Tommy Robinson is vrij. Eerder vandaag won de Brit, de vroegere leider van de rechts-extremistische English Defense League, zijn beroepszaak tegen een gevangenisstraf van dertien maanden voor belemmering van de rechtsgang. Zijn supporters geloven dat zijn voorwaardelijke vrijlating de deur heeft opengegooid naar een hoofdrol in een nieuwe, Europese populistische beweging.
Tot voor kort leek Tommy Robinson een leven bestemd in het rafelige randgebied van radicaal, islamofobisch rechts. Met een respectabele kerfstok (hij was een voetbalhooligan en is berecht voor geweldpleging, verstoring van de openbare orde, drugsbezit en hypotheekfraude), dankt hij zijn reputatie vooral aan de vechtpartijen van zijn English Defense League. Een gevangenisstraf eerder dit jaar veranderde zijn perspectieven. De leider die in 2016 niet meer dan 200 supporters kon enthousiasmeren voor Pegida UK, is nu een internationaal gefêteerde ‘martelaar voor vrijheid van meningsuiting’.
De gang van zero to hero begon in mei. Robinson werd gearresteerd toen hij op de stoep van het hooggerechtshof in Leeds rechtstreeks verslag deed van een proces waar vier verdachten terecht stonden voor seksueel misbruik. De rechter had publicatie van het proces beperkt. Het was de tweede keer dat Robinson een zedenzaak livestreamde voor zijn aanhangers. De gevangenisstraf, hoewel niet uitzonderlijk, was aan de zware kant.
Voor de rechter had Robinson het recht op een eerlijk proces gehinderd. Maar voor zijn aanhangers, die Robinsons livestream binnen enkele uren 250.000 keer bekeken hadden, was de 35-jarige activist gestraft omdat hij er een andere, onbetamelijke mening op na hield. Robinson propageert een rechtstreekse connectie tussen islam en seksueel misbruik van tieners door Brits-Pakistaanse bendes in Engelse steden.
Zijn hechtenis leidde tot protesten in Manchester, Leeds, Europa en de Verenigde Staten. De grootste demonstraties vonden plaats in Londen waar supporters van Robinson de nazigroet brachten en agenten bekogelden. 630.000 mensen tekenden een petitie voor zijn vrijlating. Geert Wilders en anderen uit het topje van Europas populistische kring maanden de Britse autoriteiten aan de gevangenispoort voor Robinson te openen. Trumps vroegere vertrouwensman Steve Bannon beschreef de gedetineerde als de ‘fucking ruggengraat van dit land’.
Kamerleden en liberale activisten waarschuwen dat voor ultrarechtse activisten de campagne ‘Free Tommy’ een speerpunt is voor het opzetten van een ‘racistische straatbeweging’. Het fragiele, politieke klimaat zou er rijp voor zijn. Sinds het referendum over brexit is er een scherpe toename van haatmisdaden en islamofobische aanslagen in het Verenigd Koninkrijk (VK). Het is onwaarschijnlijk dat uittreding de verdraagzaamheid zal bevorderen. De kans is groter dat de fall out van de echtscheiding juist toenemende boosheid en ontevredenheid zal zijn. Het broeierige landschap na brexit kan uiterst rechts helpen om eindelijk door te breken.
En niet alleen in het VK. Robinson heeft het afgelopen jaar steun gezocht en gevonden bij de Amerikaanse alt-right. Een neoconservatieve denktank uit Philadelphia beweert op te draaien voor zijn juridische kosten. Bannon heeft grote plannen met Robinson, gelooft Joe Mullhall van de organisatie Hope Not Hate die Robinson sinds 2009 volgt. De Amerikaan heeft plannen voor een nieuwe, Europese beweging. The Movement moet een einde maken aan de liberale traditie van de EU en als het kan aan de EU zelf. Een relatief jonge Brit met internationale bekendheid en een redelijk grote exreem-rechtse aanhang, kan daarbij een leidersrol spelen.
‘Robinson komt de gevangenis uit als een superster. Hij is charismatisch, een sleutelfiguur’, zei Mullhall tegen de Guardian vorige week. De Britse activist zal niet weg te slaan zijn bij Fox News de komende weken. Hij is waardevol voor een internationale rechtse beweging. Minder zeker is of hij een Amerikaanse gefinancierde en georganiseerde groep kan helpen om bij de Europese parlementsverkiezingen volgend jaar de bijl te zetten aan de fundamenten van de Europese Unie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
