Paul Rusesabagina, de Belgische Rwandees die bekend is door de film ‘Hotel Rwanda’ en tot een celstraf van 25 jaar werd veroordeeld wegens ’terrorisme’, wordt zaterdag vrijgelaten. Dat heeft de Rwandese minister van Justitie Emmanuel Ugirashebuja gezegd aan persagentschap Bloomberg.
Eerder raakte bekend dat Rusesabagina’s gevangenisstraf was ‘verzacht’. Dat gebeurde nadat Rusesabagina in een brief clementie had gevraagd aan Rwandees president Paul Kagame. De negentien andere veroordeelden, onder wie voormalig minister van Jeugd Callixte Nsabimana, zullen ook worden vrijgelaten.
‘Niemand moet zich illusies maken over wat dit betekent. Er is een consensus dat serieuze misdaden werden begaan, waarvoor ze ook werden veroordeeld’, aldus regeringswoordvoerder Yolande Makolo. ‘Volgens de Rwandese wet vlakt verzachting van straf de onderliggende veroordeling niet uit.’
Rusesabagina gaat na zijn vrijlating Rwanda verlaten en naar de Verenigde Staten reizen. Daarvoor maakt hij eerst een tussenstop in Qatar, liet de Qatarese regering weten.
Wrevel in VS
Rwandees regeringswoordvoerder Stéphanie Nyombayire liet vrijdag via Twitter nog weten dat beslissing kadert in een verlangen om de banden met de Verenigde Staten te ‘herstarten’.
De veroordeling van Rusesabagina had voor wrevel gezorgd tussen Washington en Kigali. In mei 2022 verklaarden de Verenigde Staten nog dat Rusesabagina ‘onrechtmatig’ werd vastgehouden. De Rwandese president Paul Kagame reageerde daarop dat de Verenigde Staten hem niet konden ‘intimideren’. Daarnaast hadden de bilaterale relaties ook te lijden onder de vermoedelijke Rwandese steun voor een rebellengroep die het oosten van Congo onveilig maakt.
De 68-jarige Rusesabagina zat sinds augustus 2020 in de cel, nadat hij onder verdachte omstandigheden werd gearresteerd toen hij uit een vliegtuig stapte waarvan hij dacht dat het op weg was naar Burundi. Rusesabagina werd beroemd door de film ‘Hotel Rwanda’ uit 2004, die vertelt hoe de gematigde Hutu die het Hotel Mille Collines uitbaatte, meer dan duizend mensen redde tijdens de genocide van 1994. Daarbij werden volgens de Verenigde Naties 800.000 mensen gedood, voornamelijk uit de Tutsi-minderheid.
België verwelkomt de beslissing van de Rwandese regering. ‘We hopen dat hij spoedig met zijn familie zal worden herenigd’, zo reageert het bureau van minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR).
‘Gedurende zijn hele detentie heeft België via zijn minister van Buitenlandse Zaken bij de Rwandese autoriteiten aangedrongen op een oplossing voor de situatie van Paul Rusesabagina. Het ministerie en onze ambassade in Kigali hebben hem consulaire bijstand verleend, waaronder regelmatige bezoeken in de gevangenis en door in contact te blijven met zijn familie in België’, klinkt het in een persbericht.
