Sophie Vangheel zit vast in Haïti: ‘We worden als Belg geviseerd’

Ook het straatarme Haïti wordt niet gespaard door covid-19. Omdat het land in lockdown is, kunnen drie medewerkers van de Vlaamse ontwikkelingsorganisatie Cunina voorlopig niet naar huis.

Ook in het al fel geplaagde Haïti is covid-19 uitgebroken. Dinsdag waren er zes bevestigde besmettingen, maar dat zullen er wellicht meer worden. De basismaatregelen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, zoals regelmatig de handen wassen, zijn niet evident in Haïti. Volgens de Verenigde Naties kan zo’n 35 procent van de Haïtianen geen gebruik maken van proper drinkwater en heeft twee derde maar beperkte of zelfs helemaal geen toegang tot sanitair. Ook de overbevolking in de hoofdstad Port-au-Prince, dat met drie miljoen inwoners de dichtst bevolkte hoofdstad in de Caraïben is, maakt een maatregel als social distancing ontzettend moeilijk om na te leven.

President Jovenel Moïse riep meteen na de eerste besmettingen de noodtoestand uit in Haïti en voerde de avondklok in. Ook scholen, fabrieken, zee- en luchthavens werden gesloten. Dat is slecht nieuws voor Sophie Vangheel, stichter en directeur van de Vlaamse ngo Cunina, en haar twee medewerkers, Kathleen Op de Beeck en Inge Bollen, die hierdoor momenteel vastzitten in het land.

Tot voor kort was Vangheel zich amper bewust van de ernst van het nieuwe coronavirus. ‘We zijn sinds begin maart in Haïti om onze projecten te evalueren. In de zes scholen die we gebouwd hebben in het diepe binnenland hadden we nauwelijks contact met de buitenwereld omdat we er over amper of geen internet beschikten. Nu verblijven we in een hotel waar alles nog veilig is, maar we mogen niet buiten komen. Omdat een Belg het virus hier zou hebben binnengebracht, worden alle Belgen geviseerd. Toen ze hem naar het ziekenhuis overbrachten onder begeleiding van een politie-escorte werd de wagen zelfs bekogeld met stenen. We zeggen dus beter tegen niemand dat we Belg zijn. De ambassade raadt ons ook aan om in het hotel te blijven. We staan ook regelmatig in contact met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze doen wat ze kunnen om ons terug te halen. Alhoewel we veilig zijn, willen we graag terug naar onze families.’

Hoe is de situatie nu in Haïti?

Vangheel: ‘Vandaag (dinsdag 24 maart, nvdr) heb ik vernomen dat erzes gevallen van covid-19 zijn in Haïti. Onze medewerkers hier vertellen ons dat ze bang zijn voor de verspreiding van het virus en binnen blijven. We krijgen weinig nieuws via de media. Haïti is immers ook voor de buitenlandse media niet interessant genoeg. Heel erg vind ik dat. Ondertussen zijn alle scholen gesloten, de prijzen schieten de hoogte in en de avondklok werd ingesteld. Na 20 uur mag niemand nog op straat. Toen we in Haïti aankwamen, waren er al veel onlusten omwille van het slechte beleid van de regering. De politie ontvangt al een hele tijd geen loon meer en kwam in opstand tegen de president. Verschillende politiemannen werden gedood in gevechten met het leger. Ook zijn willekeurige kidnappingen hier schering en inslag. De sfeer was voorheen al heel erg gespannen. Nu komt daar nog eens een corona-epidemie bij.’

Kan dit straatarme land zo’n nieuwe gezondheidscrisis aan?

Vangheel: ‘Ik maak me enorme zorgen over hoe Haïti deze gezondheidscrisis gaat aanpakken. Het land is volledig afhankelijk van de hulp uit het buitenland zoals na de verwoestende aardbeving in 2010, die Haïti in de afgrond deed storten. De gezondheidszorg is hier erbarmelijk. Je wilt hier echt niet in een ziekenhuis terechtkomen.’

Ondertussen blijft u met uw ontwikkelingsorganisatie de Haïtianen steunen?

Vangheel: ‘Uiteraard. Na de aardbeving in 2010 heeft Cunina zes scholen gebouwd in het diepe binnenland van Haïti. Vorig jaar zijn we gestart met een toilettenproject voor deze scholen. Dat is van essentieel belang voor de ongeveer 3.000 kinderen die er naar school gaan. Wist je dat bijna alle kinderen er hun behoefte doen op en rond de speelplaats bij gebrek aan hygiënische toiletten? Vandaar dat cholera in Haïti nog vaak voorkomt. We hebben sponsors uit Vlaanderen die dit project steunen maar we komen helaas nog veel geld te kort. Hopelijk blijven de Vlamingen niet onverschillig voor dit nog groter leed in de wereld.’

Meer info over Cunina: https://www.cunina.org/