De IS zal ondergronds gaan en zich hergroeperen, zegt de Italiaanse terrorisme-expert Loretta Napoleoni.
20 OKTOBER 2017
De Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) roepen de overwinning uit op IS-bolwerk Raqqa.
Nu het kalifaat gevallen is, zijn duizenden IS-strijders op de vlucht. Waar zijn ze naartoe?
Loretta Napoleoni: Ten eerste: ik sta nog altijd achter mijn standpunt dat we destijds een deal hadden moeten sluiten met de IS. Laat ze hun kalifaat behouden zolang ze niet uitbreiden. Dat is niet gebeurd. Ten tweede: ik heb nooit geloofd in de enorme aantallen bij hun beweging. Ik denk dus dat er niet zo bijster veel leden zijn overgebleven. De verhalen dat ze naar Europa gaan, geloof ik evenmin: wat zouden ze daar moeten zoeken na drie intensieve jaren bij de IS? Logischer is dat ze zich in het woestijngebied bij de Syrisch-Iraakse grens schuilhouden.
Ze kunnen ook naar het zuiden. Dat gebied is onder controle van het Syrische leger, maar ook daar heb je grotendeels woestijn, tot ver in Saudi-Arabië, wat het makkelijker maakt om je te bewegen, vooral ’s nachts. IS-strijders kunnen opgaan in de bedoeïenengroepen die in het gebied rondtrekken.
Waar het op neerkomt, is dat de IS een paar jaar ondergronds zal gaan om zich te hergroeperen. Net zoals Al-Qaeda dat in 2005 heeft gedaan.
Egypte is een tikkende tijdbom, en een aantrekkelijk land voor de IS
Officieel is er een breuk tussen Al-Qaeda en de IS. Zit de kans erin dat ze een nieuwe overeenkomst aangaan?
Napoleoni: Zeker. Die is er al. Zo groot is het verschil tussen de twee bewegingen niet. Ze hanteren beide dezelfde ideologie – de naam of het logo zijn irrelevant. Waar het over gaat, zijn de sektarische botsingen in het Midden-Oosten. Die laten ruimte aan extreme groeperingen.
Maar de regering in Syrië staat opnieuw sterk. De Syrische president Bashar al-Assad zal niet toelaten dat Al-Qaeda en de IS opnieuw groot kunnen worden. Dus trekken ze elders heen.
Naar welke landen kunnen ze dan, bijvoorbeeld?
Napoleoni: Onder andere Jordanië. De Jordaanse regering is behoorlijk repressief, maar er zijn ontzettend veel vluchtelingenkampen en het is niet te controleren wat daar gebeurt. Het is goed mogelijk dat net daar een nieuwe IS of een soortgelijke groepering ontstaat. Saudi-Arabië is ook een optie. Kroonprins Mohammed bin Salman wil de wereld laten zien hoe ruimdenkend hij is: hij stopt corrupte figuren in de gevangenis, vrouwen mogen auto rijden… Allemaal goed en wel, maar in realiteit gaat het er in zijn land repressiever toe dan ooit. De IS kan er de grens oversteken, ondergronds gaan en financiële steun zoeken. Ook Irak zal een aantrekkelijke bestemming blijven. Rustig wordt het er voorlopig niet, met de problemen tussen de regering en de Koerden en met ook nog eens de hete adem van Iran in de nek.
Verwacht wordt dat de IS zich vooral in Libië en Egypte zal hergroeperen.
Napoleoni: Dat zijn allebei aantrekkelijke landen voor de IS. Vooral Egypte zie ik als tikkende tijdbom. Het land is overbevolkt, de armoede is groot. En de Sinaï is al jarenlang een broeihaard van terrorisme – het zit daar als het ware in de genen. Ook op geopolitiek vlak is Egypte gunstig: de Sinaï vormt een link tussen Jordanië, Irak, Syrië, Palestina en Noord-Afrika.
Knacks jaaroverzicht 2017
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
