De Amerikaanse econoom Nouriel Roubini voorspelde de financiële crisis van 2008. Hij is er zeker van dat de corona-epidemie Trump zijn herverkiezing zal kosten.
Nouriel Roubini is een van bekendste en meest invloedrijke economen van zijn generatie. Hij voorspelde trefzeker het barsten van de Amerikaanse vastgoedbubbel en de financiële crisis van 2008, en voorzag de Griekse schuldencrisis die eruit voortvloeide. Roubini, intussen wereldberoemd vanwege zijn gewaagde voorspellingen, keek opnieuw in zijn glazen bol. Niet alleen ziet hij het coronavirus ontaarden in een ramp voor de wereldeconomie, de pandemie zal de Amerikaanse president Donald Trump zijn tweede ambtstermijn door de neus boren.
Hoe erg is de corona- epidemie voor China en voor de wereldeconomie?
Nouriel Roubini: Ze is veel erger dan beleggers hebben ingeschat, en wel om vier redenen. Ten eerste is de epidemie van een Chinees probleem geëscaleerd tot een pandemie. Ten tweede is ze nog lang niet uitgewoed. De gevolgen zijn niet te overzien, maar politici schijnen dat niet te beseffen.
Deze situatie is veel erger dan een miljoen vluchtelingen op weg naar Europa.
Wat bedoelt u daarmee?
Roubini: Kijk naar uw eigen continent. Europa is bang om zijn grenzen te sluiten, wat een grote vergissing is. In 2016 werd het Schengenakkoord de facto opgeschort, als antwoord op de vluchtelingencrisis. Maar deze situatie is veel erger dan een miljoen vluchtelingen op weg naar Europa. De grenzen van Italië zouden onmiddellijk dicht moeten.
Welke zijn de andere redenen?
Roubini: Iedereen verwacht een V-vormige recessie, een plotse, scherpe terugval met een even snel herstel. Maar dat is onzin, mensen houden zichzelf voor de gek. Het is zuivere wiskunde: als de Chinese economie in het eerste kwartaal met 2 procent krimpt, dan moet er in de volgende drie kwartalen een groei van 8 procent volgen om uit te komen bij de 6 procent groei op jaarbasis die voor het uitbreken van het virus werd verwacht. Blijft de groei vanaf het tweede kwartaal op 6 procent steken, wat een veel realistischer scenario is, dan klokt de Chinese economie eind dit jaar af op groeicijfers tussen de 2,5 en de 4 procent. Voor China zou dat een recessie betekenen, en voor de wereld een zware schok.
U ziet nog een vierde inschattingsfout die beleggers maken?
Roubini: Iedereen gaat ervan uit de beleidsmakers kordaat zullen reageren, maar ook dat is fout. De markten zijn volstrekt misleidend. Neem nu het fiscale beleid: fiscale instrumenten werken uitsluitend in landen zoals Duitsland, in andere landen zoals Italië ontbreekt daarvoor de nodige speelruimte. Maar zelfs als je die weg wilt bewandelen, vergt de politieke besluitvorming veel soebatten en onderhandelen. Zes tot negen maanden gaan zo voorbij, wat veel te lang is. De waarheid is: ook zonder virus had Europa fiscale stimuli nodig. Italië balanceerde al langer op de rand van de recessie, net zoals Duitsland. Maar zelfs nu willen Duitse politici niet van stimuli horen, terwijl hun land erg blootgesteld is aan de toestand in China. De aanpak van de hele crisis is lachwekkend, zoals vaak lopen de politici achter de feiten aan. De crisis zal uit de hand lopen en escaleren tot een catastrofe.
Welke rol kunnen de centrale banken spelen?
Roubini: De Europese Centrale Bank en de Bank of Japan wagen zich nu al in negatief rentegebied. Ze zouden natuurlijk de rente op deposito’s nog verder kunnen verlagen om leningen aan te moedigen, maar het gunstige effect daarvan op de markten zal niet langer dan een week duren. Deze crisis is een bevoorradingsshock, en die kun je niet verhelpen met monetaire of fiscale maatregelen.
Wat kan dan wel helpen?
Roubini: Het is wachten op een medische oplossing. Monetaire of fiscale maatregelen hebben nu eenmaal weinig zin als je geen eten of drinkwater hebt. Als deze crisis uitmondt in een globale recessie volgt er automatisch een financiële crisis, aangezien de schuldengraad is opgelopen terwijl de Amerikaanse huizenmarkt in een bubbel zit zoals in 2007. Dankzij de economische groei was er tot dusver geen sprake van een tijdbom. Dat gaat nu dus veranderen.
Zullen de Chinezen door deze crisis anders gaan aankijken tegen hun overheid?
Roubini: Van zakenlui verneem ik dat de situatie in China veel erger is dan de overheid officieel toegeeft. Een vriend in Shanghai zit al wekenlang opgesloten in zijn huis. Ik verwacht geen revolutie, maar het is duidelijk dat de Chinese overheid een zondebok nodig zal hebben.
Zoals?
Roubini: Denk maar aan vorige epidemieën zoals de varkens- en de vogelgriep, of aan de studentenopstand in Hongkong. Telkens weer deden er samenzweringstheorieën de ronde. Ik ga ervan uit dat China gaat stoken in Taiwan, Hongkong of wie weet zelfs in Vietnam. Ze zullen de betogers in Hongkong hard aanpakken, of straaljagers door het Taiwanese luchtruim jagen om de Amerikaanse militairen te provoceren. Eén vonk in de Straat van Formosa en je krijgt een militair conflict. Geen open oorlog tussen China en de Verenigde Staten, maar wel een of andere vorm van escalatie. Precies wat Amerikaanse regeringsleden zoals minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo of vicepresident Mike Pence wensen, net zoals heel wat anderen in Washington DC.
Deze crisis is een zware klap voor de globalisering. Speelt dat in de kaart van politici zoals Donald Trump, die vindt dat Amerikaanse bedrijven niet in het buitenland horen te produceren?
Roubini: Hij zal uiteraard proberen er zijn voordeel mee te doen. Maar het plaatje zal helemaal veranderen zodra het virus Amerika voluit treft. Je kunt wel muren bouwen, maar daarmee houd je corona niet tegen. In mijn thuisstad New York bleven mensen al massaal weg uit restaurants, bioscopen en theaters, toen er nog niemand was besmet.
Een ideaal scenario voor een paniekzaaier zoals Donald Trump.
Roubini: Integendeel. Dit kost hem zijn herverkiezing, zeker weten.
Waarom bent u daar zo zeker van?
Roubini: Omdat er een groot risico op een oorlog tussen Amerika en Iran in de lucht hangt. Washington is uit op een regimewissel en zal Iran platbombarderen. Maar Iraniërs plooien niet onder dat soort leed, neem dat maar van mij aan. Ik ben een Iraanse Jood, ik ken hen. Iraniërs zelf wensen op hun beurt een regimewissel in Amerika. De spanningen zullen de olieprijzen door het dak jagen, wat onvermijdelijk tot Trumps verkiezingsnederlaag zal leiden.
Zo’n vaart zal het toch wel niet lopen?
Roubini: Zo is het in het verleden altijd gegaan. Ford verloor de verkiezingen van Carter na de olieschok van 1973, Carter verloor van Reagan door de tweede oliecrisis van 1979, Bush verloor van Clinton na de Koeweit-invasie. De Democraten staan er qua presidentskandidaten niet goed voor, maar toch is Trump er geweest. Dat mag je gerust citeren.
Hebben we dat goed begrepen: een oorlog met Iran is dé manier om Trump te verslaan?
Roubini: Absoluut, en het loont de moeite. Nog eens vier jaar Trump betekent een economische oorlog.
Kunnen beleggers zich schrap zetten om de schok op te vangen?
Roubini: Ik verwacht dat de beurzen tegen eind dit jaar met 30 tot 40 procent de dieperik ingaan. Mijn advies: stop je geld in contanten en veilige staatsobligaties, zoals Duitse Bunds. De koersen zijn negatief, maar wat dan nog? Dat betekent dat ze alleen maar zullen stijgen, er valt op die manier veel geld te verdienen. En zelfs als ik het mis heb en de aandelen stijgen maar met 10 procent, dan nog is er geen man overboord. Het komt erop aan je in te dekken tegen een crash. Better safe than sorry is mijn motto.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
