Trump vraagt Europese landen om Iran-deal op te geven (en een nieuw akkoord te sluiten)
In een reactie op de Iraanse raketaanvallen op Amerikaanse doelwitten in Irak heeft president Donald Trump woensdag bijkomende economische sancties tegen Teheran aangekondigd. Voor het overige toonde ook hij zich terughoudend na de aanvallen van Iran. De NAVO en de VN reageren positief.
Trump, geflankeerd door vicepresident Mike Pence, ministers en topmilitairen, sprak vanuit het Witte Huis de natie toe na de Iraanse raketaanvallen op de Iraakse basissen van Aïn al-Assad en Erbil. Hij bevestigde dat de aanvallen geen Amerikaanse of Iraakse slachtoffers hebben geëist. Ook de materiële schade aan de basissen is volgens de president ‘minimaal’. ‘Iran lijkt gas terug te nemen. Dat is een goede zaak voor alle betrokken partijen en een heel goede zaak voor de wereld.’
Iran bestempelde de raketaanvallen als een vergelding voor de dodelijke raid op topgeneraal Qassem Soleimani, de bevelhebber van de beruchte al-Qudsbrigade die vorige week in Irak werd geveld door een Amerikaanse drone. De eliminatie van de, dixit Trump, ’topterrorist’ Soleimani bracht het conflict tussen de Republikeinse regering in Washington en het islamitische regime in Teheran de voorbije dagen naar een kookpunt.
Trump dreigde ditmaal zelf ook niet met nieuwe militaire acties. De toespraak leek dan ook de indruk van vele waarnemers te bevestigen dat beide partijen niet aansturen op een militaire escalatie in de regio. Wel kondigde de president aan dat de VS onmiddellijk bijkomende economische sancties tegen Teheran invoeren. De VS handhaven al zware economische sancties tegen het land sinds Trump zijn land twee jaar geleden terugtrok uit het internationale akkoord over het nucleaire programma van Iran.
Die sancties blijven van kracht ’tot Iran zijn gedrag verandert’, verzekerde Trump. Het ‘dwaze’ internationale akkoord met Iran heeft het regime volgens hem enkel maar financiële armslag gegeven om de regio te destabiliseren en terreur te zaaien in landen als Jemen, Syrië en Afghanistan. ‘De raketten die vorige nacht naar ons en onze bondgenoten zijn afgevuurd, werden betaald met fondsen die beschikbaar werden gemaakt door de vorige regering’, kloeg Trump.
Trump lanceerde ook een nieuwe oproep aan China, Rusland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk om het akkoord op te geven, en een nieuwe overeenkomst met Iran te maken ‘die de wereld veiliger en vreedzamer maakt’. ‘De VS zijn klaar om vrede te sluiten met iedereen die dat wil.’ De Amerikaan zei ook dat hij de NAVO zal vragen om ‘veel meer betrokken’ te zijn in het Midden-Oosten. Hij wees er nog eens fijntjes op dat de VS onafhankelijk zijn geworden op vlak van energie. ‘Wij zijn onafhankelijk, en hebben geen olie uit het Midden-Oosten nodig.’
NAVO-baas akkoord
Secretaris-generaal Jens Stoltenberg van de NAVO is woensdag dan ook in een telefoongesprek met de Amerikaanse president Donald Trump overeengekomen dat het militair bondgenootschap meer zal beginnen doen in het Midden-Oosten.
Trump heeft in het telefoontje, net als in zijn verklaring rond de crisis met Iran, een grotere betrokkenheid van de NAVO in de regio ‘gevraagd’. Beiden mannen bereikten overeenstemming over het feit dat de ‘NAVO vanaf nu meer zou kunnen bijdragen aan de regionale stabiliteit’, zo staat in een verklaring van het Noord-Atlantisch Bondgenootschap.
VN reageren ‘verheugd’
De Verenigde Naties interpreteren de houding van de VS in het conflict met Iran als een vorm van de-escalatie of ontmijning van het conflict. De VN baseren zich daarvoor op de toespraak van president Trump.
‘Wij verheugen ons over alles wat er op wijst dat leiders afstand nemen van een nog grotere confrontatie tussen beide landen en er alles aan doen om een escalatie of verergering te vermijden’, zei de woordvoerder van VN-secretaris-generaal António Guterres woensdag in New York.
Even voordien hadden de VN nog gezegd dat een escalatie in het conflict in het Midden-Oosten moest vermeden worden. ‘Het is onze gemeenschappeijke plicht om alle inspanningen te ondernemen die nodig zijn om een oorlog in de Golftregio te vermijden, want zoiets kan de wereld zich niet veroorloven’, aldus de woordvoerder van de baas van de VN