Trumpproces: rechterhand beschrijft crisis en paniek in Trumps campagne

In een procesweek die de jury vaak deed geeuwen, kwam vrijdag een sterke getuige aan het woord: Hope Hicks, de woordvoerster van Donald Trumps eerste presidentscampagne. Ze legde uit hoe na een eerste schandaal een volgend schandaal dodelijk kon worden voor zijn campagne.

Hope Hicks, nu 35, was naar eigen zeggen apolitiek toen ze in 2015, als 26-jarige, aan het hoofd kwam van de communicatie van Donald Trumps presidentscampagne. Ze had eerder PR- en modelwerk verricht voor het bedrijf van dochter Ivanka Trump.

Hicks, die later gepromoveerd zou worden tot communicatieverantwoordelijke van het Witte Huis, had volgens alle waarnemers een vertrouwensband met Donald Trump. Ze beschouwde hem als een vaderfiguur, die haar onwaarschijnlijke kansen had gegeven. Hij beschouwde haar als lid van de familie.

Sinds de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 zijn de relaties bekoeld. Ze heeft Trump, getuigde ze vrijdag, sinds 2022 niet meer ontmoet.

Ze was ‘overstuur’ na de bestorming, en had dat in een serie sms’jes en mails laten blijken. Ze schreef onder meer: ‘We lijken nu allen binnenlandse terroristen’, die ‘permanent werkloos’ dreigen te worden. De sms’jes van Hicks werden bovengespit door de 6 januari-parlementscommissie. Wat Trump deed op 6 januari beviel Hicks niet, en wat Hicks schreef in haar sms’jes beviel Trump niet.

Ze aanvaardde voor haar huidig getuigenis geen juridische bijstand van het Trumpkamp. Ze leek een interessante en geloofwaardige getuige te zullen worden: iemand die zowel nauw betrokken was bij de gewezen president als vervreemd van hem, iemand die blijvende affectie voor hem heeft, maar ook waarheidsgetrouw verscheen voor een parlementaire commissie, iemand die niet vrijwillig getuigde maar opgeroepen was om dat te doen. Interessant was ze inderdaad, al waren naderhand de meningen verdeeld over wie ze het meest geholpen had: de procureur of de verdediging van Trump. Misschien de procureur toch iets meer.

(lees verder onder de preview)

‘Ontken, ontken, ontken’

In oktober 2016, plusminus een maand voor de presidentsverkiezingen, en twee dagen voor een debat tussen Trump en Hillary Clinton, werd duidelijk dat The Washington Post over een oude, onthullende bandopname beschikte. In het kader van het entertainmentprogramma Access Hollywood had Trump – hij dacht dat de opname was onderbroken – onder meer verklaard dat hij als beroemdheid ongestraft vrouwen ‘bij de poes’ kon grijpen. ‘Als je een ster bent, laten ze je dat doen’, legde hij uit. Hicks werd door de krant om commentaar gevraagd, op basis van een transcript, en lanceerde een ‘ontken, ontken, ontken’-campagne. ‘Dat klinkt niet als hem’, was haar commentaar, een zinnetje dat Trump haar had voorgezegd.

De ontkenning duurde maar even, want geconfronteerd met de volledige opname kon ze niet anders dan toegeven: ‘Hij is het’.

Het was, gaf ze in haar getuigenis toe, een moment van paniek en crisis. Prominente Republikeinen vielen Trump af. De campagne dacht dat er nog een tweede, ontluisterende opname publiek zou worden. Die tweede opname zou in Hicks’ opinie de doodsteek hebben betekend voor een toch al wankelende campagne. De tweede opname zag nooit het daglicht (of bestond niet). ‘Elk evenement’, zei ze, ‘werd bekeken in het licht van de invloed die het had op de campagne’.

Het moment van crisis bracht een aantal vrouwen op gedachten om vroeger onverkoopbare verhalen over een relatie met Trump nu te gelde te maken. Een van hen, pornoactrice Stormy Daniels, wist in de laatste weken van de campagne 130.000 dollar zwijggeld los te peuteren van Trump, een betaling die de basis vormt van het huidige proces. Trump en Hicks ontkenden formeel alle buitenechtelijke contacten van de kandidaat.

Begin november, enkele dagen voor de verkiezingen, vroeg een andere krant, The Wall Street Journal, om commentaar over het zwijggeld dat aan Playboymodel Karen McDougal was betaald. Ook de relatie met Stormy Daniels kwam in dat artikel ter sprake. Opnieuw werd ‘ontkend, ontkend, ontkend’. Tot opluchting van Hicks werd dit artikel niet breed opgepikt door andere media. ‘Blijf bidden’, schreef ze aan Trumps advocaat Michael Cohen, ‘het werkt’.

Tranende ogen

Aan het eind van de ondervraging door het openbaar ministerie deed Hicks enkele uitspraken die schadelijk kunnen blijken voor Trump. De president had haar na de verkiezingen gezegd dat zijn fixer en advocaat Michael Cohen ‘uit de goedheid van zijn hart’ de 130.000 dollar aan Stormy Daniels had betaald. Dat geloofde ze niet, verklaarde ze, want ze kende Cohen niet als ‘een bijzonder menslievend of onbaatzuchtig persoon. Hij is het soort persoon dat lof zoekt’. Ze had zelf weet van minstens één van de maandelijkse afbetalingen die Trump aan Cohen had gedaan ter compensatie van het zwijggeld.

Tussen de ondervraging door het openbaar ministerie, en het begin van de ondervraging door de verdediging, kreeg Hicks het lastig. Ze had tranen in de ogen. De rechter besloot de ondervraging kort te onderbreken.

Ze had net getuigd dat Trump haar na de verkiezingen had verteld dat het maar beter was dat de zaak Stormy Daniels niet voor de verkiezingen was uitgekomen. Het zou lastiger geweest zijn als Michael (Cohen) die betaling niet gedaan had, zei hij, om in de aanloop naar de verkiezingen om te gaan met de beschuldigingen van Daniels. Daarmee had Hicks een punt van de procureur bevestigd: dat het zwijggeld aan Daniels bedoeld was om de verkiezingen te beïnvloeden.

Misschien dat ze daarom emotioneel reageerde: omdat ze haar vroegere baas mogelijk aan de galg heeft gepraat. Of misschien werden de omstandigheden haar te veel. Ze had aan het begin van haar getuigenis al gezegd dat ze nerveus was. Ze vermeed tijdens haar getuigenis Trump aan te kijken.

Het korte kruisverhoor door de verdediging probeerde dan weer de andere piste geloofwaardig te maken: dat Trump zwijggeld had betaald om echtgenote Melania niet met de beschuldigingen te confronteren. Hicks bevestigde dat Trump (ook) inzat met de reactie van Melania. Hij had haar, zei ze onder meer, op de dag van de publicatie van de Wall Street Journal opgelegd de kranten weg te houden van de residentie.

Zwijggeld versus afpersing

Een groot deel van de procesweek was vervelend. De Trumpverdediging aanvaardt niets zonder bewijs en context, wat betekent dat filmpjes die van telefoons gehaald worden, of filmopnames die op tv gingen, niet zomaar als bewijs aanvaard worden, maar door een archivaris, of een expert aannemelijk moeten worden gemaakt. Dat zorgt voor vergeetbare getuigenissen, die zonder meer vermeden hadden kunnen worden. Volgens sommigen is het de bedoeling van het Trumpkamp om de verveling een factor te laten zijn. Hoe meer passionerend de getuigenissen hoe slechter voor Trump, hoe slaapverwekkender hoe beter voor hem.

Een ander facet, dat de verdediging zeker kan uitspelen, is dat vele getuigen – Hope Hicks was de uitzondering – zich minstens even belabberd gedragen hebben als wat Trump ten laste wordt gelegd. Is het bij Trump boekhoudkundige fraude in de afbetaling van Cohen met het doel op kiesfraude, dan was het bij advocaat Keith Davidson winst.

Davidson vertegenwoordigde Playboymodel Karen McDougal en Stormy Daniels in de onderhandelingen over zwijggeld. Bij McDougal stak hij maar liefst 45 procent van haar 150.000 dollar zwijggeld in eigen zak. Bij Stormy Daniels hield hij het eerder bescheiden: hij pelde 10.000 dollar af van de 130.000 die zij uitbetaald kreeg.

De verdediging wist hem te laten bevestigen dat hij nog een resem beroemdheden zwijggeld had ontfutseld. Is het zwijggeld of is het afpersing? vroeg een advocaat van Trumps verdediging zich af. Het onderscheid is in de hoofden van de juryleden misschien niet verwaarloosbaar. Is het zwijggeld dan is Trump actief bedrieglijk, is het afpersing dan kan hij als slachtoffer gelden.

De halve onderwereld waarin advocaat Davidson, David Pecker van boulevardblad National Enquirer, Michael Cohen en Donald Trump zich bewogen, levert getuigen op die niet onherroepelijk betrouwbaar zijn.

Een constante in dit proces is dat Trumps advocaat Michael Cohen geen liefdesbetuigingen krijgt, zelfs niet van andere figuren in de semi-onderwereld waarin hij zich bewoog. Hij gedroeg zich, namens Trump, als een bullenbak. Mensen vermeden hem, maar hij was onaflatend. Hij loog, hij bedroog, hij beloofde en voerde niet uit. Hij probeerde zich in Trumps campagne te wurmen in de hoop op een ministerpost, of toch een positie in het Witte Huis.

Na al die negatieve getuigenissen over hem valt af te wachten hoe effectief hij nog kan zijn als kroongetuige voor het openbaar ministerie.