Donald Trump zal voor de verkiezingsdag van 8 november nog wel vier comebacks maken, maar ten gronde ziet het er slecht uit voor hemzelf en zijn partij. Hij wil ondanks die peilingen winnen. Hillary Clinton daarentegen heeft de wind in de zeilen, en wordt overspoeld met niet altijd gewenste steunbetuigingen.
Sinds de video uit 2005 vrijdag publiek werd, is de Trumpcampagne van koers veranderd.
Drie weken geleden stond Donald Trump in de peilingen zo goed als op dezelfde hoogte met Hillary Clinton, en was de strategie erop gericht de basis te verbreden – een gooi te doen naar meer vrouwen, meer hoger geschoolden, en zo mogelijk ook minderheden te bereiken al heeft Trump vooral latino’s maar ook zwarten beledigd en liggen zijn kansen bij deze groepen slecht.
Maar het eerste debat en het obsessief katten van de kandidaat op het overgewicht van Miss Universe Alicia Machado kostten hem aanhang, en deden de deur grotendeels dicht naar de doelgroepen die men voor uitbreiding viseerde.
I’m sooo done. If you can’t stand up for women & unendorse this piece of human garbage, you deserve every charge of sexism thrown at you. 12
— Marybeth (@MBGlenn) October 11, 2016
De video maakt dat nog erger. Republikeinse vrouwen verlaten hun partij of desavoueren de kandidaat. Marybeth Glenn, een Republikeinse vrouw uit Wisconsin, begon haar eigen Twittertirade tegen Republikeinen die Trump ondanks de video blijven ondersteunen. De tweets werden tienduizenden keren gedeeld, onder meer door J. K. Rowling, de auteur van de Harry Potter-serie.
When you wake up to find that @jk_rowling retweeted you. pic.twitter.com/PaI20NxMvH
— Marybeth (@MBGlenn) October 11, 2016
Tweeledige strategie
Geen enkele vrouwelijke Republikeinse senator zal voor Trump stemmen.
Met het tweede debat, bericht de Wall Street Journal, was er binnen zijn campagne een nieuwe aanpak afgesproken. Men zou voortaan de uitbreiding van het kiespubliek vergeten, en op twee dingen mikken: dat de eigen achterban massaal gaat kiezen, en dat die van Hillary Clinton zoveel mogelijk thuisblijft. De kritiek op de eigen partij past in de poging om de eigen achterban op te jutten. De kritiek op de Clintons wil het tweede bereiken (en zal tegelijk ook de eigen achterban plezieren).
Volgens de Wall Street Journal waren de vier vrouwen, die Trump voorstelde voor het tweede debat, al aanwezig voor het eerste. Toen achtte de campagne het niet opportuun om de vrouwen op te voeren. Drie van hen beschuldigden Bill Clinton van seksueel wangedrag, de vierde vrouw, die op haar twaalfde verkracht werd, klaagt over Hillary die haar verkrachter verdedigde (moest verdedigen, want het was een opdracht van de rechtbank). Hillary Clinton deed dat onder meer door het slachtoffer te beschuldigen van rijke fantasie en flirterig gedrag.
De Trumpcampagne zal zowel spelen op Trump als vrijbuiter, recht voor de raap, die tegen de schenen van het establishment schopt en het belang van het volk wil behartigen, als op de Clintons als langdurig deel van dat establishment, met alle kwalijken eigenschappen vandien – vriendjespolitiek, zelfverrijking etc.
De politiek van verbrande aarde tegenover de eigen partij is een onderdeel van deze strategie.
Het is een riskante strategie. Trump heeft zich feitelijk zelden aan de kant van het volk geschaard – als miljardair buit hij juist de privileges van het establishment uit. En de vraag is ook of er niet al zoveel kwalijke dingen over de Clintons verteld zijn, dat de nieuwe campagne niet veel indruk meer zal maken. Tijdens recente meetings is Trumps publiek meer dan ooit opgezweept, en als Hillary Clinton ter sprake komt, wordt er nog luider dan anders ‘sluit haar op’ geroepen. De haat voor de Clintons motiveert vele Republikeinen, maar houdt hij ook Democraten thuis op verkiezingsdag? Werkt zijn voornemen om Clinton te laten vervolgen niet juist contraproductief bij deze groep?
Trump, bericht de Wall Street Journal, is in zijn sas met de nieuwe strategie. Hij voelt zich inderdaad “bevrijd” van ketenen en voor campagne alsof de voorverkiezingen opnieuw zijn begonnnen.
Maar is zijn enthousiaste achterban groot genoeg om een overwinning uit de brand te slepen? De positie van confrontatie met de eigen partij – sommigen noemen het een burgeroorlog – kan leiden tot het verlies van de Republikeinse meerderheid in de Senaat, en eventueel zelfs in het Huis van Afgevaardigden.
Hillary rechts en links
Bij de Democraten kun je deze dagen de vreugdesprongetjes zien. De peilingen zijn goed, de Republikeinen vechten onderling, en degenen met bedreigde zetels zitten tussen hamer en aambeeld: leunen ze te dicht bij Trump aan dan verliezen ze andere delen van het electoraat, maar gaan ze te ver weg bij Trump dan boycot Trumps aanhang hun kandidatuur.
Maar ook bij Clinton zijn er problemen.
WikiLeaks lekt ongeveer dagelijks e-mails, die het oude beeld van de corrumpeerbare Clintons bevestigen. Vooral de lekken uit haar duurbetaalde toespraken voor onder meer banken tonen dat ze voor een gegoed publiek heel andere standpunten verdedigde dan in deze campagne – pro open grenzen, voor zelfregulering van Wall Street. Dat verschil tussen privé-standpunten en openbare standpunten, dat ze in een van de toespraken expliciet verdedigde, was precies wat haar Democratische rivaal Bernie Sanders haar tijdens de voorverkiezingen verweet.
De Clintoncampagne gaat niet ten gronde in op de beschuldigingen, probeert het Russische aspect te benadrukken. Men doet er verontwaardigd over dat Poetin invloed probeert uit te oefenen op de Amerikaanse verkiezingen en dat Trump zo vaak lovend over Poetin heeft gesproken.
Terwijl Trump duikt in de peilingen, geraakt Hillary niet boven 46 procent uit. Ze is stukken minder populair dan de mensen die haar op campagne helpen: president Barack Obama, Michelle Obama, Elizabeth Warren, Sanders zelf.
Van neocons tot Sanders
De Clintoncampagne wordt ook gehinderd door een hutsepot van steunbetuigingen, waarbij de ene steun de andere irriteert.
Zo heeft ongeveer de hele groep neoconservatieven, die samen met George W. Bush de oorlog in Irak planden, ofwel steun toegezegd aan Hillary ofwel in elk geval grote afkeuring voor Trump te kennen gegeven. Oer-neocon Paul Wolfowitz, bijvoorbeeld, heeft al laten weten dat hij “wellicht” zijn stem aan Hillary zal geven.
Die neocons zien Hillary, die voor hun oorlog stemde, als een medehavik – en hun steun is dan weer een doorn in het oog van de Sanders-aanhangers.
Groepen die bij Sanders aanleunen, en die in het kiesplatform van de Democratisch partij veel linkse standpunten binnengehaald hebben, willen zich na verkiezing van Hillary “kritisch” opstellen, hebben ze al aangekondigd.
Na de verkiezingen kondigt zich een breder probleem aan. Stel dat Trump 35 of 40 procent van de stemmen haalt van mensen die Clinton beschouwen als de baarlijke duivel – iemand die – dat is hun karikatuur – hun wapens zal afnemen en abortus zal legaliseren tot de geboorte. Zijn kiezers zijn ervan overtuigd dat Clinton het Hooggerechtshof zal vullen met mensen die haar daarin steunen.
De kater van 8 november
Trump heeft al herhaaldelijk gesuggereerd dat er tijdens de verkiezingen geknoeid zal worden. Zullen zijn kiezers het resultaat aanvaarden? En hoe zullen ze reageren?
Er is – als je naar de meetings kijkt – een hemelsbreed verschil. Bij Hillary Clinton zie je meer vrouwen, alle kleuren van de regenboog, en een veeleer welvarend, of dan toch goed gekleed publiek, vaker fit en gezond. Bij Trump zie onder meer fragmenten van de witte onderklasse, mensen met overgewicht, honkbalpetten, jeans en rafelige T-shirts. Als Hillary verkozen wordt, beschouwt het publiek van Trump dat als een kaakslag van de elite aan het “bedrogen Amerika”.
En zelfs buiten de strikte aanhang van Trump is er een meerderheid van Amerikanen die vindt dat het met het land de verkeerde kant opgaat. Een verkiezing van Hillary Clinton biedt voor hen geen koerswijziging.
Als daarentegen Trump verkozen wordt, beschouwt plusminus 60 procent van de bevolking dat als de onbegrijpelijke overwinning van een gevaarlijk, racistisch, seksistisch, autoritair man.
Er zullen na 8 november heel veel mensen met een kater ontwaken.
Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
