Trumpproces: laatste getuige schaadt de verdediging

Het zwijggeldproces tegen Donald Trump nadert zijn einde. De laatste getuigen lieten pluimen, waarbij de enige echte getuige van de verdediging de zaak van de ex-president eerder bemoeilijkte. Verslag van de laatste getuigenissen, en een overzicht van hoe de zaken ervoor staan.

Het was een late beslissing van het kamp Trump. Men zou afsluiten met het getuigenis van advocaat Robert Costello. De meningen binnen de verdediging waren verdeeld. Men had net Michael Cohen, kroongetuige van het Openbaar Ministerie, zover gekregen te erkennen dat hij Trump bestolen had (zie verder). Wie nog bewijs nodig had dat Cohen een onbetrouwbare figuur is, werd ampel bediend. De verdediging had met die overwinning de getuigenissen kunnen afsluiten. Maar om onduidelijke reden vond men een extraatje nodig. Dat werd advocaat Robert Costello, een man die enkele dagen eerder in het parlement had uitgelegd hoe Trumps gewezen raadsman en fixer Cohen tijdens het proces had gelogen. Hij verklaarde daar onder meer dat Cohen hem in 2018 bij herhaling had verteld dat Trump niets afwist van het zwijggeld dat aan pornoactrice Stormy Daniels was betaald. De verdediging, en misschien vooral beklaagde Trump, vond dat de jury die beschuldigingen van Costello over de leugenachtigheid van Cohen ook moest horen.

Costello en Cohen hadden contact in 2018, meer in het bijzonder in de dagen nadat de FBI een huiszoeking bij Cohen had gedaan, die zou leiden tot een gevangenisstraf voor Cohen en tot het huidige proces.

Costello was erop uit Cohen in die dagen te vertegenwoordigen. Cohen had zijn twijfels omdat hij vreesde dat Costello eerder in het belang van Rudy Giuliani en Trump zou werken, en eventueel namens hen druk op hem zou uitoefenen. Costello was de advocaat en boezemvriend van Giuliani, die op zijn beurt een vriend was van Trump en later diens privéadvocaat (intussen voert Costello een proces tegen Giuliani, omdat Rudy zijn advocaat niet betaalde).

Zaal ontruimd

Costello maakte maandagmiddag zijn opwachting in de rechtszaal en viel terstond op met ballorig gedrag. Hij liet zich hoorbaar uit over tussenkomsten van de rechter (’ridicuul’, ‘jeez’), rolde met zijn ogen. Rechter Juan Merchan wees hem terecht. Costello staarde vervolgens de rechter hardnekkig aan, als in een kinderlijk machtsspel.

De rechter liet de zaal ontruimen, en wees Costello nog eens terecht, dreigde ermee hem van de getuigengstoel te verwijderen en zijn eerdere uitspraken te schrappen.

Dat was geen goede start. Bovendien leek het Openbaar Ministerie maandag en dinsdag veel meer uit Costello te halen dan de verdediging. Costello had tegenover de advocaat van de verdediging ontkend dat hij uit was op Cohen als cliënt, en ook dat hij namens Trump druk wilde uitoefenen op Cohen om in het gelid te blijven. Uit mailverkeer met een collega bleek dat Costello niet de waarheid had gesproken. ‘Punt is’, schreef hij in zijn mail, ‘om Cohen het juiste te laten doen zonder hem de indruk te geven dat we instructies van Giuliani en de president volgen’. Dat overvleugelde de ‘leugens’ van Cohen die Costello in de verf wou zetten. Het Openbaar Ministerie kon geloofwaardig argumenteren dat Cohen tegenover Costello had ontkend dat hij belastend materiaal over Trump had, omdat hij vermoedde dat Costello dat zou doorspelen aan de toenmalige president.

Costello was de enige getuige van de verdediging, op een kort technisch getuigenis na. Donald Trump, die voor het proces had gezegd dat hij wou getuigen, verkoos dat niet te doen.

60.000 dollar gestolen

De moeizame passage met Costello overschaduwde de toegeving van Cohen, dat hij de Trump Organization voor 60.000 dollar had bestolen. Hij had 20.000 dollar betaald aan een firma die een peiling in het voordeel van Trump zou ombuigen, maar 50.000 dollar doorgerekend aan Trump. Omdat de Trump Organization die bedragen verdubbelde, om ook de belastingen van Cohen te dekken, werd de diefstal van 30.000 dollar verdubbeld tot 60.000 dollar.

‘Je pleegde diefstal bij de Trump Organization?’ vroeg advocaat Todd Blanche namens de verdediging.

‘Yes sir’, antwoordde Cohen.

Cohen zei later dat het voor hem een soort compensatie was, nadat Trump zijn eindejaarspremie in 2016 met tweederde had verminderd.

Dat speelde in meerdere richtingen. Wat Cohen toegaf, is een zwaarder misdrijf dan wat in dit proces aan Trump ten laste wordt gelegd. Het manipuleren van een opiniepeiling, wat hij duidelijk op vraag van Trump deed, werpt ook niet meteen een goed licht op Cohen en Trump. Maar dat hij de diefstal grif toegaf, kan misschien de kaduke geloofwaardigheid van Cohen wat opkrikken. En stond de jury ervan te kijken dat iemand die jarenlang in alle kleuren van de regenboog gelogen en gedreigd heeft, ook diefstal pleegde?

Eerder had de verdediging al twijfel doen rijzen bij een getuigenis van Cohen over een cruciaal telefoongesprek met Trump.

Hoe liggen de kansen?

Nadat de laatste getuige, Robert Costello, was uitgepraat, stuurde rechter Merchan de jury voor bijna een week naar huis. Pas volgende week dinsdag, na een verlengd weekend, wordt ze terugverwacht voor de slotpleidooien. Volgende week woensdag of eventueel donderdag beginnen de juryleden dan hun beraadslaging.

Hoe staan de zaken ervoor?

Dit was altijd de slapste van de vier strafzaken die tegen Trump lopen. De regionale rechtbank van New York nam een strafzaak in handen die een federale procureur eerder had afgewezen. Het Openbaar Ministerie probeert een zelden aangewende techniek waarbij een lager vergrijp wordt gekoppeld aan een ander misdrijf om uit te komen bij een gecombineerd hoger misdrijf.

Het lagere vergrijp is boekhoudkundige fraude. Michael Cohen betaalde het zwijggeld aan Stormy Daniels uit eigen zak, en bij de terugbetaling door de Trump Organization en door Trump als privépersoon werd het geld foutief geboekt als advocatuurkosten. Of Donald Trump persoonlijk die foute boeking heeft bevolen, heeft het Openbaar Ministerie niet bewezen. Maar er waren voldoende getuigen die aangaven dat Donald Trump, die een deel van de cheques aan Cohen ondertekende, heel nauwlettend zijn zaken in de gaten hield. De diefstal van Cohen wijst dan weer in de andere richting: Trump, die volgens meerdere getuigen elke cent omdraait, werd 60.000 dollar lichter gemaakt zonder dat hij het in de gaten had.

(lees verder onder de preview)

Het tweede misdrijf is volgens het Openbaar Ministerie: de boekhoudkundige fraude gebeurde intentioneel, om de verkiezingen onrechtmatig te beïnvloeden. Na het Access Hollywood-schandaal, waarin Trump pochte dat hij vrouwen ongestraft bij de ‘pussy’ kon grijpen, kon zijn campagne zich geen slecht nieuws meer veroorloven. En dus betaalde hij (via Cohen) zwijggeld aan Stormy Daniels, enkele dagen voor de presidentsverkiezingen van 2016.

Dat deel van de beschuldiging ligt het moeilijkst. De campagne had zeker de bedoeling slecht nieuws te weren. Dat werd al helemaal in het begin van het proces duidelijk, toen uitgever David Pecker van boulevardblad National Enquirer uitlegde dat hij een vriendenakkoord gesloten had met Trump en Cohen om slecht nieuws tegen te houden, en om opgeklopt goed nieuws over Trump en (doorgaans valse) aantijgingen tegen Trumps rivalen prominent te publiceren.

Maar om vanuit dat algemeen en ongeschreven akkoord te besluiten dat ook de boekhoudkundige noodgreep bij het zwijggeld voor Daniels onder die noemer viel, is een hele stap verder.

Fondswerving

Er wacht het Openbaar Ministerie een hele opgave om dat alles in het slotpleidooi aannemelijk en bevattelijk te maken.

De verdediging, die overigens blijft ontkennen dat er een seksueel rendez-vous tussen Trump en Daniels is geweest, kan argumenteren dat Trump in de eerste plaats zijn familie wou beschermen en niet de verkiezingen. Er is niets onwettigs aan zwijggeld, zei Blanche, en ‘er is niets mis mee te betalen om een valse beschuldiging tegen te houden’. Helemaal aan het begin van het proces had hij ook al gezegd dat er niets fout mee is om een verkiezing te beïnvloeden.

Vele getuigen konden vertellen dat de campagne in de dagen van het zwijggeld voor Daniels in crisis verkeerde. Dat maakte onder meer Trumps communicatieverantwoordelijke Hope Hicks duidelijk. Maar zij ging in de twee richtingen: er was die crisis, maar er speelde ook een persoonlijk element. Trump wou niet dat het nieuws over Stormy Daniels echtgenote Melania bereikte. Het Openbaar Ministerie moet in het slotpleidooi aannemelijk maken dat het element verkiezingen sterker doorwoog dan het element Melania.

De centrale getuige van het Openbaar Ministerie, Michael Cohen, is een lastige klant. Ongeliefd, onbehouwen, leugenachtig, verbaal gewelddadig en misschien fysiek ook. Vindt de jury hem, ondanks zijn vele fouten, een geloofwaardige getuige? In principe maakt het voor dit proces niet uit of er iets geweest is tussen Trump en Stormy Daniels. Het zwijggeld kan evenzeer in strijd zijn met de kieswet, of het nu een leugen of een waarheid toedekte. Maar gelooft de jury Daniels in al haar details, en neemt ze de verdediging kwalijk dat ze de ‘affaire’ ontkent?

Het Openbaar Ministerie kan dan weer argumenteren dat Cohen, die tien jaar voor Trump werkte, niet slechter of leugenachtiger was dan zijn baas.

Hoe de jury de weken van getuigenissen verteert, is open vraag. Eén jurylid dat Trump het voordeel van de twijfel gunt, volstaat om een veroordeling te voorkomen.

Op één punt is dit proces al een succes voor Trump. Zijn fondswerving is in een hogere versnelling gesprongen. De voorbije weken zamelde hij meer geld in dan rivaal Joe Biden.