‘Uberfobie: de lelijke kant van het antikapitalisme’

Londen stuurt Uber weg. Linkse commentatoren, feministen én xenofoben staan erbij te juichen, want Uber zou ‘slavenarbeid’ laten verrichten en het leven van onze vrouwen onveilig maken. Wat een opmerkelijk standpunt, vindt Brendan O’Neill. Want door Uber weg te sturen, verliezen 30.000 mensen hun werk – en dat zijn vooral immigranten. ‘Het is kennelijk cool om anti-kapitalist te zijn, maar niet pro-arbeiders.’

Satire schrijft zichzelf, dezer dagen. Al meer dan een jaar – sinds de Britten ‘nee’ zeiden tegen de Europese Unie – is de zogenaamd progressieve elite opzichtig bezig om immigranten te betuttelen en te beschermen. Deze ‘Remainers’ hebben hele krantenpagina’s volgeschreven en hele borrels volgebabbeld over het tragische lot van de arme buitenlanders. Immers, zij zouden na de Brexit vast het recht verliezen om te reizen naar en te werken in het xenofobe, kleingeestige Groot-Brittannië.

En nu staan deze zelfde mensen te grinniken en te klappen van plezier, omdat de Londense burgemeester Sadiq Khan en zijn ambtenaren hebben geweigerd om de vergunning van Uber te verlengen. Die beslissing betekent dat 30.000 mensen hun werk verliezen. Veel van hen zijn, jawel, immigranten.

Het lijkt erop dat de leden van de progressieve klasse niet zozeer bezorgd zijn om de immigranten, maar om de vraag of ze wel genoeg aan anderen duidelijk maken hoe betrokken ze zijn. En omdat het vandaag in hun kringen nogal bon ton is om af te geven op de rijkelui uit Silicon Valley, zijn ze massaal Uberfobisch geworden. Want daar bij Uber, daar buiten ze hun mensen dus uit, hè? Zeg dat je een hekel hebt aan Uber, en je zegt eigenlijk: kijk mij eens progressief en goed zijn. Hun hooghartige afkeur van de grillen van het moderne leven wint het van hun zorgen om de arbeiders.

Welkom in de 21^ste eeuw, waarin het cool is om anti-kapitalist te zijn, maar niet pro-arbeiders.

De nadelen van goede bedoelingen

Ik gebruik Uber, net als miljoenen anderen in Londen, simpelweg omdat het goedkoper is dan zo’n zwarte taxi, omdat je geen gedoe hebt met contant geld en omdat het zo eenvoudig werkt. Uber is verre van perfect. Ik vind het ook niet bijster innovatief, die app van ze, en ze betalen hun chauffeurs niet voldoende.

Dat laatste is echt een probleem. Vanwege de onkosten voor chauffeurs – de brandstof, de verzekering, het onderhoud, etc. – en doordat Uber 20 procent commissie afroomt, heeft een deel van de chauffeurs het behoorlijk lastig om rond te komen van alle ritjes. En omdat de chauffeurs van Uber niet in dienst zijn, maar zelfstandig blijven, hebben ze geen recht op vakantiegeld of een vergoeding bij ziekte.

Dat is allemaal niet zo fraai. Maar het betekent nog niet dat het goed is wat Khan heeft gedaan door Uber in Londen te verbieden. Hij zal vast de beste bedoelingen hebben gehad. Althans, de motivatie die werd gegeven voor het besluit was de veiligheid. Londen heeft problemen met hoe Uber ‘serieuze strafbare overtredingen’ rapporteert en hoe het zijn chauffeurs vooraf onderzoekt.

Dat klinkt nobel, maar ook goede bedoelingen kunnen nadelige gevolgen hebben. Want het resultaat is dat 30.000 chauffeurs hun inkomsten zullen mislopen. Hun werk zal straks niet meer bestaan.

Harteloos en dwaas

Wie zijn die mensen die straks niet meer werken? Het zijn de mensen die het al moeilijk genoeg hebben. Velen van hen zijn immigranten. Het zijn mensen die op de arbeidsmarkt niets anders, niets beters, konden vinden.

Het zijn mensen als Pal Singh, 61 jaar, die tegen de Financial Times zei: ‘Ik heb dit werk nodig om te kunnen leven. Ik moet rekeningen betalen. Wie gaat mij nu een baan geven?’ Singh laat weten trots te zijn op wat hij nu nog wekelijks verdient als chauffeur bij Uber: 1050 pond, 897 pond, 841 pond… Dat is veel geld om opeens niet meer te verdienen. Het zijn mensen als Mohammed Nizam Jearally, die zijn baan bij de Nationale Gezondheidsdienst (NHS) verloor voor hij chauffeur werd. Dankzij Uber verdiende hij meer dan daarvoor.

Het is een harteloze bureaucratie die tegen zulke mensen zegt: je mag dit werk niet langer doen. En het is een dwaas links dat hierom zit te juichen.

Slavenarbeid

Toch zijn er progressieve mensen die volhouden dat het besluit goed is, en wel omdat Uber zijn chauffers ‘slavenarbeid’ laat verrichten. Wat nóg verontrustender is dan de a-historische hyperbool is de gedachte dat er een heel goede manier is om het leven van slecht behandelde, onderbetaalde arbeiders te verbeteren – namelijk door hun werk, hun zelf verdiende inkomsten, af te nemen.

Dit heeft niets te maken met solidariteit met arbeiders, maar alles met de behoefte om hun afgunst voor kapitalisme te etaleren. Over de ruggen van hard werkende mensen, die straks dus niet meer hard zullen werken.

Help, de vrouwen worden bedreigd

Nog een favoriet argument achter Uberfobie is het idee dat een verbod goed is voor vrouwen. Al eerder had een voormalige chauffeur van Uber een alternatieve dienst bedacht voor vrouwen, om zo hun veiligheid te kunnen garanderen.

Ironisch genoeg lijkt ‘nieuw links’ hier op dezelfde lijn als ‘alt right’ te zitten, dat zo tegen immigratie ageert: een verbod op Uber beschermt ‘de vrouwen van Londen’ tegen ongereguleerde chauffeurs.

Laten we dit even in perspectief zetten. Vorig jaar werd bekendgemaakt dat tussen februari 2015 en februari 2016 welgeteld 32 beschuldigingen van seksuele aanranding waren tegen chauffeurs van Uber in Londen. Er waren in totaal 154 beschuldigingen voor álle taxi’s, dus Uber nam een minderheid van dergelijke klachen voor zijn rekening. Bovenal: het betreft hier 32 beschuldigingen op een totaal van miljoenen ritjes met Uber in een heel jaar in Londen. De kans op seksuele aanranding is daarmee minuscuul.

Dat plaatje is hetzelfde in de Verenigde Staten. Er brak een schandaal uit toen werd onthuld dat Uber klachten hadden binnengekregen van vrouwen die zeiden dat ze waren verkracht door chauffeurs. Het bleek dat Uber in totaal vijf klachten had ontvangen tussen 2012 en 2015, wat erop neerkomt dat bij 0,0000009 procent van alle autoritjes is beweerd dat er sprake is geweest van verkrachting.

Linkse feministen en rechtse types

De paniek rondom Uber – die zowel van links als van rechts schijnt te komen – lijkt te worden ingegeven door angst voor ongereguleerde buitenlandse mannen die zomaar wat rondrijden in onze steden. Dat moeten we niet willen met elkaar. De staat moet daarom ferme regels opstellen, vinden ze.

Juichen terwijl immigranten hun werk verliezen, immigranten afschilderen als potentiële verkrachters: hele delen van progressief-links hebben hun diepe vooroordelen laten blijken door nu zo openlijk te ageren tegen Uber.

De tragiek van de Uberfobie is dat het bevestigt dat zelfs anti-kapitalisme nu ten prooi is gevallen aan die moderne behoefte om je normen en waarden te etaleren. Het is niet langer een serieuze oproep om het leven van arbeiders te verbeteren; anti-kapitalisme is een vluchtige houding geworden. Je roept gewoon ‘Weg met Uber!’, zonder je ook maar één moment om de gevolgen te bekommeren in je ongerepte, goede ziel, je brave inborst en je schone geweten.

(Met dank aan Tegengeluid, de nieuwsbrief voor dwarsdenkers. Dit artikel verscheen eerder op de website van Spiked. Vertaling: Marco Visscher.)