“Dit is geen leuke dag. Scheiden is altijd lijden”, zegt de Belgische eurocommissaris Marianne Thyssen na de keuze van het Britse volk om de Europese Unie te verlaten. Maar dat de Britten Europa de rug toekeren, verbaast haar niet echt.
“Als je in de campagne zag welke argumenten er gebruikt werden, waarover het ging, als je interviews met mensen las… Dan weet je: dit is niet puur rationeel, dus is alles mogelijk. Antwoordt men in een referendum op de vraag of op iets anders? Referenda zijn een heel delicaat instrument. Dat is met vuur spelen en de prijs wordt nu betaald”.
Referenda zijn een heel delicaat instrument. Dat is met vuur spelen en de prijs wordt nu betaald.
Onder meer door de Britse premier David Cameron. “Hij heeft gegokt en verloren.” Britse politici hebben Europa nooit verdedigd bij hun kiezers, maar ook in andere landen zal de roep om een referendum nu luider klinken. “Er gaan zonder twijfel landen zijn waar eurosceptische en populistische partijen proberen garen te spinnen en referenda uit te lokken, maar we zien ook een tegengestelde beweging, bijvoorbeeld in Schotland”, stelt Thyssen vast. “In die landen moeten de politieke leiders opstaan en de mensen uitleggen waar het op staat. Wat het slechtste wat we kunnen doen is de Europese integratie terugdraaien en doen alsof we het beter alleen kunnen.”
Meerwaarde van Europa
Volgens de Belgische eurocommissaris moeten Europese, maar ook nationale politici duidelijker de meerwaarde van Europa onderstrepen en niet steeds fulmineren tegen Europese beslissingen die ze vaak mee goedgekeurd hebben. “We moeten van die zondebokcultuur af. Want Europa, dat zijn wij allemaal. We moeten niet zeggen dat we alles kunnen oplossen, maar wel dat er grensoverschrijdende zaken zijn waarvoor we dat Europese niveau echt nodig hebben in deze tijden van globalisering.”
De Europese Commissie dringt erop aan dat de Britten zo snel mogelijk de onderhandelingen opstarten over hun vertrek uit de Europese Unie en de toekomstige relaties. Dat Cameron de start meteen met enkele maanden uitstelde, is volgens Thyssen “niet meteen een positieve stap”. “Degenen die gestemd hebben voor een vertrek zullen ook wel verwachten dat daar iets mee gebeurt. Het is ook niet in het belang van Groot-Brittannië of de Europese Unie. Onzekerheid is nooit iets wat de economie bevordert.”
Sociaal Europa
Tegelijkertijd mag Europa zich niet laten verlammen, zo meent Thyssen. “Ik zou graag op een aantal vlakken willen verdiepen, maar de tijd is niet rijp en de regeringen zijn niet in de mood. We moeten ook niet doen alsof alle lidstaten op dezelfde golflengte zitten over de toekomst van Europa. Maar er is nu al veel ruimte om te verbeteren, bijvoorbeeld het uitbouwen van een sociale pijler binnen de economische en monetaire unie”, meent de christendemocrate, die binnen de Commissie bevoegd is voor Werk en Sociale Zaken.
De Britten waren in het verleden vaak dwarsliggers bij pogingen om het sociale Europa uit te bouwen. “Hun vertrek zal het zeker niet moeilijker maken, maar de vraag is ook wie zich soms achter hen verbergt”, aldus Thyssen. Wel is ze er niet rouwig om dat de in februari aan Cameron beloofde beperkingen op het vrije verkeer van personen niet uitgevoerd moeten worden. “Met dank aan Charles Michel”, zo verwees de commissaris naar de Belgische premier, die toen bedong dat de toegevingen van tafel zouden verdwijnen bij een Brexit.
De Britten willen na hun vertrek ook toegang blijven hebben tot de Europese interne markt. Met vrij verkeer van personen? “Ik ga daar niet op vooruitlopen. Dat is onderhandelingsmaterie, maar voor mij is de interne markt verstrengeld met de vier vrijheden (van goederen, diensten, kapitalen en personen, nvdr). Dat is ook zo met Noorwegen en Zwitserland.” (Belga/TE)
Brexit-referendum
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier