China heeft zijn militaire drills rond Taiwan afgesloten. Voorlopig toch. Knack.be sprak met enkele Taiwanezen. Vandaag de 39-jarige trader Chih Wei Wu uit Taipei, die veel tijd in China en Hongkong heeft doorgebracht. Hij mist vooral respect van China voor de eigenheid van de Taiwanezen en het democratisch karakter van het eiland.
‘Ik heb in principe geen probleem met een vereniging met China, maar de manier waarop ze hun eigen wil opleggen en een hereniging proberen af te dwingen kan er voor mij niet door. Dus mocht China een democratisch systeem hebben en in echte dialoog willen gaan, dan kunnen China en Taiwan terug één land worden.’ Chih Wei vergelijkt het met het hof maken van een vrouw. ‘Als je op haar afstapt en ze heeft geen interesse, kan je haar toch niet gewoon kidnappen? Ze zal je willen leren kennen als je affectie toont en met haar spreekt. Het respect moet wederzijds zijn.’
Het één-Chinabeleid stelt dat het vasteland van China en Taiwan één ondeelbaar land zijn, maar zit er in de praktijk een onafhankelijke regering in Taiwan. Voor Peking is dat principe de hoeksteen van de relatie met Taiwan en met alle landen wereldwijd.
‘Ik ga gewoon naar het strand zoals iedereen. De raketten kunnen me weinig schelen’
Toen in 1949 de leden van de Nationalistische Partij (Kuomintang, KMT) van Chiang Kai-shek van het Chinese vasteland moesten vluchten omdat ze de burgeroorlog tegen de Communisten van Mao hadden verloren, vestigden ze zich in Taiwan. Daar hielden ze net als de Communisten vast aan het idee van één ondeelbaar China. Laat wel duidelijk wezen: in hun ogen was de nationalistische regering in Taipei de wettige, volgens Peking waren dat de communisten op het vasteland. Het was en bleef één land, zowel in de ogen van de communisten als van de nationalisten. Commentatoren spreken graag over de Consensus van 1992, toen beide partijen opnieuw met elkaar in dialoog gingen.
De huidige president Tsai Ing-wen van de Democratisch Progressieve Partij (DPP) erkent de Consensus van 1992 niet. Voor haar is dat ongeveer gelijk aan het systeem van ‘één land, twee systemen’ in Hongkong. Ze werd in 2016 tot president verkozen. De jaren daarop verloor ze echter aan populariteit. Naar schatting een miljoen van de 23 miljoen Taiwanezen werkten intussen in China. Het aggressievere optreden van de Volksrepubliek heeft Tsai echter de wind terug in de zeilen gezet. Ook haar beleid tijdens de covidcrisis kreeg veel lof. Ze won de verkiezingen van 2020 opnieuw. Haar partij respecteert de status quo. Dat betekent dat Taiwan officieel als de Republiek China (Republic of China, ROC) met zijn eigen democratisch regeringssyteem en munt te boek staat en zo internationale handelsrelaties verzorgt, maar niet uitgesproken voor Taiwanese onafhankelijkheid en naamsverandering staat.
Unfazed: People in Taiwan’s southern city of Kaohsiung are not bothered by China’s live-fire exercises just a few kilometers off the coast. pic.twitter.com/XHimancoj5
— TaiwanPlus (@taiwanplusnews) August 4, 2022
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
‘Ik handel in alcohol en doe allerlei logistieke zaken’, zegt Chih Wei Wu. ‘Ik heb dubbele nationaliteit. Ik ben zowel Canadees als Taiwanees en ongehuwd. Ik ben opgegroeid in Taiwan, maar het middelbaar heb ik in Canada gedaan. De voorbije zeven jaar heb ik vaak tussen China, Hongkong en Taiwan gependeld.’
Taiwanezen kunnen in en uit China reizen als ze een Taiwan Compatriot Permit hebben. Dat is een identiteitsdocument uitgereikt door het Ministerie van Openbare Veiligheid van de Volksrepubliek. China erkent het Taiwanees paspoort niet.
‘Ik was in 2019 in Hongkong’, vervolgt Chih Wei. ‘Daar waren toen grote protesten tegen China aan de gang. Ik heb dat dus persoonlijk ervaren en zag het systeem in Hongkong voor mijn eigen ogen ineenstuiken.’
Ik geloof niet in in ‘1 land, 2 systemen’. Ik was in Hongkong bij de protesten en zag het systeem voor mijn ogen ineenstuiken.
Hij doelt daarmee op Hongkong en het regeringssysteem van ‘één land, twee systemen’. Dat is het officieel beleid in China uitgedacht door Deng Xiaoping in de jaren 80 voor de hereniging met Hongkong. Het moest ervoor zorgen dat Hongkong en Macau hun eigen economisch en administratief beleid konden behouden en verregaande autonomie genieten op wetgevend, uitvoerend en rechterlijk vlak, inclusief buitenlandse handel. De centrale regering is verantwoordelijk voor buitenlands beleid en defensie. Hongkong heeft daarvoor de Basic Law, een mini-grondwet die al die bevoegdheden en mensenrechten en vrijheden garandeert.
In 2019 kwamen er echter miljoenen mensen op straat toen er een nieuwe wet werd ingevoerd in de voormalige Britse kroonkolonie. De uitleveringswet maakt het de autoriteiten van Hongkong mogelijk om verdachten van een misdrijf uit te leveren aan landen waarmee het geen uitleveringsakkoord heeft. Tegenstanders vrezen dat met de nieuwe wet ook critici en activisten aan China worden uitgeleverd.
Chinese zakenmannen testen je zelfbewustzijn constant met de vraag of je Chinees bent’
Chi Wei verdedigt het recente bezoek van Pelosi aan Taiwan: ‘Ze heeft toch de vrijheid om overal naartoe te reizen waar ze heen wil’, zegt hij. Over de Chinese reactie: ‘Het lijkt me allemaal militair theater van China. Ze voeren een show op voor hun eigen publiek.’ Hij gelooft niet dat China nu gaat aanvallen. ‘Volgens mij zijn ze niet in staat om dat te doen. De Amerikanen en Canadezen zijn hier. Ik geloof ook de Britten en de Japanse Zelfverdedigingstroepen.’ Hij is in elk geval niet geïntimideerd. ‘De mensen in Taiwan zijn niet echt bezorgd. We gaan door met ons dagelijks leven’, stelt hij kordaat. ‘Ik ga gewoon naar het strand zoals iedereen.’
Een half jaar geleden was Chih Wei nog in de Chinese stad Shenzen. Hij zegt dat hij daar zes maanden verbleef. ‘Het ging mensen onder de huid als ze doorhadden dat ik eigenlijk een Taiwanees ben. Ze vragen je voortdurend of je jezelf als Chinees ziet’, vertelt de handelaar. ‘Ik weet niet goed wat daarop te antwoorden. Ze vragen het niet bepaald vriendelijk. Vooral Chinese zakenmannen testen graag je zelfbewustzijn.’ Volgens Chih Wei heeft het veel met Chinese opvoeding te maken. ‘Ik heb sommige vrienden en tegenwoordig posten ze niets anders dan foto’s van militaire zomerkampen op WeChat’, zegt hij. ‘Ze kleden hun kinderen op als kleine soldaten. Dan zie je plots 9-jarige ventjes met geweren op een paal schieten. En ineens doen ze dat allemaal’, vindt Chih Wei.
En dan moet hij lachen. ‘Er is echt iets grappig. Ik drijf veel handel en ineens begint China met de regel dat ‘Made in Taiwan’ niet door mag. We kunnen dus niks exporteren. Ik had gedacht dat het met Republic of China, de officiële naam van Taiwan, nog zou gaan, maar nu moet elke naam er gewoon af.’ Voor hem heeft Taiwan nog één bijkomend probleem. ‘We hebben een brain drain van jonge mensen. Dus we hebben immigranten van betere kwaliteit nodig zodat we meer zaken kunnen doen’, vindt hij. Hij zegt dat Taiwan achteruit gaat economisch. ‘Tussen Hongkong, China en Taiwan hebben wij duidelijk de slechtste infrastructuur.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
