Trump krijgt steun in Congres voor erkenning Jeruzalem, wereld reageert ongerust
In het Congres hebben de Republikeinen en een deel van de Democratische oppositie de beslissing van de Republikeinse president Donald Trump om Jeruzalem als hoofdstad van Israël te erkennen, woensdag verwelkomd. De EU en de internationale gemeenschap reageren ongerust.
‘Deze dag was al lang verwacht’, zei de Republikeinse voorzitter Paul Ryan van het Huis van Afgevaardigden. Hij ging nog verder dan de president en noemde Jeruzalem de ‘ondeelbare’ hoofdstad van de staat Israël. ‘Het is een historisch feit en geen voorwerp van debat.’
‘Indien de realiteit erkennen geweld veroorzaakt, zijn het zij die geweld plegen die in de fout gaan, en niet de waarheid’, voegde meerderheidsfractieleider Kevin McCarthy eraan toe.
Eenzelfde geluid weerklonk bij Democraten die traditioneel pro-Israëlisch zijn. Als voorzitter van de commissie voor Buitenlandse Zaken in het Huis zei Eliot Engel dat de Israëlische regering reeds in Jeruzalem zetelt. De aankondiging van Trump is enkel een ‘correctie van een schande die al decennialang blijft duren’.
Talrijke Democraten zijn dan weer niet te spreken over de presidentiële aankondiging. Zij vrezen een opflakkering van geweld, in het bijzonder tegen Amerikaanse belangen en Amerikanen in de regio. ‘Bij gebrek aan een onderhandelde regeling tussen Israël en de Palestijnen riskeert het verhuizen van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem onnodig grote manifestaties te ontlokken, de spanningen aan te zwengelen en het bereiken van vrede nog te bemoeilijken’, zei de Democratische fractieleidster in het Huis, Nancy Pelosi. Republikeins senator John McCain betreurde de methode. ‘De vragen omtrent het uiteindelijk en finaal statuut van Jeruzalem dienen door de Israëli’s en Palestijnen opgelost in het kader van een internationaal vredesproces’, zei hij.
Afkeur in Europa
De Europese Unie reageert woensdagavond ‘zeer verontrust’ op de speech. EU-topdiplomate Federica Mogherini vreest de gevolgen ervan voor de kansen op vrede tussen Israël en de Palestijnen. Ze roept alle partijen in de regio op tot kalmte en terughoudendheid.
‘Het standpunt van de EU blijft onveranderd. De verwachtingen van beide partijen moeten worden ingelost. Via onderhandelingen moet een weg gevonden worden naar een oplossing voor de status van Jeruzalem als toekomstige hoofdstad van beide staten’, aldus Mogherini. De hoge vertegenwoordiger van het EU-buitenlandbeleid benadrukt dat de unie en haar lidstaten de internationale consensus over Jeruzalem zullen blijven respecteren, ‘ook over de locatie van hun diplomatieke vertegenwoordiging’, tot de finale status van Jeruzalem is uitgeklaard. En ze verzekert dat de EU blijft gaan voor een tweestatenoplossing.
De Franse president Emmanuel Macron noemde de beslissing van Trump eerder al ‘betreurenswaardig’ en riep op ’ten allen prijze geweld te vermijden’. De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei de beslissing ‘niet te steunen’. In Rome wordt dan weer ‘bezorgd’ gereageerd.
België
Belgisch premier Charles Michel reageerde nog niet. Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders benadrukte dat binnen de internationale gemeenschap ‘veel bitterheid’ heerst over de beslissing van Trump.
De Unie van Progressieve Joden België spreekt van een ‘een totaal onevenwichtige situatie’. ‘Dit is een oorlogsdaad die zeker en vast niet zal bijdragen tot een rechtvaardige oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict’, zegt Henri Goldman van de UJPB.
‘In 1947 was Jeruzalem geen deel van het opdelingsplan van Palestina’, zegt Goldman. In dat plan vormden Jeruzalem en omliggende gemeenten een zone waarvoor een speciaal regime gold, en die bestuurd werd door de VN. Israël annexeerde de stad snel, maar ‘dat gebeurde buiten het internationaal recht om, de reden waarom de landen die Israël zelfs het meest van al steunen geen ambassade hebben in Jeruzalem’. ‘Israël is de enige staat die de beslissing van Donald Trump steunt. Soort zoekt soort. De regering-Netanyahu is de meest rechtse uit de geschiedenis van Israël, en dat is niet anders met Trump in de VS’, zegt Goldman, hoofdredacteur van het Franstalige magzine Politique. ‘Trump verklaart hiermee de politiek van annexatie en kolonisatie van de Israëlische regering geldig.’
De UPJB is geen lid van het Coördinatiecomité van Joodse Organisaties in België (CCOJB).
‘Onverantwoordelijk’
De VN lieten bij monde van secretaris-generaal Antonio Guterres gelden dat het statuut van Jeruzalem enkel via onderhandelingen vast te stellen is en dat er ‘geen plan B’ is voor een tweestatenoplossing.
Saudi-Arabië veroordeelt de beslissing. In een mededeling noemt het koninkrijk de aankondiging van Trump ‘ongerechtvaardigd en onverantwoord’.
Jordanië sprak van een ‘schending’ van het internationaal recht. Turkije sloot zich daarbij aan en noemde bij monde van minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu de beslissing van Trump ‘onverantwoord’. In Istanboel zijn er al demonstraties geweest aan het Amerikaanse consulaat. Het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken zei te vrezen voor instabiliteit.
Canada tot slot verklaarde dat het niet van plan is om het voorbeeld te volgen van Washington en de Canadese ambassade te verhuizen. ‘Het standpunt van Canada is dat de status van Jeruzalem alleen kan opgelost worden als onderdeel van een algemene oplossing voor het Palestijns-Israëlische conflict’, zei buitenlandminister Chrystia Freeland, die opriep tot kalmte.
De president van Indonesië, het grootste moslimland, waarschuwde de VS dat de ‘eenzijdige’ erkenning van Jeruzalem de wereldvrede kan bedreigen. ‘Indonesië roept de Verenigde Staten op om te overwegen die beslissing in te trekken’, reageerde Joko Widodo. De Amerikaanse ambassadeur in Jakarta zal op het matje geroepen worden, meldt Widodo nog.
De Maleisische premier Najib Razak ging zelfs zo ver alle moslims wereldwijd op te roepen ‘om duidelijk te maken dat we tegen zijn’.