‘Trumps Republikeinen houden de rangen gesloten’

De impeachmentprocedure tegen president Trump treedt in een nieuwe fase. Toch maakt ze nog altijd weinig kans.

In Washington zette het Huis van Afgevaardigden een verdere stap in de procedure die tot de afzetting van president Donald Trump kan leiden. Het keurde een resolutie goed die maakt dat getuigenverhoren vanaf de tweede week van november openbaar worden. De Democratische meerderheid in het Huis vindt het haar grondwettelijke plicht om het onderzoek verder te zetten naar een president die van machtsmisbruik wordt verdacht. De Republikeinse minderheid beschuldigt de Democraten ervan dat ze een schijnproces voeren, in de stijl van de oude Sovjet-Unie. De president zelf is zich, zegt hij, van geen kwaad bewust.

Het gaat nog altijd om een telefoongesprek eind juli van Donald Trump met zijn Oekraïense collega, Volodymyr Zelensky. Trump zou er tijdens dat gesprek op hebben aangedrongen om de activiteiten in Oekraïne te onderzoeken van de zoon van een politieke rivaal, de voormalige vicepresident Joe Biden. Hij zou Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne hebben verbonden aan dat onderzoek. Getuigenverklaringen achter gesloten deuren maken aannemelijk dat Trump zijn macht inderdaad op een oneigenlijke manier heeft gebruikt. Ook Republikeinse afgevaardigden noemden dat ‘zorgwekkend’, maar ze stemden vorige week toch allemaal tegen de resolutie die de impeachmentprocedure wil voortzetten.

De crisis om Oekraïne is typisch voor de manier waarop Trump aan buitenlandse politiek doet. Hij twittert, dreigt, raadpleegt geen experts, ervaren diplomaten worden buitenspel gezet en haken af. Dochter Ivanka reist de wereld rond als een soort goodwillambassadrice en schoonzoon Jared Kushner kreeg de vrije hand in het Midden-Oosten. Het budget van het ministerie van Buitenlandse Zaken werd met een kwart verlaagd. Het is een schaduwdiplomatie die ruimte schept voor beunhazen zoals Rudy Giuliani, een persoonlijke advocaat van Trump, die worden uitgestuurd om de politieke en persoonlijke zaakjes van de president via parallelle circuits te regelen.

De Democraten weten dat hun impeachmentprocedure eigenlijk geen kans maakt. Na het Huis van Afgevaardigden moet de Senaat zich uitspreken, en daar hebben de Republikeinen wel een meerderheid. Er is in de Senaat zelfs een tweederdemeerderheid nodig, en voorlopig houden de Republikeinen de rangen stevig gesloten. Trump belooft senatoren die volgend jaar opnieuw verkozen moeten worden ook financiële steun bij hun campagne. De Democraten moeten hopen dat de openbare getuigenverklaringen straks zó sterk zijn dat ze er de publieke opinie van overtuigen dat deze president in 2020 geen tweede ambtstermijn mag krijgen.