Jonathan Holslag
‘Een plotse escalatie van de oorlog in Oekraïne is niet de beste optie voor Poetin’
De Russische president Vladimir Poetin sprak onlangs weer dreigende taal. Indien het Westen Oekraïne meer ruimte geeft om doelen in Rusland te treffen, dan zal het Westen zich in een rechtstreekse oorlog met Rusland werpen. Voorlopig heeft Moskou beheerst gereageerd op aanvallen op zijn grondgebied, ook nadat Oekraïense troepen doorstootten in Koersk of met westerse steun doelen troffen honderden kilometers weg van de grens.
De belangrijkste verklaring is wellicht dat Rusland voorlopig niet de middelen heeft om met conventionele wapens terug te slaan, laat staan zich aan een confrontatie met het Westen te wagen. Vergelding met kernwapens blijft een optie, maar een optie waarvoor het een kolossale prijs zal betalen. Daardoor rest Moskou niet veel anders dan het Westen te intimideren met dreigende taal en de militaire inspanning toe te blijven spitsen op Oekraïne.
Een eerste betrachting is om meer vooruitgang te boeken in Donetsk, richting de stad Pokrovsk. Daarbij profiteert het Kremlin van een overwicht in mankracht en een nog overweldigender overwicht in vuurkracht. Als Pokrovsk valt, blijft echter nog een groot stuk van Donetsk over, waaronder grote steden, als Sloviansk en Kramatorsk. In dit tempo is het twijfelachtig dat Rusland deze provincie snel in zijn geheel zal kunnen inlijven. Maar elke gevallen stad levert uiteraard voordeel op.
Een tweede doel betreft het beschadigen van de energiesector. Meer dan de helft van de elektriciteitscentrales op warmte- of waterkracht is inmiddels getroffen. Rusland doelt ook onophoudelijk op de warmtenetten in steden. Het Westen helpt die aanvallen afslaan door meer luchtverdediging te leveren, waaronder honderden Patriot-raketten en enkele dozijnen Europese Aster-raketten.
Rusland lanceert naar schatting gemiddeld 550 raketten en drones per maand. De Russische drones worden in 67 procent van de gevallen neergehaald, de raketten slechts in 25 procent. Rusland lijkt ook nog steeds sneller over nieuwe raketten voor de aanval te kunnen beschikken, dan Oekraïne over raketten voor de verdediging.
Niemand kan in het hoofd van Poetin kijken. De beste optie voor Rusland is evenwel geen plotse escalatie, maar de voortzetting van een geduldige uitputtingsslag met als doel een zo groot mogelijk deel van het oosten van Oekraïne in te nemen, de Oekraïense bevolking tot onderhandelingen te dwingen en hun bondgenoten in het Westen te ontmoedigen door de dreiging van een eindeloos, geldverslindend conflict.
Voor wat die laatste twee doelen betreft, lijkt Rusland vooruitgang te boeken. Steeds meer Oekraïners willen onderhandelingen en steeds minder Europeanen lopen warm voor steun.