt. Het is een moeilijke tijd. Al Hoceima is dit niet gewoon, het is vandaag een belegerde stad.
Als u uw zoon wil bezoeken, moet u afreizen naar Casablanca. Hoe verloopt die reis voor u aangezien uw leeftijd?
ZEFZAFI: Lijden, lijden. De reis is afzien. De weg is niet goed en je zit tien uur in een bus. Het is afzien.
Hoe kijk je terug op de volksbeweging? Is het jullie lijden waard?
ZEFZAFI: De Hirak is iets heel groot. Ze heeft dingen bewezen die niemand in Marokko eerder heeft kunnen bewijzen. Ze was in staat om mensen te laten opstaan, heeft mensen wakker gemaakt en hen veel geleerd. Er zijn mensen die begrijpen wat de Hirak tot stand heeft gebracht, maar er zijn ook mensen die dat niet begrijpen. De Hirak is iets heel groot, maar ik kan u niet vertellen of dit het allemaal waard is.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
