Texas versus Biden: de slag om migratie

In VS-rechtbanken en aan de grens met Mexico is er een strijd aan de gang over wie migratie mag reguleren. De staat Texas vindt dat de federale overheid in gebreke blijft, en wil een eigen uitzetbeleid organiseren. Prikkeldraad en de Nationale Garde zijn al paraat.

Het was de voorbije week even niet meer te volgen. Texas heeft een wet gestemd – S.B.4 – die de staat toelaat mensen die illegaal aanwezig zijn op het grondgebied gevangen te nemen en na een snelle gerechtelijke procedure uit te zetten. Die wet zou begin maart van kracht worden, maar de regering Biden tekende verzet aan. Een federale rechter blokkeerde de wet, waarna een beroepsprocedure op gang kwam. Het federaal Hooggerechtshof besliste dinsdag – met conservatieve rechters voor en progressieve rechters tegen – om de wet toch de deblokkeren en de beroepsrechtbank die zich over de zaak buigt tot spoed aan te manen. Enkele uren was Texas – zover als S.B.4 strekt – gemachtigd om zelf op te treden tegen migranten. Sheriffs van lokale politiediensten, die niet het personeel, de financiering of – in vele gevallen – de zin hadden om zich op migranten te storten, zetten zich schrap voor wat komen kon. Daarop besliste de beroepsrechtbank om inderdaad de urgentie te tonen waar het Hooggerechtshof om vroeg. Er werd snel een hoorzitting in de zaak georganiseerd. In afwachting van een uitspraak ten gronde blokkeerde het beroepshof toch weer de wet.

Wat het beroepshof ook beslist, S.B.4 zal allicht opnieuw voor het het Hooggerechtshof komen. Velen zagen de heel tijdelijke deblokkering door het Hooggerechtshof als een teken dat de betwiste Texaanse wet enige sympathie vindt bij de (conservatieve) Opperrechters van het land, die momenteel de meerderheid uitmaken.

De nieuwe wet past in een serie pogingen van Texas om zelf greep te krijgen op het migratiebeleid. In principe is migratie federale materie, maar de federale overheden, regering en parlement, kunnen maar geen compromis en financiering vinden om de verwerking van migratiedossiers vlot te trekken, of om het grensverkeer in ordelijke banen te leiden. Het systeem hobbelt van crisis naar crisis. Wachttijden voor wie asiel aanvraagt zijn immens – 6 jaar is niet uitzonderlijk – en in afwachting van de afhandeling verdwijnen asielzoekers in het land. Een compromis dat eerder dit jaar in de Senaat werd uitgewerkt, werd verticaal geklasseerd nadat Donald Trump duidelijk maakte dat zo’n compromis zijn presidentscampagne niet ten goede zou komen. De impasse heeft niet alleen Trump als vader. De Democraten verwijten de Republikeinen hardvochtigheid, de Republikeinen verwijten de Democraten laksheid. Sommige Democraten vinden dat Biden te veel het beleid van Trump kopieert…

Politiek efficiënte bussen

Greg Abbott, de Republikeinse gouverneur van Texas, de grote pleitbezorger van S.B.4, werkte eerder een plan uit om zoveel mogelijk migranten met bussen naar Democratische staten en steden te transporteren. Steden als New York, Denver en Chicago – in theorie steden die pro-migratie zijn – konden de toekomende mensen maar moeilijk opvangen. De opvang haalde bovendien de budgetten van de steden overhoop, zonder dat er afdoende federale compensatie tegenover stond. Dat waren allemaal aspecten, kon Abbott beweren, waar grensstaten zoals Texas al jaren mee te kampen hadden gehad. Door de migratiecrisis te verplaatsen naar Democratische steden wist Abbott het debat aan te zwengelen, en bij te dragen tot wat peilingen vaststellen: dat bewoners van de VS negatiever staan tegenover migratie en migranten dan in het verleden, en migratie tot een hoofdthema in de komende presidentsverkiezingen maken.

Nadat de migrantenbussen een effect hadden, gingen Abbott en zijn diensten ook aan het werk aan de grens zelf. Abbott liet de grensmuur uitbreiden en met voor 11 miljoen dollar aan prikkeldraad beveiligen. Hij plaatste barrières in de Rio Grande om de overtocht van de grensrivier te bemoeilijken. Hij liet de Nationale Garde van zijn staat uitrukken om de grens te bewaken en illegale oversteken te verhinderen. In één geval, aan het stadje Eagle Pass, waar eind vorig jaar tienduizenden migranten passeerden, maakte hij met zijn prikkeldraad een federaal opvangcentrum voor migranten ontoegankelijk. Het Hooggerechtshof besliste naderhand dat de federale overheid die prikkeldraad weer mocht verwijderen.

Alles samen investeert Texas vele miljarden.

Abbott beweert zelf dat zijn ingrepen geleid hebben tot een dip in het aantal migranten dat illegaal de Texaanse grens oversteekt. Volgens de gouverneur zijn er ook zonder S.B.4 al 41.000 arrestaties gebeurd in Texas – op basis van illegale doortocht van eigendommen.

Er zijn op dit ogenblik inderdaad beduidend minder migranten en asielzoekers die in Texas de grens oversteken. Maar vorig jaar waren er ook dips en pieken in het aantal aankomsten. En resultaten voor februari tonen dat er een omgekeerd evenredige toename van migranten was in buurstaten New Mexico, Arizona en Californië, waar geen militaire beveiliging van de grens is georganiseerd.

Men kan zich ook afvragen hoe lang de prikkeldraad van Texas de migratiestroom zal tegenhouden. Donderdag brak een groep van zo’n honderd migranten bij El Paso door de barrières, en voorbij de leden van de Nationale Garde. Enkelen werden gearresteerd, de meesten werden later in de asielprocedure verwerkt door de (federale) grenspolitie, om vervolgens in bussen te worden getransporteerd.

Mexico wil van geen staten weten

Los van de efficiëntie hebben ngo’s en sommige politiediensten (de Texaanse stad El Paso maakt deel uit van de overheden die verzet hebben aangetekend tegen wet S.B.4) bezwaren tegen de militaire aanpak van migratie. Ze vrezen dat Texas niet alleen geen opgeleide politiediensten of rechters heeft om met migratie om te gaan, maar dat de uitzetting van sans-papiers een geval zal worden van latino-profilering. In een stad als El Paso, waar de grote meerderheid van de bevolking latino is, kan elke bewoner zich vogelvrij gaan voelen bij een Texaanse zoektocht naar illegalen.

Een ander punt is onopgelost. Om mensen uit te kunnen zetten heeft Texas de medewerking van Mexico nodig. En in dit Mexicaans verkiezingsjaar zijn kandidaten op één punt eensgezind: ze willen niet met VS-staten over migratie onderhandelen, maar wel met de federale overheid.

Abbott kan geen kant op met Mexico, hij kan de rechtszaken rond S.B.4 verliezen, maar politiek gesproken is zijn optreden lonend. Terwijl de federale overheden zwalpen in het migratiedossier, grijpt hij in. Hij drukt Democraten met de neus op de gevolgen van hun beleid. Bevriende Republikeinse staten willen een deeltje van Abbotts glorie meepikken, en sturen leden van hun eigen Nationale Garde naar Texas om bijstand te verlenen.