Theresa May waarschuwt: ‘Scenario dreigt waarbij we EU nooit verlaten’

De Britse premier vraagt de Europese leiders om ‘nog één extra duwtje’ om het echtscheidingsakkoord door het Britse parlement te krijgen.

De tijd dringt voor Theresa May, wil ze haar echtscheidingsakkoord met de EU nog voor de brexit op 29 maart door het parlement krijgen. Volgende week dinsdag moet het Lagerhuis opnieuw stemmen, maar zonder Europese toegevingen voor de backstop – die een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland moet vermijden – ziet het er niet goed uit.

De deal heeft nog maar ‘één extra duwtje nodig’ om door het parlement te geraken, zei ze vrijdag tijdens een bezoek aan het kuststadje Grimsby, in het graafschap Lincolnshire. Ze roept de leiders van de andere 27 EU-lidstaten op dat extra duwtje te geven. ‘Het is in ons beider belang” dat Groot-Brittannië de deur van de Europese Unie met een akkoord achter zich dichttrekt’, zei May.

De Britse premier lijkt de verantwoordelijkheid voor een mislukking zo steeds meer in Europese schoenen te willen schuiven. Eerder op de dag deed minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt al een duit in het zakje. ‘Als Brussel geen toegevingen doet, zullen de onderlinge relaties jarenlang vergiftigd zijn’, zei hij op de Britse radio. ‘We willen vrienden blijven met de EU. Maar dat vereist dat Europa flexibel is en begrijpt dat we nu een zeer duidelijke vraag hebben. We vragen geen onredelijke dingen.’

Dat de Europese Unie onder die druk bezwijkt, is twijfelachtig. Hoofdonderhandelaar Michel Barnier en de andere Europese leiders hebben tot nog toe altijd gezegd dat het bestaande terugtrekkingsakkoord – met daarin de backstop – onder geen beding opnieuw onderhandeld wordt. De Britten zouden nu azen op een soort bijlage met daarin de juridische garantie dat de backstop tijdelijk is en dat de Britten er na een soort opzegtermijn zelf uit kunnen stappen, maar ook dat ligt erg moeilijk.

Niet alleen de EU komt onder druk te staan, May probeert ook de harde brexiteers binnen haar Conservatieve partij schrik aan te jagen. Als haar deal niet door het parlement geraakt, ‘dan dreigt de crisis, of zelfs een scenario waarin de brexit er gewoon niet komt’, zei ze.

Nieuwe gesprekken

Brexitminister Stephen Barclay en juridisch adviseur Geoffrey Cox zakten begin deze week af naar Brussel voor onderhandelingen met Barnier. Dat verliep naar verluidt erg stroef.

De gesprekken krijgen normaal gezien dit weekend een vervolg, al zijn Barclay en Cox voorlopig nog in Londen. De ambassadeurs van de 27 andere lidstaten worden vrijdagmiddag rond 15 uur wel verwacht aan het Schumanplein voor een vergadering over de brexit. May zelf zou zondagavond of maandag naar Brussel komen voor een ontmoeting met de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker.

Het Britse Lagerhuis buigt zich dinsdag opnieuw over het echtscheidingsakkoord. Schieten ze dat opnieuw af, en stemmen ze daarna ook tegen een brexit zonder akkoord, dan wenkt het uitstel. Maar ook dat is niet zaligmakend volgens May. ‘De EU zou nieuwe voorwaarden kunnen opleggen, en dat kan leiden tot een vorm van brexit die niet aansluit bij waar het volk voor heeft gestemd.’