Razzia’s, interneringskampen, massale deportaties: op brute wijze wil de Amerikaanse president Donald Trump komaf maken met wat hij ‘illegale migratie’ noemt. Het meesterbrein achter die plannen: zijn adjunct-stafchef Stephen Miller, zelf een nazaat van Joodse migranten.
De magere man stapt naar de microfoon, zijn kale hoofd glanzend in het licht van de schijnwerpers. ‘We staan op een keerpunt in de geschiedenis van onze beschaving’, declameert hij. De decennia van ‘misbruik’ door ‘gangsters die niet in dit land thuishoren’ zullen binnenkort voorbij zijn. De mensen juichen – dit is wat ze willen horen.
‘Amerika is voor Amerikanen,’ roept hij, ‘en alleen voor Amerikanen!’
Madison Square Garden, de legendarische sportarena in Manhattan, eind oktober vorig jaar: Donald Trump houdt een van zijn laatste verkiezingsbijeenkomsten, en een van de sprekers die de 19.000 aanwezige fans opzweept, is Stephen Miller, een held van de ‘Make America Great Again’-beweging (MAGA). Ook dit keer stelt hij niet teleur. ‘Red dit land,’ eist hij. ‘Red deze beschaving!’
‘Miller is de beste,’ typt een man met een rode ‘MAGA’-pet in een groepschat op zijn telefoon. ‘Die vent is echt de beste.’
De grootste deportatie ooit: Trump wil een miljoen migranten per jaar het land uitzetten
Witte natie
Drie maanden later zit Stephen Miller in het centrum van de macht. Hij is erbij wanneer Trump in de Rotonde van het Amerikaanse Capitool zijn inauguratiespeech houdt. Hij schuift in de National Statuary Hall aan bij de feestlunch die de nieuwe president voor de politieke elite organiseert.
En hij mag toekijken hoe Trump in de Capital One Arena in Washington zijn eerste presidentiële besluiten ondertekent, die Amerika moeten omvormen tot een overwegend witte, christelijk-conservatieve natie.
Troepen aan de grens, razzia’s in het binnenland, het intrekken van staatsburgerschap, interneringskampen: de meeste, zo niet alle executive orders en presidential actions die zich tegen ‘illegale’ immigratie richten, komen volgens mediaberichten uit Millers pen.
‘Dit zijn Millers ideeën en Millers decreten’, zegt voormalig aanklager Ronald Filipkowski, hoofdredacteur van het progressieve mediakanaal MeidasTouch Network. ‘Trump zet alleen zijn handtekening en vertelt onzin over de inhoud ervan.’
‘Machtige niet-verkozene’
De rechtse hardliner Miller was al de architect van het anti-immigratiebeleid tijdens Trumps eerste ambtstermijn. Zo was het zijn idee om duizenden migrantenkinderen te scheiden van hun families. Hij staat al jaren loyaal aan de zijde van Trump. ‘Alle illegale immigranten die naar de VS willen komen, kunnen maar beter rechtsomkeer maken’, waarschuwde Miller op 22 januari op X. Op dat moment was Trumps tweede ambtstermijn nog geen vier uur oud.
Alle illegale immigranten die naar de VS willen komen, kunnen maar beter rechtsomkeer maken.
Critici noemen hem een ‘provocateur’, een ‘ware fanaticus’, ‘een van de machtigste niet-verkozen Amerikanen’. Nu regisseert hij als ‘Trumps brein’ beslissingen in diens tweede ambtstermijn, beslissingen die de levens van miljoenen mensen kapot kunnen maken.
Voor een publiek van gelijkgestemden verpakt Miller alles graag in triomfantelijke retoriek: ‘We staan aan het begin van onze grootste overwinning!’
Zo klinkt hij ook in tv-interviews: in november herhaalde hij op de conservatieve zender Fox News trouw de leugens van Trump. Die zou een ‘monsterzege’ hebben behaald, terwijl zijn voorsprong slechts 1,5 procentpunt bedroeg. Migranten zouden ‘gangsters, verkrachters, drugsdealers, monsters’ zijn, terwijl migranten statistisch gezien minder misdaden plegen dan Amerikaanse staatsburgers, en hun instroom de criminaliteitscijfers in de VS juist verlaagt.
Bij de rechtszaken tegen Trump zouden ‘despotische middelen’ zijn gebruikt ‘zoals je die ziet in de derde wereld’, terwijl die processen werden gevoerd door onafhankelijke aanklagers en rechters, en door een speciale aanklager.
‘Onmenselijke immigratiemaatregelen’
‘Dit beleid brengt tienduizenden mensen in gevaar die vastzitten in wanhopige omstandigheden en blootgesteld zijn aan geweld, afpersing en ontvoering’, zegt Avril Benoît, directeur van Artsen zonder Grenzen in de VS, over Trumps eerste migratiebesluiten. ‘We zijn getuige van de herinvoering van enkele van de meest onmenselijke immigratiemaatregelen die de VS de afgelopen jaren heeft genomen.’
Na de verkiezingsoverwinning van Trump heeft Miller die maatregelen voorbereid met een eigen team van juristen. Naast immigratiedecreten schreven zij ook besluiten die antidiscriminatiemaatregelen afschaffen, beschermingsprogramma’s voor minderheden en lgbtq-groepen inperken, en de gratieverlening mogelijk maken van ongeveer 1500 deelnemers aan de bestorming van het Capitool in 2021.
Miller beschreef die plannen in een zeldzaam interview met The New York Times in november 2023: ‘Trump zal het enorme staatsapparaat ontketenen om de spectaculairste bestrijding van migratie ooit door te voeren.’
Millers aankondigingen, die werden overgenomen door de door Trump aangestelde ‘grens-tsaar’ Tom Homan, schokten de betrokkenen. ‘We beseften waar we ons op moesten voorbereiden’, zegt Kica Matos, hoofd van het National Immigration Law Center, dat juridische hulp biedt aan immigranten. Tijdens een bijeenkomst in Arizona namen vijftig hulporganisaties de ergste scenario’s door. Hoe bereid je mensen voor? Wat doe je als de politie aan de deur staat? Welke rechtszaken tegen Trumps beleid kunnen nu al worden voorbereid?
Onder Millers anti-immigratiebeleid zou zijn eigen familie in de schoorsteen van het crematorium zijn verdwenen.
‘Tuberculose en schurft’
Verwacht wordt dat Trump de grens met Mexico zo hermetisch mogelijk zal afsluiten. Als voorwendsel dient een maatregel genaamd ‘Title 42’. Die staat toe dat asielzoekers om redenen van volksgezondheid worden afgewezen. De regel werd tijdens de coronapandemie gebruikt om de migratiecijfers te drukken. Nu ontbreekt alleen nog een nieuwe ziekte die men vluchtelingen in de schoenen kan schuiven. ‘Ernstige griepvarianten, tuberculose, schurft’, aldus Miller.
Migratiecrisis in het Texaanse El Paso: zet Biden het beleid van Trump gewoon voort?
Millers afkeer van immigranten is opmerkelijk, want hij stamt zelf af van Joodse migranten. De man die het vandaag opneemt tegen migratie, is zelf een product van kettingmigratie, zo onthulde zijn oom David Glosser in 2018. Millers grootvader vluchtte in 1903 met zijn familie uit Oost-Europa naar de VS. ‘Als ze een paar jaar hadden gewacht, was de deur dichtgegaan’, zei Glosser, een neuropsycholoog die zijn neef als ‘hypocriet’ bestempelde: onder Millers anti-immigratiebeleid zou zijn eigen familie ‘in de schoorsteen van het crematorium zijn verdwenen’.
Miller groeide op in het progressieve Zuid-Californië, maar schoof al snel op naar rechts. Als student sloot hij zich volgens onderzoeksjournalisten van The Atlantic aan bij een nationaal-conservatieve groep, ageerde hij tegen ‘links-progressieve indoctrinatie’ en moedigde hij onderzoeken aan tegen docenten die zich bezighielden met onderzoek rond vrouwen en Afro-Amerikanen. Hij werkte enige tijd samen met Richard Spencer, een beruchte white nationalist. ‘Ik kende hem heel goed’, liet Spencer in 2016 noteren in het tijdschrift Mother Jones.
Dreigbrieven
De waakhondgroep Southern Poverty Law Center bestempelt Miller als extremist. Uit e-mails die in 2019 werden gelekt, blijkt dat hij racistische denkbeelden verspreidde – onder meer door berichten te delen over een ‘witte genocide’ en de extreemrechtse samenzweringstheorie van de ‘Grote Vervanging’, die ook Elon Musk op X promoot.
In december 2024 stuurde Millers organisatie America First Legal dreigbrieven naar 249 Democratische politici. Daarin riep hij hen op om geen bescherming te bieden aan illegale immigranten. De bewoording van de brieven is op sommige punten identiek aan die van een interne memo die waarnemend Amerikaanse vice-minister van Justitie Emil Bove dinsdag naar alle federale aanklagers stuurde.
Daarin roept Bove, die Trump eerder verdedigde in het zwijggeldproces in New York, op om onderzoek te voeren naar precies die politici, indien zij zich zouden verzetten tegen de razzia’s of de massale uitzettingen die Trump en Miller voor de komende weken hebben aangekondigd.
Voor Stephen Miller leidde alles naar dit moment.
Migratiebeleid in de VS: ‘Mensensmokkelaars zijn jammer genoeg noodzakelijk’
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
