Professor Herman Matthijs (VUB en UGent) zet in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen de belangrijkste cijfers op een rij, en kijkt ook naar de uitslagen in de vorige races naar het Witte Huis.
De Amerikaanse presidentsverkiezingen beloven bijzonder spannend te worden. Wat vertellen de peilingen nu precies?
1. Uitslag 2020
Bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 was de uitslag in het presidentieel kiescollege:
Joe Biden / Kamala Harris = 306 kiesmannen over 25 staten en Washington DC
Donald Trump / Mike Pence = 232 kiesmannen over 25 staten
2. Volkstelling 2020 en kiesmannen 2024
Bij deze verkiezingen in 2024 worden de kiesmannen herschikt op basis van de volkstelling 2020. Het aantal senatoren blijft altijd twee per staat, maar het aantal huisleden wijzigt met deze laatste volkstelling. Het aantal kiesmannen is de optelsom van het aantal senatoren en het aantal huisleden per staat.
In totaal zijn er zeven kiesmannen die schuiven.
In de volgende 13 staten wijzigen het aantal kiesmannen (met de aanduiding voor wie men in 2020 stemde, D = democraten en R = republikeinen):
Californië: 54 ( -1) D
Texas= 40 (+ 2) R
Florida= 30 (+1) R
New York= 28 (-1) D
Pennsylvania= 19 (-1 ) D
Illinois= 19 (-1) D
Ohio = 17 (-1) R
North Carolina= 16 (+ 1) R
Michigan = 15 (-1) D
Colorado = 10 (+1) D
Oregon = 8 (+ 1) D
Montana = 4 ( +1) R
West Virginia = 4 (-1) R
3. De kandidaten
Kamala Tim Donald James D.
Harris Walz Trump Vance
Geboortejaar 1964 1964 1946 1984
Religie baptiste Luthers protestants katholiek
Progr./cons. Progressief progressief tussenin conservatief
Staat California Minnesota Florida Ohio
Heden Vice-president Gouverneur ex-President senator
Vermogen* 6 miljoen minder 1 miljoen 3,9 miljard 1,6 miljoen
(* netto vermogen volgens het weekblad Forbes, in dollar)
In leeftijd ziet men de extremen bij de republikeinen, met de 78-jarige Donald Trump en de 40-jarige James D. Vance. De republikeinse partij is ook de enige die een katholiek nomineert met Vance. De katholieken zijn de snelst stijgende groep binnen het kiespubliek.
De democraten trekken met een progressief duo naar de verkiezingen en dat in tegenstelling tot de republikeinen. Drie van de vier kandidaten komen uit het oosten van de VS. Een federale politieke functie is de springplank voor de nominatie.
Kamala Harris is de tweede vrouw met een presidentiële nominatie, na Hillary Rodham-Clinton. Harris kan wel de allereerste vrouwelijke presidente worden van de VS.
Inzake financieel netto vermogen is er volgens de berekeningen van het weekblad Forbes een enorm verschil tussen de kandidaten. Donald Trump is duidelijk de rijkste, Tim Walz heeft minder dan één miljoen dollar. Dit laatste is erg opvallend voor Amerikaanse verkiezingen. Ook Vance zit maar nipt boven die grens.
4. De uitdaging
Kamala Harris moet er de Amerikanen van overtuigen dat ze het vandaag op zijn minst even goed hebben als in 2020. Donald Trump dient de kiezers te overtuigen van het tegenovergestelde.
5. Andere kandidaten
Naast de twee topfavorieten Harris en Trump komen er nog andere partijen met kandidaten op. De belangrijkste zijn de groenen (met nog eens Jill Stein), de libertair Chase Oliver, en de onafhankelijke Cornel West.
Stein wordt op ongeveer 1,8 procent gepeild, en is aan het stijgen de laatste weken, wat een probleem vormt voor Harris. Oliver en West halen zowat 1 procent van de stemmen in de polls.
Hoe meer stemmen de groenen erbij winnen, hoe minder marge Harris zal hebben tegenover Trump. Een stijgende Stein is een zege voor Donald Trump en een electoraal drama voor Kamala Harris.
6. Peilingen 2024
Er wordt enkel in de 50 staten en het territorium Washington DC gestemd voor de President en de “running mate”. Al de andere Amerikaanse gebieden kunnen niet stemmen voor de President. In totaal gaat het om 538 kiesmannen. Men heeft gewonnen bij het behalen van 270 kiesmannen.
Welke kandidaat zal welke staat en Washington DC binnenhalen? Hieronder volgt een overzicht op basis van de laatste statelijke peilingen. Voor de close to call-staten (dat zijn staten met 3 procent of minder verschil in de peilingen) worden de laatste drie peilingen vermeld. De resultaten zijn bijgewerkt tot en met peilingen van 26 oktober (D = democraten en R = republikeinen).
* Alabama = 9 kiesmannen / 2020 = Biden 36%, Trump 62% / 2024 = Trump: 57%, Harris 38% / blijft R.
* Alaska= 3 kiesmannen / 2020 = Biden 42%, Trump 52% / 2024 = Trump: 50%, Harris 43% / = blijft R.
* Arizona= 11 kiesmannen / = SWING STATE / 2020 = Biden 49,3%, Trump 49% / 2024 drie laatste polls= Harris vs. Trump = 46% vs. 48%, 49% vs. 50% en 49% vs. 49%. Dat geeft één gelijke stand en twee voor Trump / = close to call
* Arkansas = 6 kiesmannen / 2020 = Biden 30%, Trump 57% / 2024 = Trump 55%, Harris 40% / = blijft R.
* Californië = 54 kiesmannen / thuisstaat Harris / 2020 = Biden 63%, Trump 36% / 2024 = Harris 61%, Trump 37% / = blijft D.
* Colorado = 10 kiesmannen / 2020 = Biden 55%, Trump 41% / 2024 = Harris 53%, Trump 42% / = blijft D.
* Connecticut= 7 kiesmannen / 2020 = Biden 59%, Trump 39% / 2024 = Harris 53%, Trump 37% / = blijft D.
* Delaware = 3 kiesmannen / thuisstaat Biden / 2020 = Biden 58%, Trump 39% / 2024 = Harris 54%, Trump 37% / = blijft D.
* District Colombia / Washington DC = 3 kiesmannen / 2020 = Biden 91%, Trump 9% / 2024 = geen peiling / = blijft D.
* Florida= 30 kiesmannen / thuisstaat Trump / 2020 = Biden 47%, Trump 51% / 2024 = Trump op 52%, Harris 44% / = blijft R.
* Georgia = 16 kiesmannen / = SWING STATE / 2020 = Biden 49,5%, Trump 49,2% / 2024 = 3 laatste polls = Harris vs. Trump = 49% vs. 49%, 47% vs.48%, 48% vs. 50%. Dat geeft één keer een gelijke stand en twee voor Trump / was D in 2020, 2024 = close to call.
* Hawaï = 4 kiesmannen / 2020 = Biden 63%, Trump 34% / 2024 = geen recente peiling , maar op basis van polls van voor de zomer: blijft D.
* Idaho = 4 kiesmannen / 2020 = Biden 33%, Trump 63% / 2024 = Trump 55%, Harris 26% / = blijft R.
* Illinois = 19 kiesmannen / thuisstaat Obama / 2020 = Biden 57%, Trump 40% / 2024 = Harris 57%, Trump 43% / = blijft D.
* Indiana = 11 kiesmannen / thuisstaat Pence / 2020 =Biden 41%, Trump 57% / 2024 = Trump 55%, Harris 39% / = blijft R.
* Iowa = 6 kiesmannen / 2020 = Biden 44%, Trump 53% / 2024 = Trump 51% , Harris 45% / = blijft R.
* Kansas = 6 kiesmannen / 2020 = Biden 41%, Trump 56% / 2024 = Trump 51%, Harris 39% / = blijft R.
* Kentucky = 8 kiesmannen / 2020 = Biden 36%, Trump 62% / 2024 volgens laatste poll mei = blijft R.
* Louisiana = 8 kiesmannen / 2020 = Biden 39%, Trump 58% / 2024 volgens laatste poll april / = blijft R.
* Maine = 3 D en 1 R blijft (2 statelijke zetels en 1 zetel in elk van de twee districten)
* Maryland= 10 kiesmannen / 2020 = Biden 65%, Trump 32% / 2024 = Harris 63%, Trump op 33% / = blijft D.
* Massachusetts = 11 kiesmannen / 2020 = Biden 65%, Trump 32% / 2024 = Harris rond de 60% / = blijft D.
* Michigan = 15 kiesmannen / = SWING STATE / 2020 = Biden 50,6%, Trump 47,8% / 2024 = 3 laatste polls Harris vs. Trump = 47% vs. 47%, 50% vs. 46%, 50% vs. 46%. Dus één gelijke stand en twee voor Harris / = was D. , heden close to call.
* Minnesota = 10 kiesmannen / thuisstaat Walz / 2020 = Biden 52%, Trump 45% / 2024 = Harris 49%, en Trump 42% / = blijft D.
* Mississippi= 6 kiesmannen / 2020 = Biden 41%, Trump 57% / 2024 = geen recente polls / = blijft R.
* Missouri = 10 kiesmannen / 2020 = Biden 41%, Trump 56% / 2024 = Trump 53%, Harris 43% / = blijft R.
* Montana= 4 kiesmannen / 2020 = Biden 40%, Trump 56% / 2024= Trump 57%, Harris 40% / = blijft R .
* Nebraska = blijft 1D en 4 R (in districten) poll 2024 = Harris 37%, Trump 54%.
* Nevada= 6 kiesmannen / = SWING STATE / 2020 = Biden 50%, Trump 47,7% / 2024 = gelijke stand, Harris op + 4%, Trump op + 1% . Was D, maar nu close to call.
* New Hampshire= 4 kiesmannen / 2020 = Biden 52%, Trump 45% / 2024 = Harris 50%, Trump 47% op 26 oktober, een week voordien was het 50-41%. Harris moet hier opletten! / = D ?
* New Jersey= 14 kiesmannen / 2020 = Biden 57%, Trump 41% / 2024 = Harris 56%, Trump 44% / blijft D.
* New Mexico = 5 kiesmannen / 2020 = Biden 54%, Trump 43% / 2024 = Harris 50% , Trump op 41% / blijft D.
* New York = 28 kiesmannen / 2020 = Biden 60%, Trump 37% / 2024 = Harris 58%, Trump 39% / = blijft D.
* North Carolina= 16 kiesmannen / = SWING STATE / 2020 = Biden 48,6%, Trump 49,9% / 2024 = drie laatste polls = Harris vs. Trump: 47% vs. 48% , 48% vs. 50%, 48% vs. 50%. Drie keer voordeel Trump / was R, maar heden close to call.
* North Dakota= 3 kiesmannen / 2020= Biden 31%, Trump 65% / 2024 = Trump 62%, Harris 31% / = blijft R.
* Ohio = 17 kiesmannen / thuisstaat Vance / 2020= Biden 45%, Trump 53% / 2024 = Trump 50%, Harris 43% / = blijft R.
* Oklahoma = 7 kiesmannen / 2020 = Biden 32%, Trump 65% / 2024 = op basis poll voor de zomer = blijft R.
* Oregon = 8 kiesmannen / 2020=Biden 56%, Trump 40% / 2024 = Harris 53%, Trump 41% / = blijft D.
* Pennsylvania = 19 kiesmannen /= SWING STATE / 2020 = Biden 50%, Trump 48,8% / 2024 = drie laatste polls Harris vs. Trump : 48% vs. 47%, 49% vs. 50%, 48% vs. 49%. Dit geeft één maal voordeel Harris en twee maal Trump / = was D, doch heden close to call.
* Rhode Island= 4 kiesmannen / 2020 = Biden 59%, Trump 38% / 2024 = Harris 56%, Trump 43% / = blijft D.
* South Carolina= 9 kiesmannen / 2020 = Biden 43%, Trump 55% / 2024 = Trump 58%, Harris 42% / = blijft R.
* South Dakota = 3 kiesmannen / 2020 = Biden 35%, Trump 61% / 2024 = Trump 59%, Harris 33%/ blijft R.
* Tennessee = 11 kiesmannen / 2020 = Biden 37%, Trump 60% / 2024 = Trump 56%, Harris 35% / = blijft R.
* Texas = 40 kiesmannen / 2020 = Biden 46%, Trump 52% / 2024 = Trump 53%, Harris 46% / = blijft R.
* Utah =6 kiesmannen / 2020 = Biden 37%, Trump 58% / 2024 = Trump 51%, Harris 37% / = blijft R.
* Vermont = 3 kiesmannen / thuisstaat Sanders /2020 = Biden 66%, Trump 30% / 2024 = volgens poll midden augustus Harris 70% en Trump op 29% / = blijft D.
* Virginia = 13 kiesmannen / 2020 = Biden 54%, Trump 44% / 2024 = Harris 52%, Trump 41% / = D.
* Washington= 12 kiesmannen / 2020 = Biden 57%, Trump 38% / 2024 = Harris 56%, Trump 40% / = blijft D.
* West Virginia = 4 kiesmannen / 2020 = Biden 29%, Trump 68% / 2024 = Trump 64%, Harris 34% / = blijft R.
* Wisconsin= 10 kiesmannen / = SWING STATE / 2020 = Biden 49,4%, Trump 48,8% / 2024 = 3 laatste polls Harris vs. Trump = 49% vs. 47% , 48% vs. 49%, 48% vs. 48% geeft één gelijke stand, en telkens één voor beiden = was D, heden close to call.
* Wyoming= 3 kiesmannen / 2020 = Biden 26%, Trump 70% / 2024= Trump 69%; Harris 16% / = blijft R.
7. Swing states
Op basis van de voorgaande lijst met de peilingen zijn de volgende staten niet toe te bedelen, en dat omwille van een verschil van 3 procent of minder, wat minder is dan de statistische afwijking.
Kunnen dus nog door beide kandidaten worden gewonnen:
- de Republikeinse staat uit 2020 : North Carolina, goed voor 16 kiesmannen. Trump heeft hier nu nipt de leiding;
- de Democratische staten uit 2020: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, Pennsylvania en Wisconsin. Dat zijn 6 staten met in totaal 77 kiesmannen.
De staten die gaan beslissen liggen geografisch als volgt:
- Arizona en Nevada (Zuidwesten),
- Georgia (Zuidoosten).
- North Carolina en Pennsylvania (Noordoosten)
- Michigan en Wisconsin (Grote Meren).
Vijf van de zeven swing states situeren zich ten oosten van de grote rivieren Mississippi en Missouri. Ten westen van deze grens liggen in totaal 19 staten en ten oosten zijn er liefst 31 staten en Washington DC.
Op basis van het voorgaande :
- Trump / Vance zijn quasi zeker van 219 kiesmannen over 24 staten;
- Harris / Walz zijn quasi zeker van 226 kiesmannen over 19 staten en Washington DC;
- Close to call voor 7 staten of 93 kiesmannen.
Verschuivingen tegenover 31 augustus:
- Harris heeft haar momentum van de conventie en de aanduiding running mate kwijt gespeeld.
- Maar Harris heeft geen enkele echte swing state veilig gemaakt tegenover voor Trump.
- De derde kandidaat Robert F. Kennedy junior verleent nu zijn steun aan Trump. Hij doet dat zeker in deze groep van swing states, door daar niet op te komen. Maar die stemmen zullen slechts gedeeltelijk bij Trump komen, een deel van dat publiek zal niet komen opdagen of toch voor Harris stemmen.
- Harris heeft ook een probleem met de groene Jill Stein. Trump heeft zich sinds eind augustus terug in de race geknokt.
Wat geven deze zeven swing states op datum van 26 oktober 2024 in vergelijking met 2020?
Hieronder een overzicht van een gemiddelde van de oktoberpeilingen in die jaren.
2024 2020
Arizona: Trump + 1,5% Biden + 2,2%
Georgia Trump + 2,2% Trump + 0,2%
Michigan Trump + 0,1% Biden + 9%
Nevada Trump + 0,7% Biden + 5,2%
North Carol. Trump + 0,8% Biden + 1,2%
Pennsylv. Trump + 0,6% Biden + 4,7%
Wisconsin Trump + 0,2% Biden + 7,8%
8. Geschiedenis: 60 jaar terug in de tijd
Overzicht van de uitslagen in het kiescollege van de 538 kiesmannen sinds 1984:
- 2020: Biden = D met 306 Trump = R met 232
- 2016: Trump met 304 Hillary Clinton = D met 227
( 2 R en 5 D kiesmannen stemden op iemand anders )
- 2012: Obama = D met 332 Romney = R met 206
- 2008: Obama met 365 McCain = R met 173
- 2004: Bush = R met 286 Kerry = D met 251
( één D kiesman stemde op iemand anders )
- 2000: Bush met 271 Gore = D met 266
( één D kiesman stemde op iemand anders )
- 1996: Clinton = D met 379 Dole = R met 159
- 1992: Clinton met 370 Bush = R met 168
- 1988: Bush met 426 Dukakis = D met 111
( één D kiesman stemde op iemand anders ) - 1984: Reagan = R met 525 Mondale = D met 13
- 1980: Reagan met 489 Carter = D met 49
- 1976: Carter met 297 Ford = R met 240
( één R kiesman stemde op iemand anders )
- 1972: Nixon = R met 520 MCGovern = D met 17
( één R kiesman stemde op iemand anders )
- 1968: Nixon met 301 Humphrey = D met 191
En er was nog de afgescheurde zuiderse democraat Wallace met 46 kiesmannen. Dit was de laatste verkiezing waarin drie kandidaten kiesmannen behaalden.
- 1964: Johnson = D met 486 Miller = R met 52 kiesmannen
De grotere overwinningen waren voor :
- Meer dan 350 kiesmannen: Obama in 2008, Clinton in 1992 en 1996,
- Meer dan 400: Bush in 1988,
- Meer dan 450: Reagan in 1980 en Johnson in 1964,
- Meer dan 500 kiesmannen: Reagan in 1984, en Nixon in 1972 .
De grotere overwinningen liggen al even in het verleden, wat ook wijst op het feit van het versnipperd politiek landschap.
Over deze periode van 60 jaar presidentschap zijn de republikeinen 32 jaar aan de macht geweest en de democraten 28 jaar.
9. Andere verkiezingen
Het gaat op 5 november in de VS niet alleen om het verkiezen van een president.
Worden verder ook nog verkozen:
- Het volledige Huis van Afgevaardigden,
- Eén derde van de Senaat,
- Diverse Gouverneurs,
- Diverse statelijke Parlementen,
- Statelijke Ministers van Justitie (Attorney Generals),
- In sommige staten ook de zittende magistratuur,
- In sommige staten ook andere Ministers, bijvoorbeeld Financiën,
- In sommige staten: de Sheriffs,
- In sommige staten: de brandweercommandanten,
- Schooldirecteurs: publieke scholen,
- In sommige gemeenten: de directeurs van de muziekscholen,
- Vele statelijke- en lokale referendums,
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier