‘Rusland wil dat we de oorlog zo beu worden dat we zullen smeken om onderhandelingen’

De frontlijnen van de oorlog in Oekraïne breiden zich verder uit.

Terwijl Russische glijbommen met hun vernietigende kracht op Charkiv neer regenen en soldaten meter voor meter vorderen, voert het Kremlin elders in de wereld de druk op Europa op. Inderdaad, Rusland, nochtans bijna vier keer kleiner qua bevolkingsaantal en elf keer kleiner qua economische productie, blijft het initiatief nemen om Europa te destabiliseren en te demoraliseren. Rusland wil dat we de oorlog zo beu worden dat we zullen smeken om onderhandelingen.

Het nieuwste front ligt duizenden kilometers weg, in de Stille Oceaan, waar Rusland de voorbije maanden onophoudelijk onrust heeft gestookt in Nieuw-Caledonië, een Frans overzees gebied. Steen des aanstoots daar was een nieuwe kieswet die mogelijk de positie van de etnische Kanaken zou verzwakken. Sinds die wet hebben internetstrijders uit Azerbeidzjan en Rusland de muiterij voortdurend aangestookt. Moskou riep Parijs dit weekend zelfs op om geweld te schuwen. Het kan verkeren.

Ook in Afrika blijft Rusland Europa belagen. In Niger, Mali en Burkina Faso hebben militaire junta’s Frankrijk telkens ingeruild voor Russische huurlingen. In Congo blijven de Russen via desinformatiecampagnes hun vizier richten op Europa en in het noorden van Oeganda jagen Russische huurlingen op Joseph Kony, de geduchte bevelhebber van het Verzetsleger van de Heer. Als ze hem kunnen vatten, volbrengen ze wat het Westen de afgelopen dertig jaar niet is gelukt.

In Europa zelf lijkt Rusland het vuur steeds meer aan te stoken: letterlijk. De voorbije maanden brandden opslagplaatsen af in Duitsland, Polen en het Verenigd Koninkrijk. Telkens speelden ze een rol in de ondersteuning van Oekraïne, telkens rees minstens het vermoeden dat Rusland er iets mee te maken had. Cyberaanvallen op strategische havens, spoorwegen en overheidsinstellingen zijn schering en inslag.

Nu is er weinig dat Europa op dit moment kan doen. Frankrijk zou bijvoorbeeld zelf kunnen reageren met cyberaanvallen en extra steun. Maar terwijl Vladimir Poetin de handen vrij heeft om onrust te stoken, zijn de opties voor Europese democratieën beperkt. Rusland wil Europa vooral bang maken, maar toch brengen de destabilisatiecampagnes een belangrijke nieuwe dreiging met zich mee. Ze leggen voor de hele wereld de zwaktes bloot en ondermijnen de geloofwaardigheid.

Bovenal zou het met die campagnes wel eens mis kunnen gaan, zouden er bij brandstichting bijvoorbeeld burgerdoden kunnen vallen en dan zouden zelfs kwetsbare Europese landen weinig anders kunnen doen dan de confrontatie met Rusland met meer vastberadenheid aan te gaan.