‘Terreuractie van Hamas zal ook politieke gevolgen hebben voor de regering-Netanyahu’

Professor Herman Matthijs (UGent en VUB) staat stil bij de kostprijs van het Israëlische leger en de gevolgen van de recente gebeurtenissen voor de regering van Benjamin Netanyahu.

Vijftig jaar na de verrassingsaanval op de Joodse feestdag ‘Yom Kippur’ werd Israël opnieuw zwaar aangevallen. Het dure militaire- en inlichtingenapparaat had daarover geen indicaties. De Hamas-aanval vanuit de Gaza-strook heeft geleid tot een Israëlische versie van 9/11 en de aanval op Pearl Harbor. Vooral over de werking van de zuidelijke militaire sector, worden er veel kritische vragen gesteld.

Kostprijs

De geopolitieke locatie van Israël vereist wel een serieuze inspanning als het gaat over de nationale veiligheid. Het militair budget van de Israëlische republiek bedraagt dit jaar zowat 25 miljard dollar. In vergelijking tot de NAVO-landen situeert de Israëlische legerbegroting zich tussen Canada (28 miljard dollar) en Polen (17 miljard dollar). Israël heeft wel maar een bevolking van ongeveer 9,5 miljoen inwoners en een BBP van ongeveer 500 miljard dollar.  De militaire uitgaven in verhouding van het BBP liggen in Israël met 5,3 procent zeer hoog. Van andere NAVO-leden is dit het hoogst in Griekenland (3,54 procent BBP) en de Verenigde Staten (3,46 procent BBP).

Naast een professioneel leger van zowat 170.000 mensen heeft Israël ook een dienstplicht van 36 maanden voor mannen en 24 maanden voor dames. Dat wil zeggen dat er steeds minstens 300.000 mensen onder de wapens zijn, en dat kost geld.  

Het meeste materieel voor de luchtmacht is afkomstig vanuit de Verenigde Staten (zo zijn er 109 F-15’s, 175 F-16’s, 39 F-35A-toestellen, en 48 Apache gevechtshelikopters). Israël is ook het enige land ter wereld dat een eigen versie heeft gekregen van de F-16, namelijk de ‘i’ versie. De Democraten en de Republikeinen zijn in Washington DC al begonnen zijn aan een harde campagne in aanloop naar de presidentsverkiezingen. Ze zijn het bijgevolg niet over veel zaken eens, behalve als het gaat om steun te verlenen aan de Israëlische staat. Tel Aviv zal genoeg geld en wapens krijgen om Hamas aan te pakken. Traditioneel onderhoudt de invloedrijke joodse lobby in de VS, goede relaties met de Democratische partij.      

Daarnaast heeft Israël de laatste jaren aardig wat geïnvesteerd in zijn marine. Het land beschikt ondertussen reeds over zes conventionele duikboten, hoogstwaarschijnlijk uitgerust met ballistische langeafstandsraketten, om Iran onder schot te houden. Dergelijke aankopen kosten al snel 3 miljard dollar per stuk. Daar bovenop heeft het land de beschikking over zes korvetten, een 20-tal raketboten enzovoort. Uiteraard dient dit alles ter bescherming van de kustlijn van ongeveer 185 kilometer aan de Middellandse Zee en de strategische ingang naar de zuidelijke haven Eilat. Nog belangrijk om hierbij op te merken is dat in de Israëlische territoriale wateren recent belangrijke olievelden zijn ontdekt.

Technologie

Israël is erg sterk op het vlak van technologie, ICT en zeker in relatie tot de veiligheids- en militaire sector. Zowat 90 Israëlische bedrijven staan genoteerd op de technologiebeurs Nasdaq.  Al die technologische kennis inzake beveiliging werd ook gebruikt aan de grens met Gaza, maar een groot succes bleek het daar niet.

(Lees verder onder de preview.)

Wat militair ook in het oog springt is het succesvolle ‘Iron dome’-systeem of het schild tegen afgevuurde raketten. Dat systeem is ontwikkeld door het Israëlische bedrijf Rafael en wordt mede ondersteund door de Amerikaanse patriots (kostprijs 1,1 miljard dollar per stuk).  Opvallend is wel dat Israël zijn ‘ijzeren koepel‘-systeem recent ook heeft verkocht aan… Cyprus.

Politiek

De terreuractie van Hamas zal politieke gevolgen hebben voor de zittende rechtse regering onder leiding van Likud-leider en Eerste Minister Benjamin ‘Bibi’ Netanyahu. Zijn conservatieve partij leidt niet alleen de huidige regering, maar levert ook de Ministers van Landsverdediging (Yoav Gallant), Buitenlandse Zaken (Eli Cohen) en Inlichtingsdiensten (Gila Gamliel). Wellicht zullen in de nabije toekomst hier een aantal verantwoordelijken worden aangeduid.

Bovendien zullen er zeker vragen worden gesteld bij de werking van de ilitaire geheime dienst (Aman) en de buitenlandse inlichtingsdienst (Mossad). Ook de chef-staf van het IDF, Lt. Generaal Herzl  Halevi, zal het mogen uitleggen. Niet onbelangrijk detail: deze Halevi was tussen juni 2018 en maart 2021 de bevelhebber van de zuidelijke militaire sector. Ten slotte zal ook de huidige militaire chef van het zuidelijk gebied, generaal-Majoor Yaron Finkelman, op de rooster worden gelegd. Netanyahu zal vooral een moeilijke tegenstander hebben aan oppositieleider Benny Gantz, een gewezen IDF chef-staf.

Deze hele terreurzaak wordt geen interessant verhaal voor de politiek onoverwinnelijk geachte ‘Bibi’.