Trump wil uit klimaatakkoord, maar: ‘De VS onderhandelen gewoon mee’

‘Trump wil uit het klimaatakkoord stappen, maar de VS blijven nog een paar jaar aan boord’, zegt Lien Vandamme, klimaatexpert bij 11.11.11.

Kunnen de VS zomaar uit een akkoord stappen?

Lien Vandamme: Het klimaatakkoord is zo ontworpen dat landen niet zomaar van de ene dag op de andere afscheid kunnen nemen. Pas vlak voor de presidentsverkiezingen van 2020 kunnen de VS eruit. Nu zijn ze nog altijd een volwaardig ondertekenaar en blijven ze mee onderhandelen. Veel Amerikaanse steden en bedrijven zijn het niet eens met hun president, en blijven inzetten op een duurzame economie. Op de klimaattop die in november in Bonn werd gehouden, zaten de Amerikaanse onderhandelaars gewoon mee aan tafel.

Probeerden ze een spaak in het wiel te steken?

Vandamme: Ik was ook in Bonn, en ik hoorde dat de Amerikaanse onderhandelaars best constructief uit de hoek kwamen. Het zijn trouwens nog altijd zo goed als allemaal mensen die onder president Barack Obama het klimaatakkoord van Parijs hebben onderhandeld. Zolang de discussies technisch bleven en niet politiek werden, droegen zij hun steentje bij. Toch moet het niet vanzelfsprekend zijn om op dit moment klimaatonderhandelaar voor de VS te zijn. In 2018 komt er nog een klimaattop, in het Poolse Katowice. Die is belangrijker dan Bonn, want dan moeten er stevige beslissingen genomen worden over de invoering van het akkoord van Parijs. De landen zullen dan overeenstemming moeten bereiken over regels en richtlijnen. Er zal gediscussieerd worden over de ambities van de verschillende landen. Voor België geldt alvast dat de ambitie stevig omhoog moet.

De Fiji-eilanden waren voorzitter van de top in Bonn. Het was de eerste keer dat de top werd geleid door een land dat in zijn voortbestaan wordt bedreigd door de klimaatverandering. De verwachtingen waren hooggespannen, want in het verleden werd er bij de onderhandelingen nooit echt veel rekening gehouden met die gebieden. Omdat Fiji extreem kwetsbaar is, werd gehoopt dat er concrete beslissingen zouden worden genomen over financiële bijstand aan ontwikkelingslanden. Dat viel lelijk tegen, er werd alleen beslist dat er volgend jaar in Polen verder over gepraat wordt. Omdat er dan al stevig over harde maatregelen wordt onderhandeld, zou de problematiek van de ontwikkelingslanden weleens ondergesneeuwd kunnen raken.

Stort het klimaatakkoord als een kaartenhuisje in wanneer de VS zich in 2020 effectief terugtrekken?

Vandamme: In juni werd gevreesd dat andere landen Trump zouden volgen. Maar bijna meteen werd duidelijk dat alle andere ondertekenaars wél verder willen met Parijs, inclusief China, een land dat nog niet zo heel erg lang geleden met de vinger werd gewezen. Er is nu een nieuwe dynamiek ontstaan die het grote belang van dat akkoord extra in de verf zet. De enige twee andere landen die Parijs eerst niet zagen zitten, zijn ondertussen bijgedraaid. Nicaragua heeft getekend en Syrië is op weg naar ondertekening. Op dit moment zijn de VS het enige land ter wereld dat eruit wil. Het toont meteen hoe geïsoleerd Donald Trump is.