In Myanmar heeft het leger regeringsleider en Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi en andere leiders van regeringspartij NLD opgepakt en de noodtoestand voor een jaar afgekondigd. Voormalig generaal Myint Swe is aangesteld als waarnemend president. Het leger belooft nieuwe verkiezingen te houden. De staatsgreep wordt internationaal veroordeeld.
Dat er wat gaande was in Myanmar, werd eerst gemeld door de BBC, die een woordvoerder van de regeringspartij aan de lijn kreeg.
De woordvoerder, Myo Nyunt, zei in een telefonisch interview dat behalve Aung San Suu Kyi ook president Win Myint en andere leiders opgepakt werden. Hij verwachtte zelf ook gearresteerd te zullen worden. ‘We hebben gehoord dat ze vastgehouden wordt in Naypyidaw (de hoofdstad van het land, red.), we gaan ervan uit dat het leger een staatsgreep aan het organiseren is’.
De staatstelevisie meldde ’technische problemen’, waardoor het niet mogelijk was uit te zenden. Ook waren alle telefonische verbindingen en internetverbindingen met de hoofdstad verbroken of ten minste verstoord.
Enkele uren later werkte ten minste één tv-zender weer wel: Myawaddy TV, de militaire tv-zender, kondigde aan dat het leger de macht had gegrepen en voor een jaar de noodtoestand had afgekondigd. Een voormalig generaal, Myint Swe, is aangesteld als waarnemend president.
In de straten van hoofdstad Naypidaw en Rangoon, de grootste stad, patrouilleren soldaten. Voorlopig zijn er geen berichten over geweld.
Betwiste verkiezingen: ‘Duizenden honderdjarigen’
De staatsgreep in het Zuidoost-Aziatische land gebeurde enkele uren voor een nieuw verkozen parlement zou samenkomen.
Het Myanmarese leger had vorige week laten weten dat het een staatsgreep niet uitsloot als het geen mogelijkheid kreeg om de verkiezingsresultaten van afgelopen november te verifiëren.
Het leger gewaagde van grote onregelmatigheden tijdens die verkiezingen. Legerwoordvoerder generaal-majoor Zaw Min Tun zei toen dat de verkiezingen ‘noch vrij noch eerlijk’ waren verlopen. Hij claimde dat er ten minste 8,6 miljoen gevallen van fraude waren geregistreerd, waaronder duizenden honderdjarigen en minderjarige kiezers.
Het parlement, waar de National League for Democracy (NLD) partij van Aung San Suu Kyi 396 van de 476 zetels behaalde, weigerde een buitengewone zitting bijeen te roepen over de beschuldigingen.
Lees verder onder de foto
De internationale reputatie van Aung San Suu Kyi mag de voorbije jaren een duik genomen hebben, ze blijft populair bij de Myanmarese bevolking.
Niet alleen de militairen hadden kritiek op de uitslag. Ook mensenrechtenorganisaties hebben de legitimiteit van de verkiezingen van november in twijfel getrokken, zij het om andere redenen dan het leger. In gebieden waar etnische partijen een goede kans hadden om te winnen, werden verkiezingen afgelast wegens ‘veiligheidsredenen’. De 600.000 Rohingya, aan wie het Myanmarese staatsburgerschap wordt ontzegd, mochten niet stemmen.
Nieuwe verkiezingen
Het Myanmarese leger heeft na de staatsgreep beloofd nieuwe verkiezingen te houden. De macht wordt overgedragen aan de winnende partij als de noodtoestand is beëindigd.
De strijdkrachten, die in het verleden tientallen jaren over het land heersten, beloofden vast te houden aan een ‘echte meerpartijendemocratie’. Ze stelden in een verklaring op Facebook dat de aankomende verkiezingen ‘vrij en eerlijk’ zullen zijn.
Lees verder onder de foto
Reacties
Aung San Suu Kyi roept intussen de bevolking op de militaire putsch ‘niet te aanvaarden’. Dat is te lezen in een brief die haar partij, de Nationale Liga voor Democratie (NLD), via de sociale media heeft verspreid.
‘De acties van het leger maken van het land opnieuw een dictatuur’, stelt de partij in de verklaring namens Suu Kyi. ‘Ik spoor mensen aan dit niet te accepteren en met hun hele hart te protesteren tegen de staatsgreep.’
Op Facebook publiceerde de partij ook een oproep om te gaan demonstreren.
De VS, Australië en VN-secretaris-generaal Antonio Guterres hebben al aangedrongen op een onmiddellijke vrijlating van Aung San Suu Kyi en andere leden van haar partij. Volgens Guterres zal de Veiligheidsraad in de komende dagen vergaderen over de situatie in Myanmar.
Het grote buurland China sprak de hoop uit dat de partijen in Myanmar onderling een oplossing vinden binnen het kader van de grondwet, zodat de ‘politieke en sociale stabiliteit’ beschermd kunnen worden. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken stelde dat het probeert een beter beeld te krijgen van de situatie. Myanmar is voor China een belangrijke partner in zijn ‘Nieuwe Zijderoute’, de economische en commerciële ontwikkelingsstrategie gebaseerd op samenwerking met landen in de regio.
De Europese Unie veroordeelt de staatsgreep in Myanmar in scherpe bewoordingen. Zowel Raadsvoorzitter Charles Michel als de hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Josep Borrell, waren op Twitter scherp voor de militairen en de aanhouding van onder meer regeringsleider Aung San Suu Kyi.
https://twitter.com/eucopresident/status/1356138619019341826Charles Michelhttps://twitter.com/eucopresident
I strongly condemn the coup in #Myanmar and call on the military to release all who have been unlawfully detained in raids across the country.
The outcome of the elections has to be respected and democratic process needs to be restored.
— Charles Michel (@eucopresident) February 1, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken riep de militairen op de uitslag van de verkiezingen in november te respecteren. President Joe Biden werd ingelicht over de arrestaties. ‘De VS zullen actie ondernemen als de verantwoordelijken deze stappen niet terugdraaien’, staat in een verklaring van het Witte Huis.
Het Verenigd Koninkrijk uitte eveneens kritiek op het optreden van het leger in de voormalige Britse kolonie. ‘Ik veroordeel de coup en de onwettige detentie van burgers, onder wie Aung San Suu Kyi’, liet premier Boris Johnson weten. ‘De stem van de mensen moet worden gerespecteerd en de burgerleiders moeten worden vrijgelaten.’
Nobelprijs
Een militaire junta heeft Myanmar een halve eeuw met harde hand geregeerd, tot in 2011. Maar ook daarna hield het leger een grote lepel in de pap. Het controleerde drie belangrijke ministeries: Binnenlandse Zaken, Defensie en Grenzen.
Aung San Suu Kyi, die lang onder huisarrest van de junta leefde, ontving in 1991 de Nobelprijs voor de Vrede en werd beschouwd als een kampioen van de mensenrechten. Ze werd in 2010 vrijgelaten en bekleedde sindsdien prominente politieke posities.
De voorbije jaren verloor ze internationale steun en sympathie, onder meer omdat ze het gewelddadige militaire optreden tegen de Rohingya-minderheid weigerde te veroordelen en uiteindelijk voor het Internationaal Strafhof in Den Haag zelfs verdedigde.